Εκτιμάται ότι δύο στις τρεις γυναίκες εμφανίζουν σε κάποια φάση της ζωής τους δυσφορία ή πόνο στο μαστό, ιδιαίτερα πριν την εμμηνόπαυση. Μέχρι κάποιο βαθμό, ο πόνος στο μαστό θεωρείται φυσιολογικός και τα αίτια που τον προκαλούν είναι πολλά και διαφορετικά.
Αιτίες που μπορούν να προκαλέσουν πόνο στο μαστό
Μαστίτιδα
Πρόκειται για φλεγμονή του μαζικού αδένα του στήθους που συχνά τη βιώνουν γυναίκες που θηλάζουν. Τα συμπτώματά της είναι ο έντονος πόνος και η διόγκωση της περιοχής, η ερυθρότητα στο δέρμα, ενώ στην οξεία φάση μπορεί να συνοδεύεται από αίσθημα κόπωσης, πυρετό και ρίγη.
Οφείλεται συνήθως σε μικρόβια, ιδιαίτερα του σταφυλόκοκκου, μέσα από τους πόρους της θηλής στο μαστό, αλλά και σε ανωμαλίες της θηλής. Συνήθως αφορά τον ένα μαστό, αλλά μπορεί να εμφανιστεί και στους δύο.
Κύστεις
Οφείλονται στην τοπική συλλογή υγρού στα κύτταρα προς το τέλος του εμμηνορρυσιακού κύκλου το οποίο και παραμένει και μετά την έμμηνο ρύση και δημιουργούνται εξαιτίας ορμονικών διαταραχών. Έχουν ομαλή υφή, συνήθως είναι μαλακές και μερικές φορές επώδυνες.
Μετακινούνται εύκολα, μπορεί να αναπτυχθούν σε οποιοδήποτε σημείο του μαστού, ενώ συχνά παρουσιάζονται και στους δύο μαστούς. Ωστόσο, στο ίδιο σημείο μπορεί να δημιουργηθούν περισσότερες από μία κύστεις, οπότε η διόγκωση είναι ακανόνιστη.
Ινοαδενώματα
Πρόκειται για συμπαγή ογκίδια από ινώδη και αδενικό ιστό και αποτελούν τον πιο κοινό όγκο στις νεαρές ηλικίες (μεταξύ 20-30 ετών), αν και μπορεί να αναπτυχθούν και σε γυναίκες οποιασδήποτε ηλικίας. Μπορεί να προκαλέσουν ευαισθησία, ακόμη και πόνο. Είναι πιθανό να μεγαλώσουν, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Μετακινούνται πολύ εύκολα, αν τα πιέσετε με τα δάχτυλα, και σε ένα μικρό ποσοστό γυναικών παρουσιάζονται και στους δύο μαστούς. Οφείλονται συνήθως σε ανισορροπία των θηλυκών ορμονών, δηλαδή των οιστρογόνων και της προγεστερόνης, αλλά μόνο σε τοπικό επίπεδο.
Ινοκυστική μαστοπάθεια
Πρόκειται για ψηλαφητές μάζες με σαφή ή ασαφή όρια, επώδυνες ή ανώδυνες. Αυτή η πάθηση των μαστών είναι ιδιαίτερα συχνή σε γυναίκες ηλικίας 30-50 ετών και συνδέεται με τις γυναικείες ορμόνες. Τα συνηθέστερα συμπτώματα με τα οποία εκδηλώνεται είναι η μαστωδυνία (έντονος πόνος στην περιοχή του μαστού) και εκκρίσεις από τη θηλή. Τα συμπτώματα αυτά επιτείνονται κατά τη δεύτερη φάση του εμμηνορρυσιακού κύκλου και φτάνουν στην κορύφωσή τους τις τελευταίες ημέρες πριν από την έναρξη της επόμενης περιόδου, μετά την οποία παρουσιάζουν ύφεση.
Μετά την έμμηνο ρύση, που οι μαστοί ξεπρήζονται, δεν παρατηρείται πόνος και οι όγκοι δύσκολα ψηλαφίζονται. Ένας άλλος παράγοντας που μπορεί να επηρεάσει την εμφάνιση της, είναι οι διατροφικές συνήθειες, κυρίως η πρόσληψη μεγάλης ποσότητας καφεΐνης και λιπαρών τροφών.
Η λήψη κάποιων φαρμάκων
Ορισμένα φάρμακα μπορεί να συμβάλουν στην ανάπτυξη του πόνου του μαστού. Φάρμακα που συνδέονται με μια αύξηση στον πόνο του μαστού είναι τα αντισυλληπτικά χάπια, τα αντικαταθλιπτικά, σκευάσματα που περιέχουν μεθυλντόπα (για υπέρταση), σπιρονολακτόνη, συγκεκριμένα διουρητικά, το Anadrol και η χλωροπρομαζίνη.
Λιπώματα
Πρόκειται για καλοήθη ογκίδια, τα οποία έχουν διάφορα μεγέθη (συνήθως δεν ξεπερνούν τα 3 εκατοστά), είναι στρογγυλά και με ομαλό περίγραμμα. Δεν είναι σκληρά και όταν πιεστούν το λίπος από το οποίο αποτελούνται μετακινείται προς τη μία ή την άλλη πλευρά και μετά επανέρχεται στη θέση του.
Μάλιστα, εμφανίζονται λίγο συχνότερα στις γυναίκες με μεγάλο μαστό. Αν στο λίπωμα προστεθούν και αδενικά στοιχεία, τότε έχουμε το σχηματισμό αδενολιπώματος. Η αιτία δεν έχει ακόμη εξακριβωθεί. Φαίνεται, όμως, ότι η κληρονομικότητα παίζει κάποιο ρόλο.
