Μετά την Google και την Apple, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έβαλε στο στόχαστρό της και το Facebook, επιβεβαιώνοντας τις εκτιμήσεις αναλυτών ότι πλέον βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη ένας σκληρός και αμείλικτος οικονομικός πόλεμος μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και ΗΠΑ, με εντελώς απρόβλεπτες συνέπειες.
Σε «πρώτο πλάνο», στη νέα φάση αυτού του πολέμου βρίσκεται η Δανή επίτροπος, αρμόδια για θέματα ανταγωνισμού, Μαργκρέτε Βεστάγκερ, η οποία πριν από λίγους μήνες είχε προκαλέσει σάλο με την απόφασή της να υποχρεώσει την Apple να… επιστρέψει στην Ιρλανδία διαφυγόντες φόρους, υποστηρίζοντας ότι η συμφωνία της εταιρείας με τη χώρα-μέλος της Ε.Ε. και της ευρωζώνης παραβίαζε το κοινοτικό φορολογικό δίκαιο.
Και στη μέση το WhatsApp
Αυτήν τη φορά στο στόχαστρο της Βεστάγκερ βρέθηκε η εξαγορά του WhatsApp από το Facebook το 2014 και, για την ακρίβεια, η ανταλλαγή πληροφοριών για τους χρήστες των δύο δημοφιλών social media. Tι έχει συμβεί;
Η Επιτροπή είχε δώσει άδεια να προχωρήσει η εξαγορά, ωστόσο τώρα κατηγορεί το Facebook ότι δεν την είχε ενημερώσει ότι προτίθεται – και ότι έχει την τεχνική δυνατότητα – να «ρουφάει» πληροφορίες από τους λογαριασμούς των χρηστών του WhatsApp, πληροφορίες που στη συνέχεια αξιοποιούνται για στοχευμένες διαφημιστικές καμπάνιες στα δύο social media.
Ακούγεται μπερδεμένο, αλλά δεν είναι: δεδομένου ότι η βασική – αν όχι η μοναδική… – πηγή εισοδήματος για τα social media είναι οι διαφημίσεις, η Επιτροπή θεωρεί ότι ο τεράστιος όγκος χρηστών του Facebook και του WhatsApp τα βάζουν σε προνομιακή θέση έναντι των ανταγωνιστών τους και, κατ’ αυτό τον τρόπο, παραβιάζουν τους περί ανταγωνισμού κανόνες της Ε.Ε.
Μάλιστα, η Βεστάγκερ υποστηρίζει ότι το Facebook γνώριζε για τη δυνατότητα αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών με τους λογαριασμούς των χρηστών του WhatsApp πριν από την εξαγορά, ωστόσο δεν ενημέρωσε την Επιτροπή. Αντιθέτως, μάλιστα, είχε υποστηρίξει ότι δεν υπάρχει τέτοια δυνατότητα, ωστόσο τον περασμένο Αύγουστο προχώρησε ακριβώς σε αυτήν την κίνηση.
Βαρύ πρόστιμο
Η απαίτηση της Επιτροπής από το Facebook για εξηγήσεις δεν σημαίνει και πολλά πράγματα για την κόστους 22 δισ. δολαρίων εξαγορά του WhatsApp: αυτή έγινε και τελείωσε. Αυτό που η Κομισιόν μπορεί πλέον να κάνει, είναι να επιβάλει στο Facebook πρόστιμο που μπορεί να φθάσει ώς και το 1% του ετήσιου τζίρου του, αν οι απαντήσεις της εταιρείας, στην οποία δόθηκε προθεσμία μέχρι τις 31 Ιανουαρίου 2017, κριθούν ανεπαρκείς.
Ήδη, εκπρόσωπος του Facebook σημείωσε ότι «σεβόμαστε τη διαδικασία της Επιτροπής και είμαστε σίγουροι ότι η πλήρης εξέταση των δεδομένων θα επιβεβαιώσει ότι το Facebook έδρασε καλή τη πίστει. Έχουμε σταθερά παράσχει ακριβείς πληροφορίες για τις τεχνικές μας δυνατότητες και σχέδια, συμπεριλαμβανομένων και στοιχείων για την εξαγορά του WhatsApp, καθώς και για την αλλαγή πολιτικής στο WhatsApp που έγινε φέτος».
Πάντως, αξίζει να σημειωθεί ότι η ανταλλαγή πληροφοριών για τους χρήστες μεταξύ Facebook και WhatsApp έχει μπει από τον περασμένο Νοέμβριο σε… pause, έπειτα από ασφυκτικές πιέσεις από το πανευρωπαϊκό δίκτυο για την προστασία των προσωπικών δεδομένων.
