Κάποιες φορές από την παιδική μας ηλικία ακούγαμε διάφορες ιστορίες γύρω από την περιοχή μας που τελικά εντυπώνονταν στο μυαλό μας τόσο, που μερικοί τις θεωρούσαν ήδη δεδομένες.

Για άλλους οι ιστορίες αυτές παρέμειναν για πάντα απλά μύθοι. Τέτοιες ιστορίες στοιχειώνουν κάθε περιοχή, ειδικά όταν πρόκειται για περιοχές δυσπρόσιτες ή απομονωμένες.

Όταν όμως πρόκειται για πόλεις, ή για αστικά κέντρα, τότε οι μύθοι αυτοί είναι οι λεγόμενοι αστικοί μύθοι ή urban legends όπως είναι ευρύτερα γνωστοί.

Οι αστικοί μύθοι δεν αναφέρονται μόνο σε παράξενες ιστορίες, φαντάσματα ή ανεξήγητα περιστατικά όπως πολλοί πιστεύουν. Αστικός μύθος είναι και μια φημολογία που διαδίδεται από στόμα σε στόμα σε μια συγκεκριμένη περιοχή και αφορά μόνο τους κατοίκους της περιοχής αυτής. 

Πόσες όμως τέτοιες ιστορίες με το πέρασμα του χρόνου αποδείχτηκαν ότι ήταν υπαρκτές δηλαδή ότι βασίζονταν σε υπαρκτά γεγονότα; Τι ήταν που συντέλεσε στη δημιουργία της συγκεκριμένης ιστορίας;

Ο καρχαρίας της Φρεαττύδας

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιου αστικού μύθου ήταν την δεκαετία του ’70 η ύπαρξη ενός καρχαρία που καραδοκούσε έξωθεν της πλαζ Φρεαττύδας να αρπάξει κάποιο ανυποψίαστο κολυμβητή. 

Μάλιστα η ιστορία αυτή είχε χρωματιστεί και με επί πλέον παρεμφερείς εκδοχές όπως ότι ο καρχαρίας αυτός ήταν τεράστιος λόγω της ύπαρξης λυμάτων του παρακείμενου αντικαρκινικού νοσοκομείου που χύνονταν στη θάλασσα, τα οποία περιείχαν ραδιενεργά ισότοπα ώστε ο καρχαρίας να υπάρχει στο μυαλό των παιδιών τότε ως ένα ον απόκοσμο και μεταλλαγμένο το οποίο τρέφονταν αποκλειστικά με κολυμβητές από την συγκεκριμένη παραλία. Αν κάνουμε μια έρευνα επί της συγκεκριμένης ιστορίας τι θα μπορούσαμε να δούμε; 

Γιατί η ιστορία αυτή ήταν υπαρκτή για την παραλία της φρεαττύδας και όχι για την πλαζ βοτσαλάκια ή για τα βράχια της πειραϊκής ή για οποιαδήποτε άλλη περιοχή ας πούμε;

Γεγονός είναι ότι η ιστορία αυτή ξεκινάει έχοντας ως βάση κάποια αλήθεια. Και η αλήθεια αυτή δεν είναι άλλη από την εμφάνιση των πρώτων θυμάτων καρχαριών που εμφανίστηκαν στον Σαρωνικό. Σύμφωνα με στοιχεία που αναφέρονται στην ιστοσελίδα του ερευνητή κ. Κουτουζη, στις 25 Ιουλίου του 1948 καρχαρίας κατασπαράζει τον δεκαεφτάχρονο Δημήτρη Βαλασάκη.

Αυτό το περιστατικό λαμβάνει χώρα όμως στο Κερατσίνι. Σκάφος του Λιμενικού που σπεύδει να εξουδετερώσει τον καρχαρία μιλάει για ένα κήτος πέντε μέτρων που ορμά στη λέμβο και προσπαθεί να την αναποδογυρίσει. 

Μερικά χρόνια αργότερα καρχαρίας πάλι στο Κερατσίνι αρπάζει χέρι εργάτη που δουλεύει στο ηλεκτρικό εργοστάσιο. Επίσης το 1958 καρχαρίας αρπάζει παιδάκι στην παραλία της Καστέλλας, ενώ το 1979 καρχαρίες εμφανίζονται ανάμεσα στη Σαλαμίνα και στο Λιμάνι του Πειραιά. 

Βάζοντας και άλλες παραμέτρους στο σκεπτικό μας δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι βρισκόμαστε στη δεκαετία του 1970 και στους κινηματογράφους ήδη κάνει ρεκόρ εισιτηρίων η γνωστή ταινία «Τα σαγόνια του Καρχαρία». Ταινία που προκαλεί φόβο σε χιλιάδες ανθρώπους οι οποίοι για πολλά χρόνια μένουν στα ρηχά πάσχοντας από την γνωστή φιλμική φοβία ΄΄καρχαριομανίας΄΄. 

