Τα ποσοστά διάγνωσης και εισαγωγής σε νοσοκομεία για διατροφικές διαταραχές αυξάνονται ταχύτερα από ποτέ τα τελευταία χρόνια. Οι περισσότεροι άνθρωποι είναι εξοικειωμένοι με διατροφικές διαταραχές όπως η νευρική ανορεξία, ωστόσο υπάρχει και μια άλλη διαταραχή που πλήττει κυρίως τα νεαρά αγόρια και άνδρες.

Πρόκειται για τη «μεγαλορεξία» (bigorexia), μια μορφή μυϊκής δυσμορφίας που χαρακτηρίζεται από την υπερβολική άρση βαρών και την αυστηρή προσκόλληση στην κατανάλωση τροφών που μειώνουν το σωματικό βάρος και χτίζουν μυς.

Πολλοί γιατροί και ερευνητές λένε ότι η διαδικτυακή λατρεία των μυωδών ανδρικών σωμάτων μπορεί να έχει τοξική επίδραση στην αυτοεκτίμηση των αγοριών και των νεαρών ανδρών, οι οποίοι αισθάνονται ανεπαρκείς και δυσαρεστημένοι με το σώμα τους.

Παρόλο που έχει αυξηθεί η ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με την επίδραση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην εικόνα του σώματος στους εφήβους -όπως αποκάλυψε εσωτερική έρευνα του Facebook– μεγάλο μέρος αυτής της εστίασης αφορούσε τα κορίτσια.

«Τα κορίτσια συζητούν αυτό το θέμα περισσότερο, αλλά και τα αγόρια αντιμετωπίζουν αυτό το πρόβλημα», δήλωσε στους ΝΥΤ ο 17χρονος Έλιοτ, ένας μαθητής ο οποίος άρχισε να δημοσιεύει βίντεο προπόνησης στο TikTok πριν από δύο χρόνια.

«Αισθάνομαι ότι προσπαθώ να γίνω κάποιος χαρακτήρας μόνο και μόνο για να έχω περισσότερες προβολές», είπε χαρακτηριστικά.

Μια έρευνα του 2019 που δημοσιεύθηκε στο «Californian Journal of Health Promotion» διαπίστωσε ότι σχεδόν το ένα τρίτο των 149 αγοριών που συμμετείχαν στην έρευνα, ηλικίας 11 έως 18 ετών, ήταν δυσαρεστημένα με το σχήμα του σώματός τους. Οι αθλητές ήταν πιο πιθανό να είναι δυσαρεστημένοι από τους μη αθλητές και οι περισσότεροι ήθελαν να αυξήσουν τους μυς τους, ειδικά στο στήθος, τα χέρια και την κοιλιά.

Περισσότεροι μύες σημαίνει περισσότερες προβολές στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης 

Το 2020, ο Τόμας Γκούλτζοου, ερευνητής στον τομέα της δημόσιας υγείας στο Πανεπιστήμιο του Μάαστριχτ στην Ολλανδία και οι συνάδελφοί του, δημοσίευσαν μια μελέτη που ανέλυσε 1.000 αναρτήσεις στο Instagram οι οποίες απεικόνιζαν ανδρικά σώματα. Οι εξιδανικευμένες φωτογραφίες εξαιρετικά μυωδών, αδύνατων ανδρών, όπως διαπιστώθηκε στη μελέτη, έλαβαν περισσότερα likes και κοινοποιήσεις από το περιεχόμενο που έδειχνε άνδρες που ήταν λιγότερο μυώδεις ή είχαν περισσότερο σωματικό λίπος.

Μια περιήγηση στους πιο δημοφιλείς λογαριασμούς στο TikTok ή το YouTube σήμερα, αποκαλύπτει ένα τοπίο στο οποίο κυριαρχούν οι μυώδεις άνδρες. Ωστόσο, κάποιοι χολιγουντιανοί αστέρες έχουν αρχίσει να κριτικάρουν αυτή την τάση. Τον περασμένο μήνα, ο Τσάνινγκ Τέιτουμ αντέδρασε σε μια φωτογραφία του από την ταινία «Magic Mike XXL» που προβλήθηκε μπροστά στο κοινό του ημερήσιου talk show της Κέλι Κλάρκσον.