Τρία «θερμά μέτωπα»
Με την… επίθεση στο Facebook η Ευρωπαϊκή Επιτροπή άνοιξε τρίτο θερμό μέτωπο με αμερικανική εταιρεία υψηλής τεχνολογίας: είχαν προηγηθεί το… διπλό χτύπημα στην Google, αλλά και το έμμεσο πρόστιμο στην Apple.
Για να θυμίσουμε τι έχει συμβεί, η Επιτροπή κατηγορεί την Google ότι παραβιάζει τους κανόνες του ανταγωνισμού στον χώρο της διαδικτυακής αναζήτησης, μέσω της ομώνυμης μηχανής αναζήτησης, καθώς και ότι επιβάλλει στους κατασκευαστές smartphones την παρουσία της μέσω εφαρμογών ενσωματωμένων στον πυρήνα του λειτουργικού συστήματος Android, το οποίο έχει μερίδιο αγοράς άνω του 80% στην Ε.Ε.
Όσον αφορά την Apple, η ίδια η Βεστάγκερ ανακοίνωσε ότι θα πρέπει να επιστρέψει το ιλιγγιώδες ποσό των 13 δισ. ευρώ στην Ιρλανδία ως διαφυγόντες φόρους, κρίνοντας ότι η συμφωνία της Apple με την ιρλανδική κυβέρνηση ξεπερνούσε κάθε όριο, καθώς, όπως υπολόγισε η Επιτροπή, ο εταιρικός φόρος που πλήρωσε στην Ιρλανδία η Apple έφθασε μόλις το 0,005% (!) το 2014.
Από την πλευρά τους, Ιρλανδία και Apple καταθέτουν εφέσεις στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο κατηγορώντας εμμέσως πλην σαφώς την Επιτροπή για… κατάχρηση εξουσίας.
Να υπενθυμίσουμε εδώ ότι η Επιτροπή έχει… πυροβολήσει στο παρελθόν και τη Microsoft για ζητήματα ανταγωνισμού, επιβάλλοντάς της συνολικά πρόστιμα ύψους σχεδόν 1,3 δισ. ευρώ.
Μπαλωθιές από ΗΠΑ
Φυσικά και οι ΗΠΑ δεν κάθονται με σταυρωμένα χέρια να παρακολουθούν την Ε.Ε. να θέτει προσκόμματα και να τιμωρεί με πρόστιμα τις εταιρείες – «πετράδια του στέμματος» της νέας οικονομίας.
Αντιθέτως, όπως σημειώνουν χαρακτηριστικά διάφοροι παρατηρητικοί αναλυτές, δεν προκαλεί καμία εντύπωση το γεγονός ότι το σκάνδαλο με τις «πειραγμένες» μετρήσεις εκπομπών καυσαερίων σε ντιζελοκίνητα οχήματα της Volkswagen αποκαλύφθηκε στις ΗΠΑ και, μάλιστα, στην Καλιφόρνια, την πολιτεία με τους αυστηρότερους περιβαλλοντικούς νόμους.
Ούτε θεωρούν τυχαίο ότι η Deutsche Bank, η μεγαλύτερη τράπεζα της Γερμανίας και ένα από τα σημαντικότερα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στον πλανήτη, καλείται από το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ να πληρώσει το τερατώδες πρόστιμο των 7,2 δισ. δολαρίων για τα «τοξικά» ομόλογα που προκάλεσαν την κρίση του 2007-2008 και τα οποία τα διαχειρίστηκαν σχεδόν όλα τα μεγάλα τραπεζικά και επενδυτικά ιδρύματα του κόσμου.
Στο ίδιο πακέτο συμβιβασμού, η ελβετική τράπεζα Credit Suisse συμφώνησε να πληρώσει πρόστιμο σχεδόν 5,3 δισ. δολαρίων για την υπόθεση των «τοξικών» ομολόγων.
Για σύγκριση και μόνο, η Goldman Sachs, η τράπεζα που από πολλούς θεωρείται ως το «σημείο μηδέν» της χρηματοπιστωτικής κρίσης, πλήρωσε επισήμως πρόστιμο 5 δισ. δολαρίων για την ίδια υπόθεση, ενώ το αρχικό πρόστιμο στην Deutsche Bank έφθανε τα 14 δισ. δολάρια και έθετε εν αμφιβόλω ακόμα και την ικανότητα της τράπεζας να επιβιώσει.
