Στο κείμενο των συμπερασμάτων, υπογραμμίζεται ότι ο έλεγχος των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ και η ανακοπή των παράνομων μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη, αποτελούν βασικό στοιχείο για μια βιώσιμη πολιτική μετανάστευση.
Στο κείμενο σημειώνεται ότι στην Αν. Μεσόγειο, παρά τις πιέσεις που παραμένουν, οι αφίξεις τους τελευταίους τέσσερις μήνες του 2016 ήταν μειωμένες σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2015 κατά 98%, ενώ οι ηγέτες της ΕΕ θα συνεχίσουν να υποστηρίζουν την πλήρη εφαρμογή της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας και τις χώρες του «δρόμου» των Δυτ. Βαλκανίων.
Οι ηγέτες της ΕΕ επικεντρώθηκαν στον «δρόμο» της Κεντρικής Μεσογείου, αναφέροντας ότι στη διάρκεια του 2016, οι αφίξεις ξεπέρασαν τις 180.000.
Επισημαίνοντας ότι εκατοντάδες ανθρώπων έχασαν τη ζωή τους το 2017 και ότι η άνοιξη πλησιάζει, οι ηγέτες της ΕΕ εκφράζουν την αποφασιστικότητά τους για περαιτέρω ενέργειες προκειμένου να μειωθούν οι μεταναστευτικές ροές στην Κεντρική Μεσόγειο και να εξαρθρωθούν τα κυκλώματα των λαθρεμπόρων, επαγρυπνώντας ταυτόχρονα και για τον «δρόμο» της Αν. Μεσογείου, αλλά και άλλων.
Οι ηγέτες της ΕΕ αναφέρουν πως θα συνεργαστούν πρωτίστως με τη Λιβύη απ’ όπου φεύγουν κυρίως οι μετανάστες, αλλά και με τις γειτονικές της χώρες συμπεριλαμβανομένων και των υπο-Σαχάριων.
Οι τομείς στους οποίους θα δοθεί προτεραιότητα σύμφωνα με το κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου της Μάλτας είναι οι εξής:
- Εκπαίδευση, εξοπλισμό και υποστήριξη της Λιβυκής Ακτοφυλακής και άλλων συναφών υπηρεσιών. Συμπληρωματικά προγράμματα εκπαίδευσης από την ΕΕ πρέπει να αναπτυχθούν γρήγορα, με έναρξη εκείνα που ήδη έχουν αναληφθεί στο πλαίσιο της επιχείρησης SOPHIA.
- Η χρηματοδότηση και ο προγραμματισμός αυτών των δραστηριοτήτων θα πρέπει να γίνει βιώσιμος και προβλέψιμος, και διαμέσου του Μεσογειακού Δικτύου Seahorse.
- Αυξημένες προσπάθειες προκειμένου να διαλυθεί η επιχείρηση λαθρεμπορίου ανθρώπινων ζωών, με ευθύνη της Λιβύης και σχετικών διεθνών εταίρων, συμπεριλαμβάνοντας, μεταξύ άλλων, την Europol και την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή.
- Βελτίωση της κοινωνικο-οικονομικής κατάστασης των τοπικών κοινοτήτων στην Λιβύη, ιδιαίτερα στις παράκτιες περιοχές και στα σύνορα της Λιβύης με τους «δρόμους» μετανάστευσης.
- Εξασφάλιση επαρκούς ικανότητας υποδοχής και ικανοποιητικών συνθηκών για τους μετανάστες στη Λιβύη από κοινού με την UNHCR και τον ΙΟΜ.
- Υποστήριξη του ΙΟΜ στην ενίσχυση των δραστηριοτήτων υποστηριζόμενης οικειοθελούς επιστροφής.
- Ενίσχυση των εκστρατειών ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης που απευθύνονται σε μετανάστες στη Λιβύη και τις χώρες προέλευσης και διέλευσης, σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς και διεθνείς οργανισμούς, ιδιαίτερα για την αντιμετώπιση του επιχειρηματικού μοντέλου των διακινητών.
- Συμβολή στη μείωση της πίεσης στα χερσαία σύνορα της Λιβύης, σε συνεργασία τόσο με τις λιβυκές αρχές αλλά και όλους τους γείτονες της Λιβύης, μεταξύ άλλων με την υποστήριξη έργων ενίσχυσης της ικανότητας διαχείρισης των συνόρων τους.
- Παρακολούθηση των εναλλακτικών διαδρομών και της πιθανής εκτροπή των δραστηριοτήτων των διακινητών, μέσω από κοινού προσπαθειών γειτονικών χωρών στο πλαίσιο εταιρικής σχέσης, με την υποστήριξη των κρατών μελών και όλων των σχετικών οργανισμών της ΕΕ και με τη διάθεση όλων των αναγκαίων μέσων επιτήρησης.
- Συνεχή υποστήριξη των προσπαθειών και πρωτοβουλιών μεμονωμένων κρατών-μελών που ασχολούνται άμεσα με τη Λιβύη. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ εκφράζει την ικανοποίησή της και είναι έτοιμη να υποστηρίξει την Ιταλία στην εφαρμογή του μνημονίου συμφωνίας που υπεγράφη στις 2 Φεβρουαρίου 2017 από τις ιταλικές αρχές και τον πρόεδρο του υπουργικού συμβουλίου της Λιβύης Al Serraj.
- Εμβάθυνση του διαλόγου και της συνεργασίας σε θέματα μετανάστευσης με όλες τις χώρες που συνορεύουν με τη Λιβύη, συμπεριλαμβανομένης της καλύτερης επιχειρησιακής συνεργασίας με τα κράτη μέλη και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Συνόρων και του Λιμενικού για την πρόληψη αναχωρήσεων και τη διαχείριση των επιστροφών.
Οι ηγέτες της ΕΕ αναφέρουν ότι ορισμένες από τις προαναφερόμενες δράσεις μπορούν να χρηματοδοτηθούν μέσω του Ταμείου της ΕΕ για την Αφρική με 1,8 δισ. από τον προϋπολογισμό της ΕΕ και 152 εκατομμύρια από τις συνεισφορές των κρατών.
Προκειμένου να καλυφθούν οι πλέον επείγουσες ανάγκες της παρούσης αλλά και για όλο το 2017, η Σύνοδος της Μάλτας καλωσορίζει την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να συμβάλλει, ως πρώτο βήμα, με επιπλέον 200 εκατομμύρια ευρώ στο Ταμείο της ΕΕ για την Αφρική και να δώσει προτεραιότητα στα προγράμματα που αφορούν στην μετανάστευση και σχετίζονται με τη Λιβύη.
