Την τελευταία του συνέντευξη Τύπου ως πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών παραχώρησε ο απερχόμενος πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, δύο 24ωρα πριν παραδώσει τη σκυτάλη στον Ρεπουμπλικανό νικητή των εκλογών του Νοεμβρίου, Ντόναλντ Τραμπ.
Ο πρώτος αφροαμερικανός πρόεδρος στην ιστορία των ΗΠΑ, προέβη σε έναν μίνι απολογισμό των όσων συνέβησαν κατά τη διάρκεια της θητείας του, κάνοντας αναφορά τόσο στις σχέσεις με τη Ρωσία, όσο και στις σχέσεις με το Ισραήλ, οι οποίες διαταράχτηκαν το τελευταίο διάστημα με αφορμή το ψήφισμα στον ΟΗΕ για το Παλαιστινιακό και τον εποικισμό.
Αναφερόμενος στις σχέσεις με τη Ρωσία, ο Μπαράκ Ομπάμα δήλωσε ότι είναι προς όφελος όλων να είναι σε καλό επίπεδο. Διαταράχθηκαν, ωστόσο, όπως τόνισε, εξαιτίας της εισβολής των Ρώσων στην Ουκρανία και συγκεκριμένα την Κριμαία, το 2014.
«Έκανα ότι μπορούσα για να ενθαρρύνω τη Ρωσία να είναι ένα δημιουργικό μέλος της παγκόσμιας κοινότητας. Όταν ο πρόεδρος Πούτιν ξεκίνησε μια αντιαμερικανική ρητορική και θεώρησε πως ότι κάνουμε είναι κακό για την Ρωσία, τότε μας επιστρέφει σε ψυχροπολεμικές τακτικές και κάνει τις διμερείς μας σχέσεις πιο δύσκολες. Η Ρωσία συνεχίζει να κατέχει ουκρανικό έδαφος και τους έχω προειδοποιήσει πως όταν σταματήσουν αυτή την ανάμιξη θα αρθούν οι κυρώσεις. Ας μην μπερδεύουμε τις συγκεκριμένες κυρώσεις με ένα σωρό άλλα διμερή θέματα. Στο θέμα των πυρηνικών εξοπλισμών, στην αρχή της θητείας μου διαπραγματευτήκαμε την συμφωνία START II και μειώσαμε τα πυρηνικά μας οπλοστάσια. Ήμουν μάλιστα πρόθυμος να προχωρήσω και σε μεγαλύτερες μειώσεις και το είχα πει στον Πούτιν», τόνισε ο απερχόμενος Αμερικανός πρόεδρος.
Όσον αφορά τις σχέσεις με το Ισραήλ, αναφέρθηκε στο status quo της Μέσης Ανατολής, λέγοντας πως εγκυμονεί μεγάλος κίνδυνος για το ίδιο το Ισραήλ και είναι πολύ άσχημο για τους Παλαιστίνιους, τονίζοντας μάλιστα, πως όλο το πλέγμα που έχει διαμορφωθεί, αποτελεί κίνδυνο για την ασφάλεια της ίδιας της Αμερικής. Επανέλαβε τη θέση που υποστήριξε με κάθε τόνο και ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Τζον Κέρι, περί της δημιουργίας δύο κρατών, ήτοι του Ισραήλ και της Παλαιστίνης, καθώς σε διαφορετική περίπτωση, εκατομμύρια άνθρωποι θα βρεθούν μετέωροι.
«Συνεχίζω να είμαι ιδιαίτερα ανήσυχος για το Παλαιστινιακό ζήτημα καθώς το status quo δεν μπορεί να διατηρηθεί. Είναι επικίνδυνο για το Ισραήλ, κακό για τους Παλαιστινίους, την ευρύτερη περιοχή αλλά και για την ασφάλεια των ΗΠΑ», τόνισε αρχικά και πρόσθεσε πως στο ξεκίνημα της θητείας του ήταν έτοιμος να κάνει τα πάντα για να ενθαρρύνει τις ειρηνευτικές συνομιλίες. «Τελικά αυτό που ήταν από πάντα ξεκάθαρο είναι πως δεν μπορούμε να υποχρεώσουμε τα δύο μέρη να καταλήξουν σε μια συμφωνία» είπε, προσθέτοντας πως οι ΗΠΑ το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να διευκολύνουν την ειρηνευτική διαδικασία και να προσφέρουν μια πλατφόρμα διαλόγου.
Ο Ομπάμα υπεραμύνθηκε της λύσης των δύο κρατών καθώς δεν υπάρχει καλύτερη εναλλακτική. «Δεν μπορεί το Ισραήλ να είναι και δημοκρατικό και εβραϊκό μαζί. Καθώς κάποια στιγμή ένα μεγάλο μέρος των πολιτών του (ή κατοίκων του) θα νιώθουν δεύτερης κατηγορίας. Έτσι το καθεστώς των εποικισμών δυσκολεύει συνέχεια την λύση δημιουργίας δύο κρατών. Και ήταν σημαντικό να στείλουμε ένα μήνυμα σε όλους πως η στιγμή για ειρήνευση μπορεί να περάσει». Πάντως ο ίδιος αναγνώρισε πως ο νέος πρόεδρος έχει διαφορετικές απόψεις στο θέμα τις οποίες είναι δικαίωμα του να εφαρμόσει.
