Το ηλιακό έγκαυμα είναι πολύ συνηθισμένο. Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο ένα στα δύο αγόρια και έξι στα δέκα κορίτσια εφηβικής ηλικίας, καθώς και το 35% των ενηλίκων υφίστανται έγκαυμα από τον ήλιο λόγω της παρατεταμένης έκθεσης στην υπεριώδη ακτινοβολία του.
«Η υπερβολική έκθεση στον ήλιο προκαλεί οξεία δερματική φλεγμονώδη αντίδραση που οδηγεί στο χαρακτηριστικό ερύθημα του ηλιακού εγκαύματος», λέει ο δερματολόγος-αφροδισιολόγος Μάρκος Μιχελάκης από τον ΕΔΟΕΑΠ. «Εκτός από κοκκίνισμα του δέρματος, το ηλιακό έγκαυμα μπορεί ακόμα να προκαλέσει οίδημα, αίσθημα θερμότητας ή καύσου (κάψιμο) και ευαισθησία στο δέρμα. Όταν είναι πιο σοβαρό, προκαλεί επίσης πόνο ή φλύκταινες».
Ένα ήπιο έγκαυμα συνήθως εκδηλώνεται μέσα σε 4 ώρες από την έκθεση στον ήλιο. Την επομένη ημέρα κατά κανόνα επιδεινώνεται και χρειάζονται 3-5 ημέρες έως ότου επουλωθεί πλήρως.
Πώς μπορεί κάποιος να βοηθήσει τον εαυτό του; «Αν και δεν υπάρχει μαγικός τρόπος για να επιταχυνθεί η ανάρρωση, μπορούμε να κάνουμε αρκετά πράγματα για να καταπραΰνουμε τα συμπτώματά μας», απαντά ο κ. Μιχελάκης.
Διατροφή: Πώς να κόψετε το αλάτι σε 18 εύκολα βήματα
Αποφύγετε την έκθεση στον ήλιο
Είναι το πρώτο και σημαντικότερο μέτρο προστασίας. Να αποφύγετε εντελώς την έκθεση στον ήλιο, ειδάλλως υπάρχει κίνδυνος το έγκαυμα από τον ήλιο να επιδεινωθεί περαιτέρω.
Να κάνετε κρύο ντους
Το κρύο νερό μπορεί να μειώσει τη θερμότητα και την ευαισθησία, καθώς και τον πόνο που ενδεχομένως νιώθετε.
Να βάζετε πάνω στο ηλιακό έγκαυμα ψυχρά επιθέματα
Οι κομπρέσες παγωμένου νερού μπορεί να ανακουφίσει τα συμπτώματά σας. Να τις αφήνετε στο δέρμα σας για 20 λεπτά τη φορά και να τις βάζετε όσο συχνά χρειάζεστε. Η εφαρμογή τους συνήθως πρέπει να γίνεται ανά 2-3 ώρες.
Να μην βάζετε λιπαρές ουσίες πάνω στο έγκαυμα από τον ήλιο
Βούτυρο, βαζελίνη, λάδι κ.λπ. είναι ό,τι χειρότερο για το έγκαυμα από οποιαδήποτε αιτία. Δημιουργούν ένα στρώμα λίπους που κατακρατά τη θερμότητα στο εσωτερικό του δέρματος, με επακόλουθο να εντείνουν το έγκαυμα.
Να αλείφετε απαλά το έγκαυμα με άπαχο γιαούρτι
Εφόσον το γιαούρτι δεν περιέχει λιπαρά, δεν παγιδεύει θερμότητα στο εσωτερικό του δέρματος, αλλά την απάγει. Επιπλέον, περιέχει πολύ νερό οπότε ενυδατώνει το δέρμα. Το γιαούρτι περιέχει επίσης αντιοξειδωτικές ουσίες (π.χ. βιταμίνες A και D), που μπορεί να το βοηθήσουν. Εναλλακτικά μπορείτε να δοκιμάσετε κομπρέσες μουλιασμένες σε παγωμένο γάλα. Και με τα δύο γαλακτοκομικά, το ψύχος ασκεί άμεση αντιφλεγμονώδη, καταπραϋντική δράση.
