Η θλίψη για την απώλεια ενός αγαπημένου κατοικίδιου μπορεί να είναι τόσο έντονη όσο και η απώλεια οποιουδήποτε αγαπημένου φίλου - και η εμπειρία του να είσαι μάρτυρας του θανάτου ενός ζώου μπορεί να είναι βαθιά οδυνηρή.
Ο Rupert Sheldrake, σε μια μελέτη που δημοσίευσε η Daily Mail, μιλάει για την δική του εμπειρία που εδώ και σχεδόν 25 χρόνια, στο πλαίσιο των μελετών του για ανεξήγητα φαινόμενα στην ψυχολογία των ζώων, συλλέγει μελέτες περιπτώσεων θανάτου κατοικίδιων μέσω ιστοριών που μοιράστηκαν μαζί του οι ιδιοκτήτες.
Ο ίδιος αναφέρει: «Συχνά, οι άνθρωποι λένε πόσο ευγνώμονες είναι που κάποιος ενδιαφέρεται και τους παίρνει στα σοβαρά. Ως βιολόγος, πιστεύω ότι υπάρχουν πολλά που μπορούμε να μάθουμε για τη φύση του θανάτου από την παρατήρηση των ζώων».
Ο Γερμανός συνάδελφός του Rupert Sheldrake, ο Michael Nahm, είναι η κορυφαία παγκοσμίως αυθεντία στην «τελική διαύγεια» στους ανθρώπους και τον βοήθησε να αναγνωρίσει τη σημασία παρόμοιων εμπειριών στο τέλος της ζωής των κατοικιδίων. Η «τελική διαύγεια» είναι καλά τεκμηριωμένη σε οίκους ευγηρίας και ξενώνες, αλλά σπάνια μελετάται. Η ίδια πρόκειται για μια «έκρηξη» διανοητικής και σωματικής ενέργειας, που συχνά συνοδεύεται από ασυνήθιστη διαύγεια, λίγο πριν από το θάνατο. Και φαίνεται να είναι εξίσου συχνή στα ζώα.
Η δοκιμαστική θεωρία του Rupert είναι ότι η τελευταία συγκέντρωση ενέργειας έχει εξελικτικό όφελος. Στην άγρια φύση, ένα ζώο που ενστικτωδώς γνωρίζει ότι πεθαίνει μπορεί να αποσπαστεί από την αγέλη και να απομακρυνθεί, για να πάει κάπου όπου το πτώμα του δεν θα μεταδώσει ασθένειες.
Η ξαφνική πνευματική διαύγεια, όταν η πλήρης συνείδηση και η μνήμη επιστρέφουν σε ένα ετοιμοθάνατο ζώο, είναι συναρπαστική λόγω των εξηγήσεων που θα μπορούσαν να δώσουν για την ανθρώπινη άνοια.
Η έρευνα του Nahm υποδηλώνει ότι πολλοί άνθρωποι με νόσο Αλτσχάιμερ, πολύ καιρό αφότου έχουν χάσει την ικανότητα να θυμούνται μέλη της οικογένειάς τους, μπορούν να βιώσουν μια «έκρηξη» αναμνήσεων λίγο πριν από το θάνατο. Αυτό υποδηλώνει ότι οι ίδιες οι αναμνήσεις δεν χάθηκαν ποτέ αλλά χάθηκε μόνο η ικανότητα ανάκτησής τους.
Μια από τις πρώτες καταγεγραμμένες περιπτώσεις ζώων που αποχαιρετούν τους ανθρώπους τους σημειώθηκε από τους συγγραφείς Vincent και Margaret Gaddis το 1970.
Ένας γάτος, ο Pussy, έπρεπε να θανατωθεί, αλλά όταν έφτασε η ώρα του, ο ίδιος βγήκε από το καλάθι που καθόταν, περπάτησε προς τους θλιμμένους ιδιοκτήτες του και άπλωσε το πόδι του στον καθένα τους σαν να τους χαιρετά. Στη συνέχεια σύρθηκε πίσω στο καλάθι του, έβαλε το κεφάλι του ανάμεσα στις πατούσες του και περίμενε το αναπόφευκτο.
