Ανοίγει σιγά αλλά σταθερά ο δρόμος για την μετατροπή της Τουρκίας σε προεδρική δημοκρατία και του Ερντογάν σε απόλυτο κυρίαρχο.

Το τουρκικό κοινοβούλιο ενέκρινε αργά χθες το βράδυ σε πρώτη ανάγνωση το νέο Σύνταγμα που ενισχύει τις εξουσίες του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Οι βουλευτές ενέκριναν τα δύο τελευταία κεφάλαια του Συντάγματος, για τα οποία απαιτείτο πλειοψηφία των τριών πέμπτων.

Αντιδρά η αντιπολίτευση

Η πολιτειακή μεταβολή προς την «προεδρική Δημοκρατία» απορρίπτεται από την τουρκική αντιπολίτευση, η οποία καταγγέλλει αυταρχική εκτροπή του προέδρου Ερτνογάν, η οποία εντάθηκε μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου και το εκτεταμένο πογκρόμ που ακολούθησε.

Το σχέδιο του νέου Συντάγματος επικρίνεται από το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP), ενώ το φιλοκουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών (HDP) μποϊκοτάρει την ψηφοφορία. Περί τους δέκα βουλευτές του, άλλωστε, βρίσκονται στη φυλακή.

Το κείμενο θα τεθεί σε δεύτερη και τελευταία ανάγνωση στο Κοινοβούλιο από την Τετάρτη. Τα 18 άρθρα του νέου Συντάγματος, που έχει ως στόχο την ενίσχυση των εξουσιών του προέδρου της Δημοκρατίας, θα συζητηθούν και πάλι το ένα μετά το άλλο.

Αξίζει να δούμε ποιες ακριβώς είναι οι αλλαγές που κομίζει αυτή η συνταγματική αναθεώρηση:

Κατάργηση του πρωθυπουργού και διορισμός αντιπροέδρων

Ο πρόεδρος θα έχει την εξουσία να διορίζει και να παύει τους υπουργούς, ενώ η θέση του πρωθυπουργού θα καταργηθεί, για πρώτη φορά στην ιστορία της Τουρκίας.

Το σχέδιο του νέου Συντάγματος προβλέπει θέση αντιπροέδρου ή και αντιπροέδρων. Οι βουλευτικές κι προεδρικές εκλογές θα διεξαχθούν ταυτόχρονα. Το υπό συζήτησιν σχέδιο ορίζει ως ημερομηνία της ψηφοφορίας την 3η Νοεμβρίου 2019.

Στα χέρια του Ερντογάν ο έλεγχος και της δικαιοσύνης

Το ισχύον Σύνταγμα ετέθη σε ισχύ το 1982 μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα του 1980 και εγγυάται την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης απέναντι στην εκτελεστική εξουσία.

Όμως, η συνταγματική μεταρρύθμιση επιτρέπει στον πρόεδρο να επεμβαίνει στη λειτουργία της δικαιοσύνης, η οποία άλλωστε υπήρξε κύριος στόχος του σημερινού αλλά και των προηγούμενων πογκρόμ με το επιχείρημα ότι η δικαστική εξουσία βρισκόταν υπό την επιρροή του ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν.

Πενταετής θητεία του προέδρου

Η προεδρική θητεία είναι πενταετής και ο πρόεδρος δεν θα μπορεί να ασκήσει παρά δύο θητείες.

Οι συμμαχίες στη Βουλή

Το AKP που διαθέτει 317 έδρες στο 550μελές Κοινοβούλιο είχε ανάγκη από τις ψήφους του ακροδεξιού Κόμματος Εθνικιστικού Κινήματος MHP για την υιοθέτηση του νέου Συντάγματος.

Ο ηγέτης του MHP Ντεβλέτ Μπαχτσελί εμφανίζεται πλέον ως ο κύριος σύμμαχος του AKP στην προώθηση της συνταγματικής μεταρρύθμισης.