Η έξοδος της Ελλάδας από την ευρωζώνη θα ήταν θάνατος. Και η χώρα δεν βγήκε από το Μνημόνιο γιατί δεν υπήρχε πολιτικό θάρρος. Αυτά κι άλλα πολλά είπε ο Γιάννης Στουρνάρας.

Ένας άλλος… Γιάννης Στουρνάρας, που μίλησε ακόμη και για τον Μαρξ, αποθέωσε το «Κουμμουνιστικό Μανιφέστο», αποκάλυψε γιατί έβαλε ρολόγια… παντού όταν ανέλαβε τη διοίκηση της Τράπεζας της Ελλάδας και εκτίμησε πως η Ελλάδα δεν βγήκε από το Μνημόνιο λόγω έλλειψης γενναιότητας του πολιτικού συστήματος να πει την αλήθεια στον κόσμο.

Ο διοικητής της ΤτΕ έδωσε μια… άλλη συνέντευξη στην Καθημερινή της Κυριακής. Αναφερόμενος στο ενδεχόμενο ενός Grexit ήταν και πάλι «κάθετος»: «Αν βγούμε, να ξέρετε, αυτό θα είναι ο θάνατός μας. Για να λέμε καθαρά τα πράγματα».

Και κάπου εκεί μπήκε στη συζήτηση και ο… Μαρξ. «Πριν από λίγα χρόνια ρώτησα έναν οικογενειακό μας φίλο, ιστορικό στέλεχος του ΚΚΕ, που πλησιάζει σήμερα τα 100 χρόνια, να μου εξηγήσει γιατί κατέρρευσε η Σοβιετική Ένωση. «Υποτιμήθηκε η φύση του ανθρώπου», μου απάντησε. Δεν χρειάζομαι καμιά άλλη μαρτυρία. Αυτά που έγραψε ο Μαρξ στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο (το καλύτερό του έργο κατ’ εμέ) είναι ένας ύμνος στον άνθρωπο που δεν θα υπάρξει ποτέ. Ο άνθρωπος που περιγράφει ο Μαρξ σ’ αυτό το βιβλίο είναι ουτοπικός. Οι άνθρωποι της πραγματικής ζωής χρειάζονται κίνητρα για να δημιουργήσουν, οικονομικά και μη! Τα κίνητρα όμως χρειάζονται κοινωνίες ελεύθερες, ελεύθερο φρόνημα, ελεύθερη οικονομία, εξωστρέφεια και ανεξαρτησία γνώμης. Με αυτά δεν μπόρεσε να συμβιβαστεί ο υπαρκτός σοσιαλισμός γι’ αυτό κατέρρευσε».

Κατά τον Γιάννη Στουρνάρα, ο λόγος που η Ελλάδα παραμένει σε Μνημόνιο ενώ άλλες χώρες (Κύπρος, Ισπανία, Πορτογαλία, Ιρλανδία) όχι μόνο βγήκαν αλλά η οικονομία τους έχει και ανοδική πορεία, είναι ένας «σύμφωνα με ορισμένους, δεν βιώσαμε την περίοδο του Διαφωτισμού διότι βρισκόμασταν υπό τον οθωμανικό ζυγό. Η δική μου απάντηση είναι: «Θεσμοί». Υποφέρουμε από έλλειψη σταθερότητας θεσμών, έλλειψη εμπιστοσύνης, έλλειψη γενναιότητας του πολιτικού συστήματος να πει την αλήθεια στον κόσμο, περισσότερο ατομισμό απ’ ό,τι πρέπει και έλλειψη συλλογικότητας. Δεν είδαμε αυτήν την κατάσταση ως ανάγκη να συντονιστούμε εθνικά, να πετύχουμε μια συναίνεση και να βγούμε από τη στενωπό, αλλά την είδαμε σαν μια ευκαιρία να «καρφώσει» ο ένας τον άλλον. Ήμασταν σε μια βάρκα που έμπαζε νερά και αντί να φροντίσουμε να κλείσουμε την τρύπα, αλληλομαχαιρωνόμαστε».

Παράλληλα, μιλά για την ανάγκη η ευρωζώνη να γίνει κάτι περισσότερο από νομισματική ένωση. «Δεν μπορείς να έχεις αποτελεσματική νομισματική ένωση αν δεν έχεις και κάποιας μορφής πολιτική ένωση. Εμείς λεγόμαστε ΟΝΕ (Οικονομική Νομισματική Ένωση) αλλά είμαστε μόνο νομισματική ένωση, όχι και οικονομική. Αυτό είναι το βασικό πρόβλημα. Παλεύουμε να το διορθώσουμε αυτό. Πιστεύω ότι η Ευρωζώνη, για να ολοκληρωθεί, πρέπει να γίνει κάποτε μιας μορφής ομοσπονδία. Βεβαίως αποδέχομαι ότι οι τελευταίες εξελίξεις δεν είναι πολύ ενθαρρυντικές ως προς αυτό το σημείο. Έχουμε ακόμα να καλύψουμε μεγάλη απόσταση».

Όσο για τα… ρολόγια στην Τράπεζα της Ελλάδας; «Δεν μπορούμε να αγνοούμε τον χρόνο. Μια σημαντική κοινωνιολόγος στην Οξφόρδη μου είχε πει κάποτε: «Παρατηρώ εδώ στην Ελλάδα ότι από τότε που μπήκατε στην ΟΝΕ –εγώ νόμιζα ότι θα μου πει για τα ελλείμματα– το πιο μεγάλο επίτευγμά σας ήταν ότι τοποθετήσατε ρολόγια στους σταθμούς του μετρό!». Κι εγώ, μόλις ήρθα εδώ, στην Τράπεζα της Ελλάδος, έβαλα ρολόγια, δεν υπήρχαν ρολόγια στις αίθουσες συσκέψεων! Μου έλεγε αυτή η κοινωνιολόγος ότι ο Έλληνας έχει κακή σχέση με τον χρόνο και αυτό φαίνεται από τη φράση «αυτός είναι Aγγλος στο ραντεβού του», της είχε κάνει μεγάλη εντύπωση όταν την άκουσε. Δηλαδή, αναρωτιόταν, το αυτονόητο είναι να αργείς κι αν έρθεις στην ώρα σου είσαι Άγγλος; Πόσο δίκιο είχε…».

 Καθημερινή