Η κυβέρνηση των ΗΠΑ έκανε λόγο χθες Πέμπτη για «ουσιώδη πρόοδο» στις διαπραγματεύσεις στη Βιέννη με στόχο να περισωθεί η διεθνής συνθήκη για το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας του Ιράν, κρίνοντας πως είναι πιθανή η σύναψη συμφωνίας «εντός των προσεχών ημερών» εάν το Ιράν «δείξει ότι αντιμετωπίζει το θέμα με σοβαρότητα».

«Έγινε ουσιώδης πρόοδος κατά τη διάρκεια της τελευταίας εβδομάδας», όμως «δεν υπάρχει συνολική συμφωνία διότι δεν υπάρχει συμφωνία για την παραμικρή λεπτομέρεια», δήλωσε εκπρόσωπος της αμερικανικής διπλωματίας ερωτηθείς σχετικά από το Γαλλικό Πρακτορείο, χωρίς να θελήσει να σχολιάσει ποια είναι τα ζητήματα που η Ουάσινγκτον θεωρεί προβληματικά.

«Εάν το Ιράν δείξει ότι αντιμετωπίζει το θέμα με σοβαρότητα, μπορούμε και πρέπει να καταλήξουμε σε συμφωνία» εντός «των προσεχών ημερών», πρόσθεσε.

Όμως οποιαδήποτε καθυστέρηση «πολύ πέραν» αυτής της προθεσμίας «θα απειλούσε σοβαρά την πιθανότητα να επιστρέψουμε στη συνθήκη», επισήμως το Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης (ΚΟΣΔ), προειδοποίησε –για νιοστή φορά– ο εκπρόσωπος της αμερικανικής διπλωματίας.

Οι συνομιλίες στη Βιέννη τους τελευταίους μήνες έχουν σκοπό να υπάρξει συνεννόηση προκειμένου η Τεχεράνη να επανέλθει στην πλήρη τήρησή της και η Ουάσινγκτον να επανενταχθεί σε αυτή αίροντας τις κυρώσεις που επέβαλε εκ νέου. Το ΚΟΣΔ προέβλεπε την άρση των διεθνών οικονομικών κυρώσεων σε βάρος του Ιράν, με αντάλλαγμα αυστηρούς περιορισμούς στο πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας της χώρας, ώστε στη θεωρία τουλάχιστον να αποκλειστεί κάθε ενδεχόμενο η Ισλαμική Δημοκρατία να αποκτήσει πυρηνικό οπλοστάσιο.

Η απόφαση του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να αποσύρει την Ουάσινγκτον από τη συμφωνία μονομερώς και να επιβάλει όχι μόνο τις προηγούμενες κυρώσεις αλλά και νέες οδήγησε το Ιράν να αρχίσει τον Μάιο του 2019 να εγκαταλείπει την τήρηση πολλών από τους περιορισμούς στο πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας της χώρας που προβλέπονταν δυνάμει της συνθήκης.

Αρκετοί ειδικοί εκτιμούν σήμερα ότι το Ιράν απέχει μόλις μερικές εβδομάδες από το να έχει στη διάθεσή του επαρκή ποσότητα σχάσιμου υλικού για να προχωρήσει στην παραγωγή πυρηνικού όπλου – αν και υπάρχουν αρκετά ακόμη, εξαιρετικά περίπλοκα, βήματα για να μπορέσει να φτιάξει όντως τέτοιο όπλο.

Χθες Πέμπτη ο ανώτατος ηγέτης της Ισλαμικής Δημοκρατίας, ο αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, χαρακτήρισε «παράλογες» τις κατηγορίες σύμφωνα με τις οποίες η Τεχεράνη ετοιμάζεται να προχωρήσει στην κατασκευή πυρηνικού όπλου, επαναβεβαιώνοντας πως το ιρανικό πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας έχει ειρηνικούς σκοπούς.

Ο Αμερικανός νυν πρόεδρος Τζο Μπάιντεν έχει δηλώσει έτοιμος να επανεντάξει τη χώρα του στη συμφωνία, αίροντας εκ νέου μέρος των κυρώσεων των ΗΠΑ, υπό τον όρο πως η Ισλαμική Δημοκρατία θα επανέλθει στην πλήρη τήρηση των υποχρεώσεών της.

Αυτό είναι το διακύβευμα των συνομιλιών στη Βιέννη.

Εκτυλίσσονται ανάμεσα στα κράτη που είναι ακόμη συμβαλλόμενα μέρη στο ΚΟΣΔ (Κίνα, Ρωσία, Γαλλία, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο και Ιράν), με τη συμμετοχή των ΗΠΑ εκ του σύνεγγυς – δεν γίνονται διαπραγματεύσεις πρόσωπο με πρόσωπο ανάμεσα στους Αμερικανούς και τους Ιρανούς.

Η Γαλλία προειδοποίησε προχθές Τετάρτη το Ιράν πως δεν απομένουν παρά μόνο λίγες «ημέρες» για να περισωθεί το ΚΟΣΔ και πως σε διαφορετική περίπτωση θα υπάρξει «σοβαρή κρίση».

Ο ιρανός διαπραγματευτής Αλί Μπαγερί διαβεβαίωσε από τη δική του πλευρά ότι οι απεσταλμένοι βρίσκονται «πιο κοντά παρά ποτέ σε συμφωνία». «Όμως τίποτε δεν έχει συμφωνηθεί ώσπου να συμφωνηθεί», πρόσθεσε.

Κάλεσε και αυτός τα άλλα μέρη να λάβουν «σοβαρές αποφάσεις». Ουάσινγκτον και Τεχεράνη επιρρίπτουν συχνά η μία στην άλλη την ευθύνη όταν προκύπτουν αδιέξοδα στις διαπραγματεύσεις.

Οι ιρανικές αρχές υπενθυμίζουν πως θέλουν να λάβουν την «εγγύηση» πως η συνθήκη πράγματι «θα εφαρμοστεί», καθώς πλανάται η απειλή ενδεχόμενη εναλλαγή στην εξουσία στις ΗΠΑ να τη θέσει εκ νέου υπό αμφισβήτηση.