Η Συνθήκη του Παρισιού που ιδρύει την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα (CECA) υπογράφεται έναν χρόνο αργότερα, στις 18 Απριλίου 1951. Η Ευρώπη των Έξι (Γερμανία, Βέλγιο, Γαλλία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία) έχει γεννηθεί.
Στις 25 Μαρτίου 1957, οι Έξι υπογράφουν στην Ρώμη την ιδρυτική συνθήκη της πολιτικής και οικονομικής Ευρώπης. Συγκροτείται η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ), μία κοινή αγορά βασισμένη στην ελεύθερη κυκλοφορία με την κατάργηση των τελωνειακών φραγμών ανάμεσα στα κράτη μέλη. Το 1958 ιδρύονται οι τρεις θεσμοί, το Συμβούλιο των Υπουργών, η Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Κοινοβουλευτική Συνέλευση.
Η Ευρώπη διευρύνεται και εμβαθύνεται
Τον Ιανουάριο 1973, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Δανία και η Ιρλανδία εντάσσονται στην ΕΟΚ. Ακολουθεί η Ελλάδα (1981), η Ισπανία, η Πορτογαλία (1986) η Αυστρία, η Φινλανδία και η Σουηδία (1995).
Η Συνθήκη του Μάαστριχτ, δεύτερη θεμελιώδης πράξη της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, υπογράφεται στις 7 Φεβρουαρίου 1992. Προβλέπει το πέρασμα σε κοινό νόμισμα και εγκαθιδρύει μία Ευρωπαϊκή Ένωση.
Από τον Ιανουάριο 1993, η ενιαία αγορά γίνεται πραγματικότητα με την εφαρμογή της ελεύθερης κυκλοφορίας των αγαθών, των υπηρεσιών, των προσώπων και των κεφαλαίων. Οι Ευρωπαίοι θα χρειασθεί να περιμένουν μέχρι τον Μάρτιο 1995 ώστε οι συμφωνίες Σένγκεν να επιτρέψουν στους ευρωπαίους πολίτες να ταξιδεύουν χωρίς συνοριακούς ελέγχους.
Την 1η Ιανουαρίου 2002, το ευρώ εισέρχεται στην καθημερινή ζωή των 300 εκατομμυρίων Ευρωπαίων. Μόνο η Δανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Σουηδία επιλέγουν να διατηρήσουν τα εθνικά τους νομίσματα.
Σαν μία ουτοπία που γίνεται πραγματικότητα, μετά την Πτώση του Τείχους του Βερολίνου, το 1989, η διεύρυνση προς τις χώρες της ανατολικής Ευρώπης αρχίζει να επιβάλλεται. Δέκα νέες χώρες εντάσσονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση τον Μάιο 2004: Πολωνία, Τσεχική Δημοκρατία, Ουγγαρία, Σλοβακία, Λιθουανία, Λετονία, Εσθονία, Σλοβενία, Μάλτα, Κύπρος. Θα ακολουθήσουν η Βουλγαρία και η Ρουμανία το 2007 και η Κροατία το 2013.
Ο καιρός των κρίσεων
Την άνοιξη 2005, η απόρριψη του Ευρωπαϊκού Συντάγματος από τους Γάλλους και τους ολλανδούς ψηφοφόρους ωθεί την Ευρωπαϊκή Ένωση σε θεσμική κρίση, από την οποία θα βγει με τη Συνθήκη της Λισαβόνας που θα εξασφαλίσει καλύτερη λειτουργία των ευρωπαϊκών θεσμών μετά την μεγάλη διεύρυνση και συναντά δυσκολίες στην επικύρωσή της (2009).
Την ίδια αυτή χρονιά, η Ελλάδα ανακοινώνει μεγάλη αύξηση του ελλείμματός της, σημαίνοντας τον συναγερμό για την τεράστια χρηματοοικονομική κρίση που ακολουθεί. Η Ελλάδα, η Ιρλανδία, η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Κύπρος ζητούν τη βοήθεια της ΕΕ και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, που ζητούν την εφαρμογή μέτρων λιτότητας. Η κρίση χρέους προκαλεί την πτώση της μίας μετά την άλλη των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και αυξάνει το πνεύμα απείθειας προς την Ένωση.
Αμέσως μετά την έξοδο από την οικονομική κρίση, η Ευρωπαϊκή Ένωση έρχεται αντιμέτωπη με την μεγαλύτερη προσφυγική κρίση από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η ΕΕ αποτυγχάνει στην συγκρότηση κοινού σχεδίου δράσης. Τον Σεπτέμβριο 2015, η Γερμανία, η οποία είχε ακολουθήσει ανοικτή προσφυγική πολιτική, επαναφέρει τους συνοριακούς ελέγχους, ενώ οι χώρες της κεντρικής Ευρώπης απορρίπτουν τις ποσοστώσεις κατανομής των προσφύγων μεταξύ των χωρών μελών της Ένωσης.
Η τελευταία κρίση, το Brexit, καταφέρνει ένα γερό πλήγμα στην Ένωση που είναι ήδη αποδυναμωμένη από την άνοδο του λαϊκισμού και του ευρωσκεπτικισμού. Έπειτα από μία προεκλογική εκστρατεία επικεντρωμένη στη μετανάστευση και την οικονομία, 17,4 εκατομμύρια Βρετανοί (51,9%) ψηφίζουν στις 23 Σεπτεμβρίου 2016 υπέρ της εξόδου της χώρας τους από την Ευρωπαϊκή Ένωσης. Η διαδικασία του διαζυγίου θα ξεκινήσει επισήμως στις 29 Μαρτίου.
