Στις 23 Φεβρουαρίου 1917 (8 Μαρτίου στο γρηγοριανό ημερολόγιο), μια εργατική διαδήλωση θα έβαζε φωτιά την πυριτιδαποθήκη της Αγίας Πετρούπολης. Ηταν η εβδομάδα που σήμανε την πτώση του τσάρου Νικολάου II και άνοιξε το δρόμο στην επανάσταση των μπολσεβίκων.
Τον Φεβρουάριο του 1917, τα καταστήματα τροφοδοσίας έκλεισαν όλα στο Petrograd (η νέα ονομασία της Αγίας Πετρούπολης από το 1914), γιατί δεν υπήρχαν πλέον τρόφιμα. Εντονες χιονοπτώσεις είχαν εμποδίσει τα τρένα που μετέφεραν σιτηρά να φτάσουν στην πρωτεύουσα. Στις 16 Φεβρουαρίου, ο δήμος του Petrograd μοιράζει κάρτες προτεραιότητας για το ψωμί. Οι φτωχοί ορμάνε στους φούρνους και τα καταστήματα λεηλατούνται. Ο όχλος βγαίνει στους δρόμους φωνάζοντας «Ψωμί!». Αλλά η κυβέρνηση μένει παθητική.
Στις 23 Φεβρουαρίου, Παγκόσμια Ημέρα των Γυναικών, οι γυναίκες συγκεντρώνονται στο Vyborg, την εργατική συνοικία του Petrograd, και διαδηλώνουν ως το δημαρχείο της πόλης. Καχύποπτες, οι ηγεσίες των επαναστατικών κομμάτων (μενσεβίκοι, μπολσεβίκοι και σοσιαλιστές-επαναστάτες) επιχειρούν να αντιταχθούν σε αυτή τη διαδήλωση. Στις 25 Φεβρουαρίου, δεκάδες χιλιάδες εργάτες, οι οποίοι απεργούν, περνούν οπλισμένοι με ό,τι βρουν μπροστά τους, στη λεωφόρο Nevski, κρατώντας πανό που γράφουν «Κάτω ο τσάρος, κάτω ο πόλεμος!».
Η αστυνομία επιτίθεται, αλλά οι κοζάκοι παίνρουν το μέρος των διαδηλωτών. Αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι χωρικοί, πιστοί ως τώρα στον τσάρο, περνούν στην πλευρά των επαναστατών. Το ίδιο βράδυ ο στρατηγός Khabalov, δέχεται ένα τηλεγράφημα του τσάρου Νικολάου που τον διατάσσει «να σταματήσει δια της βίας, πριν από αύριο, τις αναταραχές στο Petrograd».
Στις 26 Φεβρουαρίου, το Πέτρογκραντ βράζει. Το μεσημέρι η αστυνομία και ο στρατός ανοίγουν πυρ κατά των διαδηλωτών και υπάρχουν 150 θύματα. Αλλά ορισμένοι στρατιώτες, ακόμη και στην τσαρική φρουρά, αρνούνται να πυροβολήσουν ενώ όσοι ανήκουν στο σώμα Pavlovski ενώνονται με τους διαδηλωτές. Τη νύχτα της 26ης προς 27 Φεβρουαρίου όλα ανατρέπονται: τα σώματα της ελίτ Volynski και Preobrajenski επαναστατούν, ο στρατός διαλύεται.
Το πρωί της 27ης Φεβρουαρίου ένας οργισμένος όχλος στρατιωτών, εργατών, φοιτητών, γυναικών και παιδιών εισβάλλουν στα δικαστήρια, στη φυλακή του Kresty και σε άλλα δημόσια κτίρια. Ολα τα αστυνομικά κτίρια καίγονται και σε όλη την πόλη ακούγονται πυροβολισμοί. Ενα μέρος των εξεγερμένων κατευθύνεται προς το παλάτι Tauride, όπου βρίσκεται η Δούμα, η οποία έχει καταργηθεί με εντολή του τσάρου.
Ο όχλος φθάνει εκεί τραγουδώντας την Μασσαλιώτισα ενώ ο σοσιαλιστής Alexandre Kerenski, ένας από τους ηγέτες της αντιπολίτευσης στο καθεστώς, ορμάει στο βήμα ουρλιάζοντας: «Θα μεταβώ άμεσα στους στρατώνες…Μπορώ να αναγγείλλω στους στρατιώτες ότι η Δούμα είναι μαζί τους, ότι τίθεται επικεφαλής του κινήματος;»
Τα μέλη της Δούμα σχηματίζουν αμέσως μια προσωρινή επιτροπή για να επιβάλλουν την τάξη. Την ίδια ημέρα, τα μέλη όλων των επαναστατικών τάσεων δημιουργούν το Σοβιέτ του Πέτρογκραντ, το οποίο σχηματίζει επίσης μια προσωρινή επιτροπή.
Στις 2 Μαρτίου η διαπραγμάτευση ανάμεσα στις δύο επιτροπές καταλήγει στη δημιουργία μια προσωρινής κυβέρνησης, την οποία η Δούμα αναθέτει στον πρίγκηπα Lvov. Αμέσως οι βουλευτές Goutchkov και Choulguine επισκέπτονται τον τσάρο για να τον πιέσουν να παραιτηθεί. Ο Νίκολας IΙ, τον οποίο κατηγορούν ότι επέδειξε ανευθυνότητα μπροστά στη σοβαρή κρίση, λογικεύεται. Η παραίτησή του θα είναι ο μόνος τρόπος για να σωθεί η Ρωσία και να κερδηθεί ο πόλεμος στο πλευρό των συμμάχων. Μετά από μακρά σκέψη αποφασίζει να παραιτηθεί όχι υπέρ του υιού του Αλέξις, αιμοφιλικού 16χρονου, αλλά υπέρ του αδελφού του, του μεγάλου δούκα Michel.
Η πράξη της παραίτησης υπογράφεται το βράδυ αλλά φέρει την αναφορά «15:00 η ώρα» ώστε να φανεί ότι ο τσάρος έδρασε μόνος του και δεν ενέδωσε στις πιέσεις της Δούμα. Επηρεασμένος από τον Kerenski, ο μέγας δούκας Michel παραιτείται με τη σειρά του στις 3 Μαρτίου και δηλώνει ότι τάσσεται υπέρ της δημιουργίας Συντάγματος.
Είναι το τέλος της μοναρχίας των Ρομανώφ, μετά από τρεις αιώνες διακυβέρνησης στη Ρωσία.
Ο τσάρος και η οικογένειά του δολοφονήθηκαν από τους μπολσεβίκους στο Yekaterinburg στις 17 Ιουλίου 1918. Αρχίζει η περίοδος της μπολσεβίκικης τρομοκρατίας.