Φυσικά αναφέρθηκε στην αποκατάσταση των σχέσεων με την Κούβα μετά από πολλές δεκαετίες και έδωσε συμβουλή στον διάδοχό του, Ντόναλντ Τραμπ, να προσέχει πολύ τις κινήσεις και αποφάσεις του, καθώς αυτές έχουν αντίκτυπο σε παγκόσμια κλίμακα και επηρεάζουν δισεκατομμύρια ανθρώπους.
«Η άποψη μου ήταν πως μια πολιτική (του εμπάργκο) που εφαρμοζόταν για 50 χρόνια και δεν απέδιδε έπρεπε να αλλάξει και να αποκαταστήσουμε διπλωματικές σχέσεις. Έπρεπε να επικοινωνήσουμε με την κουβανική κυβέρνηση, να τους εκφράσουμε την έντονη αντίρρηση μας για την καταπίεση που ασκούν, αλλά το καλύτερο για να βελτιώσουμε την ζωή των κατοίκων της Κούβας, ήταν να έρθουν σε επαφή μαζί μας, να δουν την πρόοδο μας».
Αναφερόμενος στον Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε:
«Είχα φιλικές συνομιλίες με τον Τραμπ, δεν ξέρω πόσο πειστικός ήμουν. Για το θέμα των μεταναστών, εφόσον έκανε μια προεκλογική καμπάνια με ατζέντα ενάντια σε μια σειρά από δικές μου πρωτοβουλίες, το σωστό είναι να προχωρήσει μια τις δικές του ιδέες. Όταν αναλάβει την προεδρία και δει πόσο περίπλοκα είναι μερικά ζητήματα, όπως αυτό της επέκτασης της κοινωνικής ασφάλισης, η ανάπτυξη και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, ίσως καταλήξει στα ίδια συμπεράσματα με τα δικά μου. Επίσης πιστεύω πως πολλές από τις αποφάσεις του θα εξαρτηθούν από τους συμβούλους του, οπότε πρέπει να παρακολουθήσουμε από κοντά τη διαδικασία επικύρωσης των διορισμών τους (από το Κονγκρέσο) και να δούμε τι πιστεύουν. Αυτό που του είπα (του Τραμπ) είναι πως η δουλειά του Προέδρου των ΗΠΑ είναι τόσο σύνθετη και τόσο μεγάλη σε εύρος, που δεν μπορείς να την κάνεις μόνος σου, εξαρτάσαι από την ομάδα σου. Τους υπουργούς, το επιτελείο σου, ακόμη και τους πιο νεαρούς βοηθούς. Έτσι πρέπει να διασφαλίσεις ότι η ομάδα που φτιάχνεις σου παρέχει την καλύτερη δυνατή πληροφόρηση. Νομίζω πως αυτή ήταν η πιο χρήσιμη και εποικοδομητική συμβουλή που του έδωσα», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Αναφερόμενος στη ζωή… εκτός Λευκού Οίκου, τόνισε, ασκώντας εκ νέου έμμεση κριτική στον Τραμπ:
«Δεν πρόκειται να αναμιχθώ ξανά με την πολιτική -σύντομα. Είναι σημαντικό να έχω χρόνο για τον εαυτό μου, να επεξεργαστώ όλη αυτή την υπέροχη εμπειρία, να βρεθώ με την γυναίκα μου να γράψω, να ησυχάσω και να μην ακούω συνέχεια τη φωνή μου, να περάσω χρόνο με τις κόρες μου, αυτές είναι τώρα οι προτεραιότητες μου.
Παραμένω όμως πολίτης. Και όσοι προοδευτικοί άνθρωποι απογοητεύτηκαν από το αποτέλεσμα των εκλογών, τους θυμίζω να μην μπλέκουν την καθημερινή λειτουργία της πολιτικής και τις πολιτικές διαφωνίες με εκείνες τις στιγμές όπου βασικές αξίες μας διακυβεύονται. Σε αυτή την κατηγορία βάζω το να δω τις όποιες συστηματικές διακρίσεις να επικυρώνονται με κάποιο τρόπο, το να παρεμποδίζεις πολίτες να ασκήσουν το δικαίωμα της ψήφου, το να επιχειρείς θεσμικά να σιγάσεις τον Τύπο και τις όποιες διαφωνίες. Στην ίδια κατηγορία θα βάλω και την προσπάθεια να μαζέψεις τα παιδιά που έχουν μεγαλώσει σε αυτή τη χώρα και είναι πρακτικά Αμερικανοί και τους στείλεις κάπου άλλου.
Αυτά τα παιδιά αγαπούν τη χώρα μας, είναι φίλοι με τα παιδιά μας, φοιτούν στα σχολεία μας, υπηρετούν κάποια στο στρατό μας, οπότε η αντίληψη ότι πρέπει να τιμωρηθούν για κάτι που δεν έχουν κάνει, είναι κάτι στο οποίο πρέπει να εναντιωθούμε. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα διεκδικήσω κάποια δημόσια θέση στο μέλλον».
