Με τα κόμματα να προσπαθούν να ξορκίσουν την αποχή, λιγότερο από τρεις εβδομάδες πριν τις ευρωεκλογές, την ώρα που τα στοιχεία δείχνουν ότι οι πολίτες δεν είναι πρόθυμοι να προσφύγουν μαζικά στις κάλπες, καλό να έχουμε κατά νου πως η ψηφοφορία στην Ελλάδα – και στις ευρωπαϊκές εκλογές – είναι υποχρεωτική.

Σύμφωνα με τη νομοθεσία, η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος είναι υποχρεωτική για όλους όσοι είναι εγγεγραμμένοι στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους (άρθρο 51, παρ. 5 Συντάγματος της Ελλάδας και άρθρο 6 του π.δ. 26/2012), κάτι που δεν ισχύει, πάντως, για όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

«Η ψηφοφορία είναι υποχρεωτική μόνο σε τέσσερα κράτη μέλη – το Βέλγιο, την Βουλγαρία, το Λουξεμβούργο και την Ελλάδα – όπου η νομική υποχρέωση συμμετοχής στην εκλογική διαδικασία αφορά τόσο στους πολίτες των χωρών αυτών, όσο και στους πολίτες άλλων χωρών της ΕΕ που έχουν τη μόνιμη διαμονή τους εκεί», αναφέρεται σε υπηρεσιακό σημείωμα της Υπηρεσίας Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Υπάρχουν όμως και ορισμένες εξαιρέσεις. «Στην Ελλάδα, η ψηφοφορία δεν είναι υποχρεωτική για τους ψηφοφόρους ηλικίας άνω των 70 ετών, για τους κατοίκους εξωτερικού και για τους ψηφοφόρους που βρίσκονται πάνω από 200 χιλιόμετρα μακριά από το εκλογικό τους τμήμα την ημέρα των εκλογών», σημειώνεται στο σημείωμα.

Οι ποινές για όσους… ψηφίσουν αποχή

Για όσους δεν ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα, σύμφωνα με το άρθρο 117 παρ. 1 του Π.Δ. 26/2012 ο νόμος επιφέρει τιμωρία φυλάκισης από ένα μήνα έως έναν χρόνο.

Κασσελάκης για Ευρωεκλογές: Εφικτό ακόμα και να κόψουμε το νήμα πρώτοι

«Ο εκλογέας που αδικαιολόγητα δεν ασκεί το δικαίωμα του εκλέγειν, τιμωρείται με φυλάκιση από ένα μήνα μέχρι ένα έτος. Το δικαστήριο μπορεί να επιβάλει και τις στερήσεις των αξιωμάτων και θέσεων, που προβλέπονται στο άρθρο 63 του Ποινικού Κώδικα, από ένα μέχρι τρία χρόνια», αναφέρει το επίμαχο άρθρο.

Ποιοι εξαιρούνται

Σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 117 της εκλογικής νομοθεσίας (Π.Δ. 26/2012), οι ακόλουθες κατηγορίες εκλογέων εξαιρούνται από την υποχρεωτικότητα της ψήφου:

– Αυτοί που έχουν υπερβεί το εβδομηκοστό (70) έτος της ηλικίας τους.

– Όσοι θα βρίσκονται την ημέρα της ψηφοφορίας στο εξωτερικό.

– Οι εκλογείς που έχουν εγγραφεί στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους ετεροδημοτών, αλλά δεν κατέστη δυνατή η σύσταση ειδικού εκλογικού τμήματος ετεροδημοτών, λόγω μη συμπλήρωσης, σε όλη την εφετειακή περιφέρεια, του αριθμού των σαράντα (40), τουλάχιστον, ετεροδημοτών εκλογέων της ίδιας βασικής εκλογικής περιφέρειας (άρθρο 96, παρ. 1 του Π.Δ. 26/2012).

– Όσοι εκλογείς, για διάφορους εξαιρετικούς λόγους, δεν θα μπορέσουν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα.

– Υπάλληλοι του δημοσίου, για τους οποίους, σοβαρές υπηρεσιακές ανάγκες δεν θα τους επιτρέψουν να απουσιάζουν από την υπηρεσία τους, για να μεταβούν να ψηφίσουν στον τόπο, στους εκλογικούς καταλόγους του οποίου είναι εγγεγραμμένοι.

– Υπάλληλοι νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, νοσηλευτικών ιδρυμάτων, οργανισμών και επιχειρήσεων κοινής ωφελείας κ.λπ, στους οποίους, λόγω σοβαρών υπηρεσιακών αναγκών, δεν είναι δυνατή η χορήγηση άδειας μετάβασης.

– Εκλογείς που δεν θα μπορούν να μεταβούν στον τόπο άσκησης του εκλογικού τους δικαιώματος για λόγους υγείας.