Θα μπορούσε στο μέλλον η τεχνητή νοσημοσύνη, όχι μόνο να διαβάζει το περιεχόμενο του μυαλού ενός ανθρώπου, αλλά και να φτιάχνει μια βιντεοταινία από αυτό που βλέπει; Σίγουρα κάτι τέτοιο δεν θα συμβεί σύντομα, αλλά τα πρώτα βήματα μόλις άρχισαν.

Μια ομάδα ερευνητών, που έκανε σχετική δημοσίευση στο περιοδικό νευροεπιστήμης «Cerebral Cortex», σύμφωνα με το «Science», δημιούργησαν ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης, οι αλγόριθμοι του οποίου μπορούν να μαντέψουν εν μέρει τι σκέφτεται το ανθρώπινο μυαλό και μετά να προσπαθήσουν να μετατρέψουν αυτές τις σκέψεις σε εικόνες.

Oι ερευνητές, με επικεφαλής τον κινεζικής καταγωγής επίκουρο καθηγητή Ζονγκμίνγκ Λίου των Σχολών Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών και Βιοϊατρικής Μηχανικής του Πανεπιστημίου Πέρντιου των ΗΠΑ, έβαλαν τρεις γυναίκες να βλέπουν εκατοντάδες βίντεο και την ίδια στιγμή ένα μηχάνημα λειτουργικής μαγνητικής τομογραφίας (fMRI) κατέγραφε την εγκεφαλική δραστηριότητά τους.

Παράλληλα, ένα συνελικτικό νευρωνικό δίκτυο (convolutional neural network) βαθιάς μάθησης και επεξεργασίας εικόνας μάθαινε να συσχετίζει τις εικόνες στις βιντεοταινίες με τα μοτίβα στον εγκέφαλο των γυναικών. Από ένα σημείο και μετά, το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης μπορούσε μόνο του να προβλέψει τι έβλεπαν οι εθελόντριες και, με βάση αυτή την εκτίμηση, οι ερευνητές ήσαν σε θέση να κάνουν μια χονδρική απεικόνιση του περιεχομένου του εγκεφάλου.

Μέχρι στιγμής το σύστημα -αναλύοντας την εγκεφαλική δραστηριότητα- έχει ποσοστό επιτυχίας γύρω στο 50% (δηλαδή πέφτει μέσα τις μισές φορές) στο να μαντέψει τι βλέπει ένας άνθρωπος και άρα τι επεξεργάζεται ο εγκέφαλός του, έχοντας να επιλέξει ανάμεσα σε 15 κατηγορίες αντικειμένων και δραστηριοτήτων (πουλί, αεροπλάνο, σωματική άσκηση κ.α.).

Αν το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης έχει εκπαιδευθεί σε δεδομένα από μια γυναίκα, αλλά δοκιμάσει να μαντέψει το περιεχόμενο του εγκεφάλου μιας άλλης γυναίκας, τότε το ποσοστό επιτυχίας του πέφτει στο 25% (μία στις τέσσερις φορές).

Το σύστημα έχει αρχίσει ήδη να αναπαράγει την εικόνα αυτού που έχει ένας άνθρωπος στον εγκέφαλό του, αλλά προς το παρόν οι παραγόμενες στατικές εικόνες μοιάζουν με «πιτσιλιές» από πίξελ. Όμως οι ερευνητές θεωρούν ότι το σύστημα θα προοδεύσει στην πορεία και κάποτε θα είναι σε θέση να «μεταφράσει» τις σκέψεις ή ακόμη και τα όνειρα σε ψηφιακά δεδομένα ενός υπολογιστή και, τελικά, σε βιντεοταινίες.

Με άλλα λόγια, ο απώτερος στόχος είναι η δημιουργία μηχανών επιστημονικής φαντασίας που θα διαβάζουν και θα προβάλλουν το μυαλό μας σε μια οθόνη! Αλλά αυτό δεν θα είναι καθόλου εύκολο, γιατί το μυαλό του ανθρώπου είναι μια άβυσσος.