Βάλτε λίγη οδοντόπαστα
Αν δεν μπορείτε να βρείτε άπαχο γιαούρτι, βάλτε στο έγκαυμα από τον ήλιο λίγη οδοντόπαστα. Προσοχή όμως: δεν πρέπει να περιέχει μέντα ούτε παράγωγά της όπως η μενθόλη (υπάρχει κίνδυνος ερεθισμού του δέρματος). Η σκέτη οδοντόπαστα απάγει τη θερμότητα από το δέρμα, όπως το γιαούρτι και το γάλα.
Νυχτερινή υπέρταση: Ποια διατροφή θα βοηθήσει στην μείωσή της;
Να πίνετε άφθονο νερό
Το έγκαυμα από τον ήλιο «τραβάει» υγρά από το σώμα και την υπόλοιπη επιφάνεια του δέρματος, τα οποία πρέπει να αναπληρώνετε συνεχώς.
Να αλείφετε απαλά το δέρμα σας με ειδικές ενυδατικές λοσιόν και τζελ
Τα προϊόντα που θα επιλέξετε πρέπει να περιέχουν επουλωτικά συστατικά όπως η αλόη. Η καλή ενυδάτωση του δέρματος μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στην επούλωση του ηλιακού εγκαύματος.
Πάρτε ένα παυσίπονο
Αμέσως μόλις δείτε το έγκαυμα από τον ήλιο, πάρτε κάποιο παυσίπονο, ιδανικά με αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Θα καταπραΰνει τον πόνο και την φλεγμονή στο δέρμα σας, συμβάλλοντας στην καλύτερη επούλωσή του.
Δοκιμάστε μια κρέμα υδροκορτιζόνης
Βεβαιωθείτε ότι είναι μη συνταγογραφούμενη κρέμα με περιεκτικότητα 0,5% έως 1% σε υδροκορτιζόνη. Μπορεί να μειώσει το αίσθημα καύσου και το οίδημα, και να επιταχύνει την επούλωση. Διαβάστε στις οδηγίες χρήσεως πόσο συχνή πρέπει να είναι η εφαρμογή της.
Τι να κάνετε αν έχετε φουσκάλες
Αν το ηλιακό έγκαυμα σχηματίσει φλύκταινες (φουσκάλες) καλύψτε τες με μια αποστειρωμένη, αντικολλητική γάζα για να αποφύγετε την επιμόλυνσή τους. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να τις «σπάσετε» νομίζοντας ότι έτσι θα επιταχύνετε την ανάρρωση, προειδοποιεί ο κ. Μιχελάκης.
Αν το κάνετε, θα επιτύχετε ακριβώς το αντίθετο: θα την επιβραδύνετε σημαντικά. Όταν ανοίξουν από μόνες τους, να τις αλείφετε με μια αντισηπτική αλοιφή και ύστερα να τις καλύπτετε έως ότου σχηματίσουν κρούστα.
«Οι παραπάνω πρώτες βοήθειες ισχύουν για το ήπιο έγκαυμα», τονίζει ο ειδικός. «Όταν είναι μεγάλο ή έχετε σοβαρά συμπτώματα, χρειάζεται οπωσδήποτε ιατρική βοήθεια». Επομένως απευθυνθείτε αμέσως στον γιατρό αν:
- Το έγκαυμα από τον ήλιο καλύπτει όλη την πλάτη ή πάνω από το 15% του σώματος
- Αν παρουσιάσετε πυρετό
- Αν πονάτε πολύ επί περισσότερο από 48 ώρες
Κίνδυνος υποτροπής
Σε κάθε περίπτωση, ακόμα κι αν το ηλιακό έγκαυμα είναι μικρό, «πρέπει να μείνετε εφεξής μακριά από τον ήλιο, γιατί υπάρχει και κίνδυνος υποτροπής», προσθέτει ο ειδικός. Πρακτικά αυτό σημαίνει πως ΔΕΝ θα πηγαίνετε στην παραλία από τις 11 το πρωί έως τις 5 το απόγευμα:
- Ούτε για να καθίσετε στη σκιά (η υπεριώδης ακτινοβολία αντανακλάται από την άμμο και θα σας κάψει)
- Ούτε κι αν φοράτε συνεχώς μπλούζα (τα υφάσματα μόλις βραχούν με τον ιδρώτα ή την θάλασσα γίνονται διαπερατά από την υπεριώδη ακτινοβολία του ηλίου).
