Ο Λοχίας Θεόδωρος Γκούτας υπηρετούσε στο 1/38 Σύνταγμα Ευζώνων (Διοικητής Συνταγματάρχης Παπαδόπουλος Διον) και ήταν γιός παλαιού οπλαρχηγού του Ολύμπου και μυθικού ήρωος της περιοχής.

Διακρίθηκε για πρώτη φορά στη μάχη των Γιαννιτσών, όταν αιχμαλώτισε μία ολόκληρη Τουρκική πυροβολαρχία. Η πυροβολαρχία αυτή που αμυνόταν στο χωριό Πυλωρύγι (τότε Πύλορικ) μετά την έφοδο των Ευζώνων κατόρθωσε να φορτώσει το υλικό της και να υποχωρήσει “δρομέως” προς ανατολάς. Κατά την κίνησή της όμως προσέκρουσε στο Ευζωνικό τμήμα που διοικούσε ο Λοχίας Γκούτας, ο οποίος την συνέλαβε και προς γενική κατάπληξη πάντων την οδήγησε σε φάλαγγα στον Διοικητή της Μεραρχίας Συνταγματάρχη Μηλιώτη Κομνηνό. Με την έγκριση του Συνταγματάρχου Παπαδόπουλου είχε σχηματίσει Διμοιρία (25-30 ανδρών) από εκλεκτούς Ευζώνους που αποτελούσε είδος τιμητικής φρουράς του Συνταγματάρχου.

Κατά την (αποτυχούσα τελικά) επίθεση της 7ης Ιανουαρίου κατά του Μπιζανίου το Σύνταγμα των Ευζώνων έχει καθηλωθεί σε μια χαράδρα από δύο εχθρικά πολυβόλα με αποτέλεσμα να μην μπορεί να συνεχίσει την επίθεση του.

“… Ο Παπαδόπουλος, κατέρυθρος εξ οργής, φωνάζει προς τον υπασπιστή του Δημητρακόπουλο “Βρε Γιάννη φώναξέ μου τον Σύνδεσμον του Τάγματος” … Προσελθόντος του Συνδέσμου, ο Συνταγματάρχης του λέγει: “Τρέξε να μου φέρεις τον Γκούτα” και ο θαυμάσιος δεκανεύς Εύζωνος εξηφανίσθη ταχέως καλυπτόμενος από τον πυκνό θάμνο προς τα αριστερά. Μετ’ ολίγον χρόνον δια της αυτής οδού επανήλθεν ακολουθούμενος από τον περιβόητο Λοχία Θεόδωρο Γκούτα. ‘Ητο μετρίου αναστήματος, ισχνός με μικρούς μέλανας οφθαλμούς και μικρόν αγκιστροειδώς εστριμμένο μύστακα. Μόλις προσήλθεν ενώπιον του Συνταγματάρχου ο τελευταίος τον διέταξεν: “Αυτά τα πολυβόλα εκεί πάνω μας γίνανε τσιμπούρι. Να τους βάλεις χέρι”. Και ο Λοχίας Γκούτας φέρων την δεξιά στο φεσάκι του απαντά: “Μάλιστα κύριε Συνταγματάρχα” και εξαφανίζεται έρπων σχεδόν δια μέσου των βάτων. “Θα τα πάρη αυτός” απεφάνθη μετά πεποιθήσεως ο Παπαδόπουλος.

Εν τη ακμή της μάχης, ο Διοικητής του Συντάγματος διατάσσει αφελέστατα ένα απλούν Λοχία να του κυριεύσει τα πολυβόλα του εχθρού. Το έτι καταπληκτικώτερον είναι ότι ο Γκούτας μετ’ ολίγον είχε κυριεύσει τα δύο εχθρικά πολυβόλα, των οποίων το πυρ διεκόπη αιφνιδίως.

Ο Λοχίας Γκούτας τον οποίον εσεβάσθησαν αι εχθρικαί σφαίρες κατά τας μάχας, έπεσε την εσπέρα της ιδίας ημέρας δολοφονηθείς ανάνδρως υπο φανατικού Τούρκου τραυματίου. Μεγαλόψυχος, όπως όλοι οι γενναίοι, επλησίασεν Τούρκο τραυματία εις τον οποίον έδωκε να πίη εκ του υδροδοχείου του, και τότε ο άθλιος εκείνος υψώσας το παρακείμενο όπλο του επυροβόλησε, τραυματίσας καιρίως τον Λοχία στην βουβωνική χώρα. Ο αετός του Ολύμπου πριν αποθάνει εξεδικήθη, διότι αναρπάσας την ξιφολόγχην του κατέσφαξε τον άθλιον δολοφόνο. Μέ έρανο μεταξύ των αξιωματικών ανηγέρθη μαρμάρινος σταυρός στον τάφο του Λοχία Γκούτα στη Λάζαινα Ιωαννίνων …”