Τουλάχιστον τρία υποψήφια εμβόλια κατά της Covid-19 δείχνουν να προσφέρουν υψηλά επίπεδα προστασίας, ακόμα όμως δεν είναι σαφές αν εμποδίζουν τη διασπορά του κορονoϊού.

Οι κλινικές δοκιμές εμβολίων που συνεχίζονται σε όλο τον κόσμο σχεδιάστηκαν να καταγράφουν μόνο τον αριθμό των εθελοντών που εκδηλώνουν συμπτώματα της νόσου. Αυτό αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο κάποιοι εθελοντές να μολύνονται χωρίς να εκδηλώνουν συμπτώματα και να διασπείρουν έτσι τον ιό εν αγνοία τους.

«Πολύς κόσμος νομίζει ότι από τη στιγμή που κάνει το εμβόλιο δεν θα χρειάζεται να φοράει πια μάσκα» λέει στους New York Times ο Μάικλ Ταλ, ανοσολόγος του Πανεπιστημίου Στάνφορντ.

«Έχει κρίσιμη σημασία να καταλάβουν ότι θα πρέπει να συνεχίσουν να τη φορούν επειδή ενδέχεται να μεταδίδουν το ιό» ξεκαθαρίζει.

Αντισώματα στη μύτη, αντισώματα στο αίμα

Στις περισσότερες λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένης της Covid-19, η μύτη είναι η κύρια οδός εισόδου. Όταν ο ιός αναπαράγεται στη μύτη, το ανοσοποιητικό σύστημα απαντά με μια ειδική κατηγορία αντισωμάτων που παράγεται ειδικά στον βλεννογόνο.

Για τον λόγο αυτό, τα εμβόλια που χορηγούνται από τη μύτη θεωρούνται πιο αποτελεσματικά από τα ενδομυϊκά εμβόλια. Στο μέλλον, τέτοια εμβόλια θα μπορούσαν να γίνουν διαθέσιμα και για τον κορονoϊό.

Τα σημερινά υποψήφια εμβόλια χορηγούνται με ενδομυϊκή ένεση και προκαλούν την παραγωγή αντισωμάτων που κυκλοφορούν ελεύθερα στην κυκλοφορία του αίματος. Κάποια από τα αντισώματα αυτά φτάνουν και στη μύτη, το πόσα όμως παραμένει άγνωστο.

Αν τα αντισώματα της μύτης δεν επαρκούν, ο ιός θα μπορούσε να βρει την ευκαιρία να πολλαπλασιαστεί στον βλεννογόνο ακόμα κι αν δεν προκαλεί συμπτώματα.

«Η πρόληψη της σοβαρής νόσου είναι η πιο εύκολη. Η πρόληψη της ήπιας νόσου είναι πιο δύσκολη και η πρόληψη κάθε λοίμωξης είναι η πιο δύσκολη από όλες» λέει ο Ντίπτα Μπατατσαρία, ανοσολόγος του Πανεπιστημίου της Αριζόνα.

«Αν ένα εμβόλιο είναι 95% στην πρόληψη της νόσου με συμπτώματα, σίγουρα θα είναι κατά τι λιγότερο αποτελεσματικό στην πρόληψη οποιασδήποτε λοίμωξης» επισημαίνει.

Αντισώματα Ν

Το ερώτημα του πόσοι εμβολιασμένοι εθελοντές προσβάλλονται από τον κοροναϊό χωρίς συμπτώματα δεν θα απαντηθεί από τις κλινικές δοκιμές, ωστόσο επόμενες μελέτες αναμένεται να δώσουν οριστική απάντηση.

Η Pfizer, για παράδειγμα, θα εξετάσει ένα μέρος των εθελοντών για αντισώματα που στοχεύουν την πρωτεΐνη Ν του ιού. Δεδομένου ότι τα εμβόλια δεν έχουν καμία σχέση με αυτή την πρωτεΐνη, η παρουσία αντισωμάτων Ν θα αποκάλυπτε τυχόν περιστατικά μόλυνσης μετά τον εμβολιασμό.

Το ίδιο θα κάνει και η Moderna, στο σύνολο όμως των εθελοντών. «Θα χρειαστούν αρκετές εβδομάδες πριν γίνουν διαθέσιμα αυτά τα δεδομένα» δήλωσε στην εφημερίδα εκπρόσωπος της αμερικανικής εταιρείας βιοτεχνολογίας.

Ακόμα, η ομάδα του Dr. Ταλ στο Στάνφορντ σχεδιάζει να εξετάσει δείγματα εθελοντών της κλινικής δοκιμής της Johnson & Johnston προκειμένου να διαπιστωθεί αν τα επίπεδα αντισωμάτων στη μύτη είναι συγκρίσιμα με τα επίπεδα των αντισωμάτων στο αίμα.

Μια τέτοια μελέτη που έχει ήδη δημοσιευτεί στο Science κατέληγε στο συμπέρασμα ότι τα επίπεδα των αντισωμάτων είναι συγκρίσιμα στο αίμα και τη μύτη, κάτι που ενδεχομένως σημαίνει πως ο εμβολιασμός αποτρέπει τη διασπορά του ιού.

Ωστόσο μία και μόνο μελέτη δεν αρκεί για να δώσει οριστική απάντηση.

Μέχρι να συγκεντρωθούν επαρκή δεδομένα, οι μάσκες πρέπει να παραμείνουν στη θέση τους.