Η αγία Βαρβάρα, εκτός από γνωστή προστάτιδα του πυροβολικού, είναι παράλληλα και η πολιούχος της Δράμας. Στο κέντρο της μακεδονίτικης πόλης, δίπλα στο Πάρκο της Αγίας Βαρβάρας, υπάρχει η εκκλησία που είναι αφιερωμένη στην αγία. Η εκκλησία αυτή είναι συνδεδεμένη με έναν παλαιό θρύλο, ο οποίος θέλει την αγία να έκανε το θαύμα της προκειμένου να μην καταφέρουν οι Τούρκοι κατακτητές να χτίσουν ένα τζαμί πάνω στα ερείπια ενός παλιού χριστιανικού ναού.

Η σημερινή εκκλησία της αγίας Βαρβάρας χτίστηκε το 1920 στις όχθες μιας λιμνούλας στο Πάρκο της Αγίας Βαρβάρας. Το καμπαναριό της αντικατοπτρίζεται στα νερά της στο σημείο όπου μπορεί κανείς να διακρίνει τα θεμέλια ενός κτίσματος.

Ο θρύλος θέλει να είναι τα θεμέλια αυτά τα ερείπια μιας παλιάς μικρής εκκλησίας που βρισκόταν σε εκείνο το σημείο κατά τη Βυζαντινή εποχή. Σύμφωνα με την παράδοση, το συγκεκριμένο εκκλησάκι ήταν και αυτό, όπως ο σημερινός ναός, αφιερωμένο στην αγία Βαρβάρα.

Στα χρόνια που ακολούθησαν τη μάχη του Ορμενίου, που διεξήχθη το 1371, έπεσαν στην κατοχή των νικηφόρων Οθωμανών μεγάλα τμήματα της Μακεδονίας και κάποια στιγμή (υπάρχει μια ασάφεια στις πηγές) οι Τούρκοι κατέλαβαν και τη Δράμα. Οι κατακτητές, σύμφωνα πάντα με την παράδοση θέλησαν να χτίσουν ένα τζαμί στη θέση που βρισκόταν τότε ο βυζαντινός ναός της Αγίας Βαρβάρας.

Γιατί η Αγία Βαρβάρα είναι προστάτιδα του Ελληνικού Πυροβολικού

Για αυτό το λόγο γκρέμισαν την εκκλησία και βάλθηκαν να αναγείρουν το τέμενος που σχεδίαζαν. Η αγία ωστόσο δεν τους άφησε να ολοκληρώσουν το σχέδιό τους και έκανε το… θαύμα της! Την ημέρα της γιορτής της, μετά από δική της παρέμβαση, η όλη περιοχή πλημμύρισε ξαφνικά και έτσι δημιουργήθηκε η λιμνούλα, στις όχθες της οποίας βρίσκεται η σημερινή Αγία Βαρβάρα. Το τζαμί δεν αποπερατώθηκε ποτέ…

Στην ανάμνηση αυτού του θαύματος καθιερώθηκε στα χρόνια που ακολούθησαν ένα έθιμο, το οποίο τηρούταν στη Δράμα την παραμονή της γιορτής της αγίας Βαρβάρας ( η μνήμη της γιορτάζεται στις 4 Δεκεμβρίου). Πολλά νεαρά κορίτσια πήγαιναν την παραμονή της γιορτής στον εσπερινό και αφού έπεφτε το σούρουπο, άναβαν κεριά σε έναν τοίχο στην ανατολική όχθη της λιμνούλας. Όση ώρα καίγονταν τα κεριά, οι κοπέλες προσεύχονταν για υγεία και καλό «τυχερό». Πολλά από τα κορίτσια τοποθετούσαν αναμμένα κεριά σε ξύλινες σανίδες και τα έριχναν στην λίμνη. Τότε εκφράζανε τις ευχές τους και ανάλογα με την πορεία που είχε η σανίδα, έβγαιναν αληθινές. Σήμερα το έθιμο διασώζεται με μια παραλλαγή και την παραμονή της γιορτής μικρά παιδιά ρίχνουν στη λιμνούλα καραβάκια στολισμένα με κεριά…