«Είναι δύσκολο να δείχνεις έτσι. Ακόμα και αν γυμνάζεσαι, το να είσαι σε τέτοια φόρμα δεν είναι φυσικό», δήλωσε. «Αυτό δεν είναι καν υγιές. Πρέπει να λιμοκτονείς. Δεν νομίζω ότι όταν είσαι τόσο αδύνατος, είναι πραγματικά υγιές», είπε χαρακτηριστικά.

Καμία μορφή μέσων ενημέρωσης δεν έχει διαταράξει τον τρόπο με τον οποίο οι νέοι άνδρες βλέπουν το σώμα τους όσο η σκηνοθετημένη επιδειξιομανία που τροφοδοτεί πλατφόρμες όπως το TikTok και το Instagram.

«Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι πραγματικά το σημείο όπου οι νέοι άνδρες βιώνουν τις αξιολογήσεις της εμφάνισής τους από τους άλλους», δήλωσε η Βέγια Σίκις, λέκτορας στη Σχολή Εφαρμοσμένης Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Griffith στο Queensland της Αυστραλίας.

«Όσο περισσότερο οι άνδρες βλέπουν το σώμα τους ως αντικείμενο δημόσιας επίδειξης, τόσο περισσότερο φοβούνται ότι θα αξιολογηθούν αρνητικά, γεγονός που πολύ συχνά πυροδοτεί την καταναγκαστική άσκηση και άλλες ‘υγιείς’ συμπεριφορές που μπορεί να καταλήξουν να έχουν αντίκτυπο στην ευημερία τους».

Η επιστήμονας συγκέντρωσε επί τρία χρόνια, δεδομένα σχετικά με τις συνήθειες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης 303 νεαρών ανδρών και 198 αγοριών λυκείου στην Αυστραλία. Διαπίστωσε, εν μέρει, ότι η έκθεση σε εικόνες αρχετυπικής ανδρικής σωματικής διάπλασης συνδεόταν με χαμηλή αυτοεκτίμηση και με αυξημένη επιθυμία να γίνουν πιο μυώδεις.

Η πίεση για ένα καλύτερο σώμα μπορεί να ξεκινήσει ήδη από το δημοτικό. Ο Ρούντι, 17 ετών, τελειόφοιτος σε λύκειο του Λος Άντζελες, είπε στους ΝΥΤ ότι αγόρια ηλικίας μόλις 10 ετών έχουν επικοινωνήσει μαζί του στο Instagram και το YouTube ζητώντας του συμβουλές σχετικά με τη διατροφή που θα τους βοηθήσει να έχουν ένα τριγωνικό σωμα με φαρδείς ώμους.

Όπως αναφέρουν οι ΝΥΤ, δύο γονείς από το Μπέρλινγκτον έδωσαν στον 13χρονο γιο τους την άδεια να χρησιμοποιήσει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για πρώτη φορά το περασμένο καλοκαίρι. Κατά τη διάρκεια των επόμενων μηνών, ο γιος τους απέκτησε εμμονή με την έλλειψη μυϊκής διάπλασης και παραπονιόταν ότι ένιωθε αδύναμος και ότι δεν είχε το σωστό μέγεθος.

«Έχω χάσει εντελώς τις κοινωνικές μου δεξιότητες»

Ο Δρ. Τζέισον Ναγκάτα, παιδίατρος που ειδικεύεται στην εφηβική ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο, πιστεύει ότι η πανδημία μπορεί να επιδείνωσε ορισμένες από αυτές τις ανθυγιεινές συμπεριφορές.

«Η πανδημία δημιούργησε μια τέλεια καταιγίδα για διατροφικές διαταραχές με τον συνδυασμό της κοινωνικής απομόνωσης, της διακοπής των κανονικών ρουτινών και των αθλητικών περιόδων και της συνεχούς παρουσίας μπροστά σε κάμερες μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ή της τηλεδιάσκεψης», δήλωσε στους ΝΥΤ. «Πολλά αγόρια διέκοψαν το πρόγραμμά τους και τις συνήθεις αθλητικές τους δραστηριότητες κατά τη διάρκεια της πανδημίας, γεγονός που τους προκάλεσε άγχος είτε να χάσουν είτε να πάρουν βάρος».

Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε πέρυσι στο «The Journal of Adolescent Health» εξέτασε τις διατροφικές διαταραχές μεταξύ ανδρών κατά τη διάρκεια της νεαρής ενήλικης ζωής τους. Από την ηλικία των 16 έως 25 ετών, το ένα τέταρτο των 4.489 ανδρών συμμετεχόντων είπε στους ερευνητές ότι ανησυχούσε ότι δεν είχε αρκετούς μύες. Το 11% ανέφερε ότι χρησιμοποιούσαν προϊόντα μυϊκής ενδυνάμωσης, όπως κρεατίνη ή αναβολικά στεροειδή.`

Μάλιστα, η ξηρή λήψη σκόνης πρωτεΐνης έγινε πέρυσι μια δημοφιλής πρόκληση στο TikTok. Αυτό ήταν αρκετά επικίνδυνο με αποτέλεσμα οι ειδικοί σε θέματα υγείας να εκδώσουν προειδοποίησηότι θα μπορούσε να οδηγήσει σε συριγμό και αναπνευστικά προβλήματα. Η υπερκατανάλωση πρωτεΐνης σε σκόνη μπορεί επίσης να προκαλέσει προβλήματα στον μεταβολισμό και το εντέρο, σύμφωνα με μια φινλανδική μετα-ανάλυση.

Η μεγαλορεξία μπορεί να οδηγήσει και σε διαπροσωπικά προβλήματα. Πολλοί νέοι άνδρες που ασκούνται υπερβολικά και ακολουθούν αυστηρές δίαιτες, συχνά παραλείπουν γεύματα με την οικογένεια και τους φίλους τους και παραπονιούνται ότι αισθάνονται απομονωμένοι και κοινωνικά ανήσυχοι.

«Έχω χάσει εντελώς τις κοινωνικές μου δεξιότητες», δήλωσε στους ΝΥΤ ένας Καναδός TikToker. Συχνά χάνει πάρτι γενεθλίων και αποφεύγει να συναναστρέφεται με τους φίλους του επειδή φοβάται την προπόνηση της επόμενης ημέρας και πώς αυτή θα μπορούσε να επηρεάσει την ανάπτυξη των μυών του.

«Υπάρχουν τόσες πολλές αναμνήσεις που έχω χάσει επειδή ήμουν στο γυμναστήριο. Ουσιαστικά δεν βγαίνω από το σπίτι μου εκτός από τα ψώνια, τη δουλειά και το γυμναστήριο», είπε χαρακτηριστικά.

«Αν δεν υπήρχαν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή το διαδίκτυο, μάλλον δεν θα με ενδιέφερε η σωματική μου διάπλαση, για να είμαι ειλικρινής», πρόσθεσε.

Ο Μπόμπι, ένας μαθητής λυκείου με πολλούς ακόλουθους στο TikTok, έχει επίσης βιώσει τα μειονεκτήματα της υπερβολικής γυμναστικής. Η διάθεσή του στο σχολείο μπορεί να εξαρτάται από το πόσο καλά πίστευε ότι έδειχνε εκείνο το πρωί. Για τον Μπόμπι, η κοινωνικοποίηση συχνά περνάει σε δεύτερη μοίρα σε σχέση με το γυμναστήριο, παρόλο που νιώθει μια κάποια δυσφορία όταν βλέπει τους συμμαθητές του στο Instagram να έχουν κοινωνική ζωή. Στην αρχή πίστευε ότι η μυώδης σωματική διάπλαση θα μπορούσε να είναι ένας τρόπος για να κάνει νέους φίλους στο σχολείο. Αλλά η περισσότερη προσοχή έχει προέλθει από άλλα αγόρια στο TikTok που θέλουν επίσης να αποκτήσουν μυώδες σώμα.

«Οι μόνοι νέοι σου φίλοι είναι τα βάρη», είπε στους ΝΥΤ.