Τον ηγέτη που θα έλεγε αλήθειες, θα λειτουργούσε αξιοκρατικά, θα μείωνε τον αριθμό των βουλευτών και θα καταργούσε την χρηματοδότηση των κομμάτων, θα ψήφισαν οι Ελληνες, όπως προκύπτει από έρευνα του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.

Η έρευνα της Μονάδας Ερευνών Κοινής Γνώμης και Αγοράς του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου του Πανεπιστημίου Μακεδονίας που διενεργήθηκε στις 7-10 Ιανουαρίου 2017 και δημοσιεύεται στην εφημερίδα «Καθημερινή», επιχείρησε, να διερευνήσει τις στάσεις της κοινής γνώμης σε ζητήματα μεταρρυθμίσεων θεσμικού χαρακτήρα και οικονομικού προσανατολισμού.

Αλήθεια

Ετσι, στο ερώτημα «Ποιο συναίσθημα θα θέλατε κατά κύριο λόγο να εκφράσει ένας πολιτικός για να μπορείτε να τον εμπιστευθείτε», η «αλήθεια» συγκεντρώνει συντριπτικά ποσοστά (60%), με τεράστια απόσταση από τις υπόλοιπες επιλογές, καθώς «ελπίδα», «ελευθερία», «ισότητα», «μεταρρυθμίσεις» και «αλλαγή» συγκεντρώνουν μονοψήφιο ποσοστό προτιμήσεων.

Αξιοκρατία

Στο υποθετικό ερώτημα: εάν μπορούσε ο κάθε αποκρινόμενος να διαμορφώσει την προγραμματική κατεύθυνση του κόμματος που θα εμπιστευόταν σε ερχόμενες εκλογές, τι θα επέλεγε, η αξιοκρατία κατατάσσεται πρώτη από το μεγαλύτερο μέρος των αποκρινομένων (45%), με την απασχόληση (20,5%) και την ασφάλεια (18,5%) να ακολουθούν σε αρκετή απόσταση.

Γενικά το υψηλό ποσοστό όσων φαίνεται πως επιζητούν την αλήθεια και την αξιοκρατία από το πολιτικό προσωπικό προβάλλει εξ αντανακλάσεως την αρνητική εικόνα των πολιτών για τις σημερινές πολιτικές ελίτ και το έλλειμμα αξιοπιστίας των θεσμών.

Θεσμικές αλλαγές

Επίσης, επτά στους δέκα πολίτες συμφωνούν με τις προτάσεις «θεσμοθέτησης μέγιστης διάρκειας θητειών για έναν βουλευτή», «μείωσης του αριθμού των βουλευτών κάτω από 300», «κατάργησης της κρατικής χρηματοδότησης των κομμάτων και υιοθέτησης του μοντέλου ιδιωτικής χρηματοδότησης», όπως και με την «καθιέρωση του ασυμβιβάστου της υπουργικής και της βουλευτικής ιδιότητας».

Δημοψηφίσματα

Αναφορικά με τις υπόλοιπες προτάσεις, η απευθείας εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας αντιμετωπίζεται θετικά, με 6 στους 10 πολίτες να συμφωνούν. Σε μικρότερο βαθμό υποστηρίζεται η συχνότερη διεξαγωγή δημοψηφισμάτων (54%), καθώς και η δυνατότητα θεσμοθέτησης κυβερνήσεων σταθερής θητείας (52,5%), το να μην μπορούν δηλαδή οι κυβερνήσεις να προσφεύγουν σε πρόωρες εκλογές πριν από τη λήξη της θητείας τους.

Μικρότερος δημόσιος τομέας

Στον τομέα της οικονομίας, 6 στους 10 πολίτες επιθυμούν μικρότερο μέγεθος δημόσιου τομέα, ενώ φαίνεται να αντιμετωπίζουν θετικά (51,5% θετικές γνώμες, έναντι 36,5% αρνητικές) το ενδεχόμενο εφαρμογής μειωμένου φορολογικού συντελεστή για την εγκατάσταση «εταιρείας νέων τεχνολογιών». Ακόμη, τάσσονται υπέρ της υιοθέτησης ευέλικτων μορφών απασχόλησης ως μέτρο καταπολέμησης της ανεργίας.

Γενική εκτίμηση

Στις περισσότερες έρευνες γνώμης αποτυπώνονται σταθερά η απαισιοδοξία και το έλλειμμα εμπιστοσύνης απέναντι στο υφιστάμενο πολιτικό περιβάλλον. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, η ελληνική κοινωνία προβάλλει την αλήθεια και την αξιοκρατία ως αναγκαία βήματα για την επανάκτηση της χαμένης εμπιστοσύνης της προς το πολιτικό σύστημα και δείχνει έτοιμη να υιοθετήσει προτάσεις που μεταβάλλουν τη θεσμική αρχιτεκτονική προς την κατεύθυνση της μείωσης της ισχύος της πολιτικής ελίτ και του κόστους λειτουργίας των θεσμών.

Επιπλέον, φαίνεται θετική σε ζητήματα περιορισμού του μεγέθους του κράτους και απελευθέρωσης της αγοράς εργασίας.

*Ο κ. Νίκος Μαραντζίδης είναι καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.
**Ο κ. Γιώργος Σιάκας είναι διευθυντής Ερευνών στη Μονάδα Ερευνών Κοινής Γνώμης και Αγοράς του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.