Ατμόσφαιρα θλίψης απλώνεται πάνω από την πόλη Αρμπίν και τη δεύτερη ημέρα των Χριστουγέννων. Το νήμα της ζωής των Ορθόδοξων Χριστιανών έχει κοπεί με τον πόλεμο. Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, η μοναδική χριστιανική εκκλησία της πόλης, ερειπώθηκε. Από τον περασμένο Απρίλιο, που ο κυβερνητικός στρατός επανέκτησε τον έλεγχό της, έχει επιστρέψει κάπως ηρεμία, αλλά από χριστουγεννιάτικη χαρά ούτε ίχνος.

Οι Χριστιανοί έφυγαν από το Αρμπίν

Ο Ναμπίλ αλ Ας βγάζει τη σκόνη πάνω από τα ψαλτήρια της εκκλησίας. Οι μαυρισμένοι τοίχοι και το άδειο εσωτερικό της αποτελούν απόδειξη του τι έχει συμβεί στη Συρία. Τα επτά χρόνια του πολέμου εκατοντάδες σκοτώθηκαν εκατομμύρια άνθρωποι πήραν τον δρόμο της προσφυγιάς, σχεδόν όλοι οι Χριστιανοί εγκατέλειψαν τα σπίτια του στο Αρμπίν. Στους δρόμους υπάρχουν ερείπια σπιτιών και κουφάρια αυτοκινήτων. Η εικόνα της πόλης θυμίζει αποκάλυψη και όχι ημέρες Χριστουγέννων. «Δεν γίνονται γιορτές εδώ» λέει ο αλ Ας. «Τα σπίτια των Χριστιανών καταστράφηκαν, όπως και η εκκλησιά τους» λέει. «Δεν υπάρχει ούτε μια εικόνα Αγίων, είτε εκλάπησαν, είτε κάηκαν, βρήκαμε σπασμένους σταυρούς. Η αποκατάσταση της εκκλησίας που χτίστηκε το 1873 θα κρατήσει πολύ χρόνο, θα χρειαστούν πολλά χρήματα και κόπος».

Και ο ίδιος αναγκάστηκε να φύγει από την πόλη, όταν το 2012, οι μάχες μαίνονταν. Ακολούθησε η κατάληψη της πόλης από τους αντάρτες, στη συνέχεια οι κυβερνητικές δυνάμεις του προέδρου Ασάντ την περικύκλωσαν και στο τέλος μετά από σφοδρές μάχες την απελευθέρωσαν. Ο Ναμπίλ αλ Ας γύρισε πίσω, αλλά όχι και οι Χριστιανοί της πόλης. «Μεγάλωσα σε αυτήν την εκκλησία, εδώ παρακολουθούσα τη Θεία Λειτουργία, η ζωή έσφυζε» θυμάται. «Μόλις την είδα ερειπωμένη, κατέρρευσα».

Μια εκκλησία με πολλές αναμνήσεις

Πριν από τον πόλεμο στο Αρμπίν ζούσαν 3000 Χριστιανοί. Παρά το ότι έχει επιστρέψει σχετική ηρεμία στην περιοχή, διστάζουν να επιστρέψουν. Μόνο 5 Χριστιανοί έρχονται τακτικά στην πόλη. Και ενώ τα Χριστούγεννα δεν έχουν θέση στην πόλη, λίγα χιλιόμετρα μακρύτερα οι δρόμοι της Δαμασκού είναι φορτωμένοι με χριστουγεννιάτικα στολίδια. Ένα τεράστιο χριστουγεννιάτικο δένδρο είναι στημένο στην πλατεία Αμπασιγίν. Για καιρό η θέση ήταν άδεια, γιατί ένα φωτισμένο δένδρο είναι πάντα στόχος. Φωτάκια και γιρλάντες δίνουν στα σπίτια της χριστιανικής συνοικίας Αλ Κάσσα, στην ανατολική Δαμασκό, χριστουγεννιάτικο χρώμα, αλλά λείπει η γιορτινή διάθεση.

Ο Ριάντ Ρασίντα ήρθε το 2012 με την οικογένειά του εδώ από το Αρμπίν. «Αφήσαμε εκεί το χριστουγεννιάτικο δέντρο μας, τι νόημα έχει να διακοσμεί δέντρο ένα σπίτι, που δεν σου ανήκει» μονολογεί. Τα μάτια του έχουν βουρκώσει. Στα χέρια κρατά άλμπουμ με φωτογραφίες της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου. Τα καθίσματα είναι γεμάτα από πιστούς, στα κρεμασμένα μανουάλια τα κεριά είναι αναμμένα. «Οι ρίζες μας έμειναν εκεί, οι αναμνήσεις μας… ονειρεύομαι κάποια στιγμή να γιορτάσω Χριστούγεννα με τα εγγόνια μου εκεί που γεννήθηκα και όπου ελπίζω να πεθάνω και να ταφώ».