Η Αλβανία έχει εξελιχθεί σε κέντρο παραγωγής και διακίνησης κάνναβης. Η αστυνομία είναι αδύναμη να διαχειριστεί την κατάσταση και η μάχη για την πάταξη της διακίνησης ναρκωτικών μοιάζει χαμένη. Ρεπορτάζ της DW.

Το τοπίο στη μικρή πόλη Ρέσεν της βόρειας Αλβανίας θυμίζει παρακμή. Χωμάτινοι δρόμοι, εγκαταλελειμμένα εργοστάσια, φτωχά σπίτια. Καθώς δύει ο ήλιος και πέφτει το σκοτάδι δυο γυναίκες λύνουν τη σιωπή τους παρά το φόβο τους. Μέχρι πρότινος δούλευαν σε ένα παράνομο εργαστήριο καλλιέργειας ινδικής κάνναβης, πριν το διαλύσει η αλβανική αστυνομία. Ο χώρος που στεγαζόταν το εργαστήριο ήταν πρώην εκτροφείο πουλερικών. Στο μεταξύ εδώ έχουν καλλιεργηθεί, αποξηρανθεί και συσκευαστεί πάνω από 4 τόνοι κάνναβης.

Η Μίρα και η Ρίτα (δεν είναι τα πραγματικά τους ονόματα) ήταν άνεργες όταν βρήκαν εδώ δουλειά για 10 ευρώ τη μέρα. «Είτε το πιστεύετε είτε όχι δουλεύαμε εδώ για να εξασφαλίσουμε το ψωμί των παιδιών μας» λέει η Μίρα, 50 ετών. Είναι πολύ θυμωμένη με την αλβανική κυβέρνηση που αφήνει τον πληθυσμό να βυθίζεται στη φτώχεια. Είναι επίσης εξαγριωμένη με την αστυνομία που μένει άπραγη και τους βαρόνους των καρτέλ ναρκωτικών που κάνουν ό,τι θέλουν.

«Δεν ήξερα τίποτα»

Η Μίρα είπε στη DW ότι αρχικά δεν ήξερε ότι πρόκειται για κάνναβη. Και η Ρίτα αποκάλυψε ότι ο άνδρας της είναι στη φυλακή κι έτσι μεγαλώνει μόνη την πεντάχρονη κόρη της. «Δεν ήξερα απολύτως τίποτα μέχρι που είδα την αστυνομία» ανέφερε η Ρίτα. Μια ματιά στο επίμαχο παράπηγμα είναι αποκαλυπτική. Το νερό στάζει από το ταβάνι, δεν υπάρχει θέρμανση, παντού βλέπει κανείς βουνά σκουπιδιών.

Παρά τις εξαγγελίες η κυβέρνηση του Έντι Ράμα δεν έχει καταφέρει να μειώσει το ποσοστό φτώχειας στην Αλβανία. Η ανεργία είναι υψηλή, τα κοινωνικά επιδόματα χαμηλά. Μια οικογένεια ζει με 75 ευρώ το μήνα. Ίσως για αυτό πολλοί αγρότες αναγκάζονται να καλλιεργήσουν κάνναβη. «Χιλιάδες Αλβανοί δεν έχουν άλλη επιλογή επειδή δεν λαμβάνονται κοινωνικά και οικονομικά μέτρα για τη στήριξη της υπαίθρου», ανέφερε στη DW o επικεφαλής του αντιπολιτευόμενου Δημοκρατικού Κόμματος, Λουζλίμ Μπάσα.

«Οι άνθρωποι έρχονται αντιμέτωποι με το δίλημμα της ανεργίας ή της δουλειάς σε φυτείες κάνναβης. Πολλοί επιλέγουν το δεύτερο». Άλλωστε δεν είναι δύσκολο να βρει κανείς στην Αλβανία εργατικά χέρια για τις φυτείες κάνναβης. Ένα «πετυχημένο» καρτέλ κάνναβης, που δεν έχει εξαρθρωθεί δηλαδή από την αστυνομία, κερδίζει έως και 200 ευρώ ανά κιλό κάνναβης. Η κάνναβη καλλιεργείται σε άγριες, απροσπέλαστες περιοχές, ενώ πολλοί παραγωγοί έχουν καταφέρει να εξελίξουν ακόμη και ειδικά αρδευτικά συστήματα.

«Το έτος της κάνναβης»

Το 2016 ήταν το κατεξοχήν «έτος της κάνναβης». Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία πάνω από 2,5 εκατομμύρια δενδρύλλια κάνναβης καταστράφηκαν από τις αρχές, ενώ εντοπίστηκαν περίπου 5.204 χωράφια. Το νέο δεδομένο είναι ότι πλέον οι παράνομες φυτείες είναι διάσπαρτες σε όλη την αλβανική επικράτεια. Όπως επισημαίνει ο αλβανός πολιτικός αναλυτής Αλεξάντερ Τσίπα, όσο η αστυνομία διαλύει φυτείες και εργαστήρια τόσο τα αλβανικά καρτέλ ενδυναμώνονται, ψάχνοντας εναλλακτικές οδούς.

Η αλβανική αντιπολίτευση κατηγορεί ευθέως την κυβέρνηση ότι η εξάπλωση του οργανωμένου εγκλήματος στη χώρα οφείλεται εν μέρει και στην ανοχή μερίδας κυβερνητικών στελεχών. Από την άλλη πλευρά η αστυνομία εκτιμά ότι μόνο μεμονωμένα άτομα μέσα από τους κόλπους της ενδεχομένως να σχετίζονται με τον υπόκοσμο. «Το έργο της αστυνομίας είναι δύσκολο. Ναι, σε κάποιες περιπτώσεις υπήρξε εμπλοκή της αστυνομίας αλλά δεν είναι αυτή η γενική τάση. Από τους 9.000 αστυνομικούς του χώρου, μόλις 40 εντοπίστηκαν να έχουν βοηθήσει στην καλλιέργεια και διακίνηση ναρκωτικών το 2016» εκτιμά ο αστυνομικός διευθυντής Άλτιν Κάτο.

Γεγονός είναι πάντως ότι όσο περνά ο καιρός τα αλβανικά ΜΜΕ μεταδίδουν όλο και λιγότερες πληροφορίες. Από την άλλη, η περσινή «σοδειά» ήδη ακολουθεί παράνομες οδούς μέσω Ιταλίας ή Μαυροβουνίου. Η αλβανική αντιπολίτευση κρούει τον κώδωνα: Η Αλβανία τείνει να γίνει η Κολομβία της Ευρώπης.