Σοβαρό πλήγμα στην οικονομία της Τουρκίας έχει επιφέρει η μεγάλη κάμψη του τουρισμού λόγω τρομοκρατικών επιθέσεων και της εγχώριας πολιτικής αναταραχής σύμφωνα με έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και αυτό προκαλεί περαιτέρω ανησυχίες για απόπειρες της Άγκυρας να κάνει εξαγωγή κρίσης στο Αιγαίο.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις των στελεχών του ΔΝΤ, μία πτώση των αφίξεων τουριστών κατά 10% οδηγεί σε πτώση του τουρκικού ΑΕΠ κατά 0,3% έως 0,5%.

Αυτό φυσικά σημαίνει ότι η πτώση του ΑΕΠ θα είναι πολύ μεγαλύτερη καθώς η μείωση των τουριστικών αφίξεων αναμένεται να φτάσει ακόμα και το 40%. Εάν δε συνεχιστούν οι τρομοκρατικές επιθέσεις η πτώση θα είναι ακόμα μεγαλύτερη.

Εκτός από τα ξενοδοχεία, τα εστιατόρια και τις μεταφορές, μία σειρά άλλων κλάδων - όπως των τηλεπικοινωνιών, του λιανικού εμπορίου και των υφασμάτων - έχει αισθανθεί το σοκ, όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Μελέτες δείχνουν ότι η ανάκαμψη θα είναι πιθανόν αργή, καθώς τα επανειλημμένα περιστατικά βίας τείνουν να έχουν μακροχρόνιες συνέπειες στις αφίξεις τουριστών.

Πριν από το 2016, η Τουρκία είχε εξελιχθεί σε έναν από τους πιο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς του κόσμου. Η τουριστική επέκταση της χώρας τροφοδοτήθηκε από την αύξηση του δικτύου του εθνικού αερομεταφορέα της, την ανάπτυξη των υποδομών, την κατασκευή ξενοδοχείων και την προβολή της στο εξωτερικό.

Η Τουρκία ακολούθησε μία πολιτική εύκολης εισόδου στη χώρα - μόνο το 3% των ξένων τουριστών χρειάζονταν βίζα - αποσπώντας έτσι επισκέπτες από ανταγωνίστριες της μεσογειακές χώρες, όπως την Αίγυπτο.

Τα έσοδα από τον τουριστικό τομέα ανήλθαν στο 3,7% του ΑΕΠ και δημιούργησαν 600.000 θέσεις εργασίας ή το 2,3% της συνολικής απασχόλησης, ενώ επιπλέον ένα εκατομμύριο θέσεις δημιουργήθηκαν σε συναφείς τομείς, όπως τα εστιατόρια και τους κλάδους αναψυχής.

Η κατάσταση άλλαξε το 2016, με την απότομη αύξηση των τρομοκρατικών επιθέσεων και την πολιτική αβεβαιότητα. Οι τρομοκρατικές επιθέσεις - μόνο το 2015 έφθασαν τις 400 από 70 ετησίως στην περίοδο από το 2010 έως το 2014 - οδήγησαν σε μία μείωση πάνω από 30% του αριθμού των Ευρωπαίων τουριστών, που αποτελούσαν πάνω από το 50% των επισκεπτών.

Επί μακρόν μια χώρα που συγκεντρώνει τον υψηλότερο αριθμό αφίξεων τουριστών, ιδιαίτερα δημοφιλής μεταξύ των Αράβων, των Ρώσων και των Ευρωπαίων, η Τουρκία είδε το μέσο ποσοστό πληρότητας στα ξενοδοχεία της να υποχωρεί στο 50,4% τους πρώτους δέκα μήνες το 2016, σύμφωνα με την Ένωση Ξενοδόχων της Τουρκίας (TUROB).

Τα μέσα έσοδα ανά δωμάτιο υποχώρησαν κατά 42% την ίδια περίοδο, υφιστάμενα την πιο απότομη υποχώρηση στην Ευρώπη, ενώ ορισμένες μονάδες είδαν το ποσοστό πληρότητάς τους να υποχωρεί σε μόλις 30%, κάτι που σημαίνει ότι λειτουργούσαν με ζημία, σύμφωνα με τον πρόεδρο της TUROB, Τιμούρ Μπαϊντίρ.

«Ορισμένοι ιδιοκτήτες ξενοδοχείων πούλησαν τα διαμερίσματά τους για να τα βγάλουν πέρα, και ο τομέας αναγκάστηκε να απολύσει το 40% του προσωπικού του», ανέφερε ο ίδιος.

Οι Ρώσοι τουρίστες, εξ άλλου, μειώθηκαν δραματικά, λόγω των κυρώσεων, όπως των περιορισμών στις πτήσεις τσάρτερ και τις πωλήσεις τουριστικών πακέτων.

Ο τουρισμός όμως είναι η μια παράμετρος. Η ακόμα σημαντικότερη είναι η αποεπένδυση που παρατηρείται τον τελευταίο χρόνο. Οι επενδυτές αποσύρουν τα κεφάλαιά τους από την Τουρκία ενώ η υποτίμηση της τουρκικής λίρας «εξαερώνει» τα εισοδήματα των πολιτών.

Έμπειροι Τούρκοι αναλυτές και οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι τα χειρότερα είναι μπροστά και θεωρούν ότι τα μέτρα της κυβέρνησης ενδέχεται να μην αποφέρουν αποτελέσματα και ενώ τους τελευταίους μήνες, στην Τουρκία παρατηρούνται αυξήσεις στις τιμές βασικών ειδών πρώτης ανάγκης.

Φυσικά πέραν του τουρισμού είναι και ο οικοδομικός τομέας που παρουσιάζει σημάδια κόπωσης. Γενικά όταν υπάρχει επιβράδυνση της οικοδομικής δραστηριότητας αυτό σημαίνει ότι μια μεγάλη κρίση έρχεται.

Η Τουρκία εκμεταλλεύθηκε τα τελευταία χρόνια την οικονομική δυσανεξία της Ελλάδας για να ανατρέψει τις ισορροπίες.

Η οικονομική κρίση σε συνδυασμό με το επερχόμενο δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου το οποίο αν τείνει προς το «όχι» (και τείνει προσωρινά) θα αποτελέσει το πολιτικό τέλος του Ρ.Τ.Ερντογάν.

Φυσικά ο Ενρογάν είναι διάσημος για το γεγονός ότι ποτέ δεν δέχεται την πραγματικότητα εάν δεν του είναι ευχάριστη. Αυτό σημάινει είτε ότι το «όχι» πρέπει να γίνει «ναι» πριν την κάλπη, είτε ότι το δημοψήφισμα πρέπει να αναβληθεί-ακυρωθεί.

Και στις δύο επιλογές η Ελλάδα άθελά της θα αποτελέσει βασική προτεραιότητα στα σχέδια της Άγκυρας. Θα επιχειρειθεί μια μείζοντα κρίση.