Ίσως τα ανωτέρω να ήταν και τα βασικότερα αίτια γέννησης της συγκεκριμένης ιστορίας.

Μυστηριώδεις χτύποι

Σύμφωνα με την εφημερίδα Χρόνος της 26ης Οκτωβρίου 1903, ένας μουσικοδιδάσκαλος ονόματι Νομικός άκουγε μυστηριώδες χτύπους στο σπίτι του, το οποίο είχε προϊστορία "στοιχειωμένου". 

Στην αρχή θεώρησε πως επρόκειτο για φάρσα αλλά το πρόβλημα επέμενε και πλέον ο Νομικός δεν ήξερε τι να κάνει για να ξαναβρεί την ησυχία του. Σύντομα η υπόθεση πήρε διαστάσεις. Κυκλοφόρησαν φήμες ότι υπήρχε κάποιος θαμμένος και ότι το φάντασμα του προκαλούσε τους χτύπους. 

Ο γνωστός ψυχίατρος Αντωνίου ο οποίος ήταν και υπνωτιστής και από τους πρώτους ερευνητές τέτοιων φαινομένων,συνάντησε το Νομικό και ο δεύτερος του περιέγραψε την ιστορία. 

Στους δημοσιογράφους ο Αντωνίου θα δήλωνε πως δεν ήταν σίγουρος τι ακριβώς συνέβαινε. Τρεις μέρες μετά ανακοινώθηκε ότι θα γινόταν πνευματική συνεδρία για τη διαλεύκανση του μυστηρίου. 

Μια άλλη εφημερίδα έγραψε πως η αδερφή του Νομικού ήταν εκείνη που άκουσε πρώτη τους κρότους και ότι μάλιστα τους προαισθανόταν με ρίγος στη σπονδυλική της στήλη,μάλιστα πανικοβλήθηκε με την άφιξη του Αντωνίου φοβούμενη μήπως την υπνωτίσει και πεθάνει. 

Η εφημερίδα την χαρακτήρισε "νευροπαθές άτομο". Τελικά η αστυνομία επηλήφθη του θέματος με τη γνωστή της λεπτότητα και ευφυΐα: ο αστυνομικός Λαναράς διέταξε να κλειδωθεί η αυλόθυρα του σπιτιού του Νομικού και απείλησε τους ένορκους ότι, με τη παραμικρή υστερική κραυγή τρόμου ο φρουρός αστυφύλακας θα οδηγούσε τον κραυγάζοντα στην αστυνομία.

Η κατάρα του σπιτιού του ναυάρχου

Ανδρέας Μιαούλης

Στους πρώτους οικιστές του νεότερου Πειραιά, έστω κι αν δεν πρόλαβε να κατοικήσει σε αυτόν, ήταν και ο ένδοξος ναύαρχος Ανδρέας Μιαούλης. Ο ένδοξος αυτός ναύαρχος είχε συνδεθεί με τον Πειραιά, με τη συμμετοχή του στις επιχειρήσεις για την απελευθέρωσή του, όταν μετά το τέλος του αγώνα, αποφάσισε να εγκατασταθεί σε αυτόν. 

Διάλεξε όμως να χτίσει το σπίτι του, σε οικόπεδο μπροστά από το Μοναστήρι - έτσι έλεγαν τη σημερινή εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα- παρά τις αντιρρήσεις των λίγων τότε κατοίκων του Πειραιά, ότι δεν έπρεπε να κλείσει το σπίτι του Αγίου. Παρόλα αυτά ο ναύαρχος επέμεινε και προχώρησε στην ανέγερση της οικοδομής χωρίς να προλάβει να κατοικήσει σε αυτήν.

Πέθανε λίγο μετά την αποπεράτωσή της στις 11 Ιουνίου του 1835 και θάφτηκε στην είσοδο του λιμανιού. Από τότε το σπίτι θεωρήθηκε γρουσούζικο και όχι αδίκως από ότι φαίνεται. Αυτό το ίδιο σπίτι στάθηκε γρουσούζικο και για τους κατοπινούς ιδιοκτήτες του ή ενοικιαστές του. 

Δύο φορές καταστράφηκε από πυρκαγιά. Η πρώτη Ελληνική Ατμοπλοϊα, η γνωστή ως παλαιά Ατμοπλοϊα Σύρου, όταν μετέφερε την έδρα της στον Πειραιά, εγκατέστησε τα γραφεία της στο ισόγειο του κτηρίου και σε λίγο καιρό πτώχευσε. Και οι δύο από τους τελευταίους ιδιοκτήτες του σπιτιού, ο στρατηγός Χατζανέστης (ένας από τους έξι που εκτελέστηκαν το 1922 στο Γουδί ως υπαίτιος της καταστροφής) και ο Ν. Πειρουνάκης (υπουργός στη διάρκεια της κατοχής) βρήκαν βίαιο θάνατο. 

