Η εικόνα είναι όμως μάλλον μπερδεμένη
Οι ερευνητές βρετανικών και άλλων πανεπιστημίων (Οξφόρδης, Κόβεντρι, Royal Holloway Λονδίνου, Μελβούρνης Αυστραλίας, Οτάγκο Ν.Ζηλανδίας), με επικεφαλής τον δρα Τζόναθαν Τζονγκ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Religion, Brain and Behavior» (Θρησκεία, Εγκέφαλος και Συμπεριφορά), ανέλυσαν 100 μελέτες μεταξύ 1961-2015 πάνω στη σχέση άγχους θανάτου και θρησκευτικών πεποιθήσεων, οι οποίες αφορούσαν συνολικά περίπου 26.000 ανθρώπους από όλο τον κόσμο.
Η μετα-ανάλυση έδειξε ότι τα υψηλά επίπεδα θρησκευτικότητας (συμμετοχή στη ζωή της εκκλησίας, πίστη στο Θεό και στη μετά θάνατο ζωή κ.α.) συνδέονται -αν και όχι σε μεγάλο βαθμό- με μειωμένο άγχος για το θάνατο.
Η εικόνα είναι όμως μάλλον μπερδεμένη, καθώς αυτή τη σχέση μειωμένου άγχους θανάτου-θρησκευτικότητας την έχει διαπιστώσει με σαφήνεια μόνο το 30% των έως τώρα μελετών. Το 18% των μελετών δείχνουν το αντίθετο (ότι οι θρησκευόμενοι φοβούνται περισσότερο το θάνατο) και το 52% συμπέραναν ότι δεν υπάρχει ιδιαίτερη σχέση ανάμεσα σε αυτά τα δύο. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι οι πολιτισμικές διαφορές από χώρα σε χώρα επηρεάζουν διαφορετικά τους ανθρώπους.
Από τις 100 μελέτες, οι δέκα έχουν καταλήξει σαφώς στο συμπέρασμα ότι οι άπιστοι και οι πολύ πιστοί φοβούνται λιγότερο το θάνατο, σε σχέση με τους ενδιάμεσους.
