Σε ένα μεγάλο σπήλαιο κοντά στο ορεινό χωριό Σανιντάρ, επάνω στα απρόσιτα βουνά του βορείου Ιράκ, τα Όρη Ζάγκρος, ένας νεαρός Αμερικανός ανθρωπολόγος έκανε μία σημαντική ανακάλυψη στα τέλη της δεκαετίας του 1950.

Κάτω από όγκο χωμάτων και βράχων, βρέθηκε το κρανίο ενός ανθρώπινου πλάσματος. Τα χώματα και οι βράχοι είχαν κατολισθήσει και σκότωσαν τον κάτοικο του σπηλαίου πριν από 45.000 χρόνια.

Ο Ralph Solecki, όπως ονομαζόταν ο Αμερικανός ανθρωπολόγος, δεν άργησε ν’ αντιληφθεί ότι είχε κάνει μία σπουδαία ανακάλυψη. Είχε ανακαλύψει έναν από τους πιο ενδιαφέροντες, από επιστημονικής απόψεως, ανθρώπινους σκελετούς.

Επρόκειτο για τον σκελετό ενός αγνώστου, μέχρι τότε, ανθρωπίνου πλάσματος, που έζησε τον τελευταίο αιώνα των πάγων. Το μετωπικό οστούν και το εξωγκωμένο τόξο των φρυδιών απεδείκνυαν ότι ανήκε στη μεγάλη οικογένεια του ανθρώπου του Νεάντερταλ, της φυλής των ανθρώπων των σπηλαίων, που δέσποζε στις περισσότερες περιοχές του προϊστορικού κόσμου μεταξύ του 70.000 και 50.000 π.Χ.

Η ρωγμή, όμως, στο μετωπιαίο οστούν, παρόμοια των κρανίων του σύγχρονου ανθρώπου, ουδέποτε άλλοτε είχε βρεθεί σε αμιγείς τύπους του ανθρώπου του Νεάντερταλ, ο οποίος, αν και δε θεωρείται ως πρόγονος του σημερινού ανθρώπου, πιστεύεται ότι θα επέδρασε, μέσω διασταυρώσεων ίσως, σε ορισμένους τύπους του σύγχρονου ανθρώπου, που έχουν ως κύριο χαρακτηριστικό τον κοντό και χοντρό τράχηλο και βρίσκονται σε ορισμένες περιοχές της Ευρώπης και της Εγγύς Ανατολής. Τέλος, ο σκελετός αυτός αποτελούσε μία ένδειξη ότι ο άγνωστος μέχρι τότε τόπος καταγωγής του ανθρώπου του Νεάντερταλ, ενδεχομένως να ήταν η Δυτική Ασία.

Οι λεπτομερείς παρατηρήσεις του Ralph Solecki εντός του σπηλαίου, είχαν ως αποτέλεσμα να κατορθώσει να αναπαραστήσει τις συνθήκες κάτω από τις οποίες σκοτώθηκε ο κάτοικος του σπηλαίου. Προφανώς ήταν απασχολημένος με το γδάρσιμο ενός κάπρου, όταν ένας σεισμός προκάλεσε την κατολίσθηση βράχων. Έντρομος, κοίταξε προς την κορυφή και τη στιγμή εκείνη σκοτώθηκε, όπως αποδείκνυε η θέση του σκελετού του. Θα έπρεπε να είναι ηλικίας 35 ετών, ύψους 1.60μ. περίπου και του έλειπαν δύο από τα μπροστινά δόντια.

Συνεχίζοντας τις ανασκαφές ο Solecki, ανακάλυψε στο βάθος του σπηλαίου και δύο άλλους σκελετούς και κατάφερε να καθορίσει τους τρεις τύπους του ανθρώπου του Νεάντερταλ. Ο κλασικός τύπος, ο οποίος βρίσκεται κυρίως στην Ευρώπη, έχει ύψος 1.50μ., πολύ χοντρό οστούν υπεράνω των οφθαλμικών κογχών και, κατ’ ουσίαν, καθόλου μετωπιαίο, καθώς και κοντόχοντρα χέρια και πόδια.

Ο μικρός τύπος, που βρέθηκε στο Ισραήλ, ήταν λεπτότερος και ψηλότερος, με μεγαλύτερο μετωπιαίον οστούν, καθώς και μακρύτερα χέρια και πόδια.

Τέλος, ο άνθρωπος του Σανιντάρ φαινόταν ότι ήταν κάτι ενδιάμεσο του μικτού τύπου και του σημερινού ανθρώπου, αλλά θα χρειάζονταν περισσότερες παρατηρήσεις, προκειμένου οι επιστήμονες να κατέληγαν σε οριστικά συμπεράσματα.

Η είδηση δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΕΜΠΡΟΣ», στις 04/01/1958…