Tραπεζικές καταθέσεις, εμβάσματα και μεταφορές κεφαλαίων σε βάθος πενταετίας αναμένεται να ανοίξουν οι τράπεζες από τις 15 Σεπτεμβρίου, ημέρα κατά την οποία αίρεται το τραπεζικό απόρρητο για όσους έχουν κάνει αίτηση υπαγωγής στο νόμο Κατσέλη.
Η άρση του τραπεζικού απορρήτου για όσους έχουν προσφύγει στο νόμο Κατσέλη δεν θα είναι μια απλή φωτογραφία της στιγμής. Δηλαδή δεν θα αφορά μόνο τις καταθέσεις που έχουν στην τράπεζα τη συγκεκριμένη ημερομηνία όσοι έχουν κάνει αίτηση υπαγωγής στο νόμο και οι οποίοι υπολογίζεται ότι ξεπερνούν τις 150.000. Αντίθετα θα ανατρέξει πίσω στην τελευταία πενταετία και οι τράπεζες θα αποκτήσουν πρόσβαση σε πληροφορίες για όλα τα εμβάσματα και τις μεταφορές κεφαλαίων που έχουν πραγματοποιήσει οι εν λόγω οφειλέτες σε μια προσπάθεια να διαπιστώσουν ποιοι από αυτούς είναι στρατηγικοί κακοπληρωτές και ποιοι έχουν αποκρύψει εισοδήματα την επίμαχη περίοδο. Εάν μάλιστα υποπτευθούν ότι υπάρχει «ψαχνό» θα μπορούν να πάνε ακόμη και πιο πίσω της πανταετίας.
Με τον τρόπο αυτό η 15η Σεπτεμβρίου θα αποτελέσει το σημείο μηδέν για το μεγάλο ξεκαθάρισμα των υποθέσεων του νόμου Κατσέλη, που σύμφωνα με τις τράπεζες λειτούργησε ως καταφύγιο για στρατηγικούς κακοπληρωτές.
Η δεύτερη και επίσης ουσιαστική αλλαγή στο νόμο που ενεργοποιείται από την ίδια ημερομηνία είναι ο αναδρομικός επανυπολογισμός των τόκων όσων η αίτησή τους απορρίπτεται από το δικαστήριο. Να σημειωθεί πως μέχρι σήμερα ο νόμος προέβλεπε το «πάγωμα» του εκτοκισμού όλων των οφειλών από καταναλωτικά δάνεια και κάρτες και τον εκτοκισμό με το συμβατικό επιτόκιο των οφειλών από στεγαστικό δάνειο – χωρίς δηλαδή επιβάρυνση τόκων υπερημερίας – κατά τη στιγμή που ο οφειλέτης έκανε την αίτηση υπαγωγής στον νόμο. Έτσι αρκετοί ήταν εκείνοι που έκαναν αίτηση (σύμφωνα με εκτιμήσεις ήταν το 40%), γνωρίζοντας ότι δεν εμπίπτουν στις διατάξεις του νόμου, μόνο και μόνο για να κερδίσουν χρόνο.
Με τον τρόπο αυτό απολάμβαναν άτοκη περίοδο χάριτος μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης, που μπορεί να απαιτούσε από 1 έως και 11 χρόνια, ανάλογα με το Ειρηνοδικείο. Πλέον σε περίπτωση που η αίτηση απορριφθεί από το δικαστήριο, ο οφειλέτης υποχρεώνεται στην καταβολή των τόκων που αναλογούν στην οφειλή αναδρομικά.
Σε ό,τι αφορά στο τραπεζικό απόρρητο ο νόμος δίνει το δικαίωμα σε κάποιον να εναντιωθεί στην άρση του έως τις 15η Σεπτεμβρίου. Έτσι παρά το γεγονός ότι κάποιος δεν στερείται του δικαιώματος να ρυθμίσει τις οφειλές του βάσει της δικαστικής οδού και της λύσης που θα προτείνει το αρμόδιο Ειρηνοδικείο, εάν εναντιωθεί στην άρση του απορρήτου, χάνει μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσής του την προστασία από κάθε είδους αναγκαστικό μέτρο που μπορεί να ασκήσει ο πιστωτής, όπως η κατάσχεση λογαριασμών ή ο πλειστηριασμός του ακινήτου.
Όπως εκτιμούν οι τράπεζες, υπό την απειλή της αποκάλυψης των καταθέσεών τους τόσο οι στρατηγικοί κακοπληρωτές όσο και αυτοί που έχουν καταθέσει αίτηση χωρίς να δικαιούνται προστασίας μόνο και μόνο για να «παγώσουν» την οφειλή τους έως την εκδίκαση της υπόθεσης, έχουν πλέον κάθε λόγο να τα βρουν με την τράπεζα.
Εν αναμονή μάλιστα της καταληκτικής ημερομηνίας, οι τράπεζες έχουν ήδη γίνει αποδέκτες αιτημάτων για την αναζήτηση λύσης, που σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής στοιχεία αφορούν το περίπου 15% των περιπτώσεων που έχουν υπαχθεί στον νόμο. Από τις πρώτες διερευνητικές κρούσεις που έγιναν άλλωστε στις αρχές του καλοκαιριού όταν θεσμοθετήθηκαν οι αλλαγές, σημαντικό ποσοστό της τάξης του 40% έδειχνε να σκέφτεται την πρόταση της τράπεζας και μένει πλέον να διαπιστωθεί πόσοι από αυτούς θα προχωρήσουν σε συμφωνία.
Οι τράπεζες έχουν ήδη προετοιμαστεί για την επόμενη μέρα με τυποποιημένες λύσεις που προβλέπουν γενναία «κουρέματα» – έως και το 80% – για όσους έχουν οφειλές από καταναλωτικά δάνεια, αλλά και ευνοϊκές προτάσεις για όσους έχουν οφειλές από στεγαστικά δάνεια και θέλουν να σώσουν την πρώτη κατοικία τους. Πρόκειται για μια πρακτική μαστιγίου και καρότου αφού θα επιτρέψει σε αυτούς που πραγματικά έχουν δυσκολία στην αποπληρωμή των οφειλών τους να απαλλαγούν από μέρος του χρέους που τους βαραίνει, αλλά και όσους καταχρηστικά έχουν κάνει αίτηση υπαγωγής στον νόμο, να χάσουν την προστασία και να υποχρεωθούν να βρουν μια λύση με την τράπεζα. Στην περίπτωση οφειλών από στεγαστικά δάνεια η λύση, που μπορεί να περιλαμβάνει και «κούρεμα», θα δίνεται σε συνάρτηση με την εμπορική αξία του ακινήτου, αλλά και το κατά πόσον ο δανειολήπτης τηρεί τη ρύθμιση που έχει συμφωνήσει με την τράπεζα. Έτσι, το δάνειο θα επανυπολογιστεί με βάση τη σημερινή τιμή του ακινήτου και η τράπεζα θα «κουρεύει» κάθε χρόνο μέρος της οφειλής, μόνο εάν ο δανειολήπτης είναι συνεπής στην αποπληρωμή.