Το σπίτι αυτό κατεδαφίστηκε το 1969 (όπως και πολλά άλλα κτήρια που έγραφαν την ιστορία της πόλης) από τον τότε δήμαρχο Αριστ. Σκυλίτση για να αποκτήσει θέα προς την θάλασσα ο ναός του Αγίου Σπυρίδωνα.

Η στοιχειωμένη έπαυλη των Μαυρομιχαλέων

Έπαυλη των Μαυρομιχαλαίων

Πολλά έχουν ακουστεί αλλά και γραφτεί για το στοιχειωμένο σπίτι της Καστέλλας. Θα μπορούσε να είναι απλά ένας μύθος; Για πολλά χρόνια το εν λόγω σπίτι υπήρξε θέμα συζήτησης σε εκπομπές αλλά και σε άρθρα. Πολλοί μιλούσαν για παράξενες φιγούρες που εμφανίζονταν στο σκοτάδι. 

Το σπίτι αυτό φημολογείται ότι ανήκε στην οικογένεια των Μαυρομιχαλαίων γεγονός που δικαιολογείται και από το μονόγραμμα που υπάρχει στην εξώπορτα. 

Οι θρύλοι που το στοιχειώνουν είναι πολλοί αλλά ένας είναι που προκαλεί τον απόλυτο τρόμο. Ο μύθος αυτός μιλάει για μία κοπέλα που στα χρόνια της τουρκοκρατίας βιάστηκε και σκοτώθηκε από έναν Τούρκο μέσα στο σπίτι. 

Το σπίτι αυτό διαθέτει δυο πλευρές, η μία είναι πάνω στην αμμουδιά, στην παραλία Βοτσαλάκια και η άλλη είναι προς τη μεριά του δρόμου. Από την μεριά του δρόμου, κατά μήκος του τοίχου, βρίσκονται σπασμένα κομμάτια από γυαλιά τα οποία είναι καρφωμένα σε φελιζόλ και από πάνω έχουν τσιμέντο για να μένουν σταθερά. 

Το κτίριο διέθετε δυο πανύψηλες σιδερένιες πόρτες οι οποίες ήταν σκουριασμένες που με τον καιρό αντικαταστάθηκαν με μεταλλικές πόρτες. Από την πλευρά της παραλίας το κτίριο διαθέτει εξίσου έναν τοίχο στον οποίο τα δυο μεγάλα παράθυρά του έχουν χτιστεί με τσιμέντο. 

Κανείς δεν γνωρίζει ποιανού ενέργειες είναι αυτές. Ωστόσο, αν κάποιος κοιτάξει ψηλά θα δει μία κρεμασμένη πόρτα να βρίσκεται πάνω στον τοίχο. 

Έχουν ακουστεί αρκετές ιστορίες περί τελετών που γίνονται στο χώρο, υπολείμματα φωτιάς και για πράγματα που βρίσκονται κατά καιρούς στην αμμουδιά. Οι φήμες λένε ότι το πνεύμα της κοπέλας κατοικεί ακόμα μέσα στο σπίτι, τρομάζοντας και απωθώντας κάθε επίδοξο επισκέπτη. 

Σύμφωνα με μαρτυρίες πολλοί άνθρωποι που πάνε ή βρίσκονται στην περιοχή,όσο κι αν δεν γνωρίζουν την ιστορία για το εν λόγω σπίτι,λένε πως όταν βρίσκονται εκεί έχουν την αίσθηση πως κάποιος τους παρακολουθεί.

Από μαρτυρίες ακούγεται επίσης, πως το πνεύμα αυτό έχει λευκή μορφή. Από την άλλη είναι πολλοί εκείνοι οι οποίοι αψηφούν τον "μύθο" αυτό και κάνουν λόγο για ένα δημιούργημα της ανθρώπινης φαντασίας. 

Σηράγγιο

Άλλοι μύθοι της εποχής που αξίζουν να αναφερθούν είναι ορισμένα σπίτια της Καστέλλας που θεωρούνται στοιχειωμένα ή το Σηράγγιο της Καστέλλας ή αλλιώς όπως λέγεται από εμάς η Σπηλιά του Παρασκευά ή η γνωστή Σήραγγα της Αρετούσας στην αρχαιότητα που κάλυπτε λειτουργικές θρησκευτικές ανάγκες ή τούνελ και υπόγειες διαδρομές που ενώνουν την ακρόπολη με την πειραϊκή.