«Η αστυνομία μάς πήρε χθες τα αντίσκηνα. Δεν κοιμηθήκαμε όλη τη νύχτα επειδή δεν είχαμε ούτε σκηνές ούτε υπνόσακους» - αυτή ήταν η εμπειρία ενός 18χρονου Αφγανού που συμπεριλαμβάνεται σε έκθεση της οργάνωσης Human Rights Watch (HRW), η οποία κατηγορεί τις αρχές στην περιοχή γύρω από το λιμάνι του Καλαί στη Βόρεια Γαλλία για συστηματική παρενόχληση των κατοίκων του προσφυγικού καταυλισμού.

Σύμφωνα με τον Μίχαελ Μπόχενεκ, έναν από τους συντάκτες της έκθεσης, η αστυνομίας δρα με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους. Από τη μία πραγματοποιούνται μαζικές εκκενώσεις, στις οποίες οι δυνάμεις ασφαλείας αδειάζουν ολόκληρους προσφυγικούς καταυλισμούς - με το επιχείρημα ότι αυτοί οι άνθρωποι κατασκήνωσαν εκεί παράνομα. «Αυτό είναι προβληματικό από πολλές απόψεις, επειδή καταστρέφονται ή κατάσχονται σκηνές, μουσαμάδες ή ακόμη και υπνόσακοι, δίχως να δίνεται στους ανθρώπους εκεί κάποια ουσιαστική εναλλακτική λύση», επισημαίνει ο Μπόχενεκ. Οι άνθρωποι συνήθως μετά από τέτοιες επιχειρήσεις κατέληξαν στο δρόμο, ενώ μετά βρέθηκαν ξανά σε ανάλογους καταυλισμούς. Τα περισσότερα από τα καταφύγια έκτακτης ανάγκης, στα οποία θα μπορούσαν να απευθυνθούν οι άνθρωποι, είναι ασφυκτικά γεμάτα.

Ωστόσο, σύμφωνα με την HRW, οι λεγόμενες «εκκενώσεις ρουτίνας» γίνονται πολύ πιο συχνά από τις προγραμματισμένες, μαζικές εκκενώσεις: Οι αστυνομικοί εμφανίζονται απροειδοποίητα και ζητούν από τους κατοίκους να εγκαταλείψουν τον συγκεκριμένο καταυλισμό. Οι άνθρωποι αναγκάζονται να απομακρυνθούν μερικά μόνο μέτρα μέχρι τον επόμενο δρόμο ή το κοντινότερο πάρκινγκ αυτοκινήτων, ενώ στο μεταξύ η αστυνομία πραγματοποιεί έρευνες στον καταυλισμό και προβαίνει σε κατασχέσεις αντικειμένων.

«Ξεκάθαρες παρενοχλήσεις»

Αυτό συνήθως δεν διαρκεί πολύ περισσότερο από 15 λεπτά, αλλά, σύμφωνα με τον Μπόχενεκ, έχει ένα πολύ συγκεκριμένο αποτέλεσμα: «Πρόκειται για μία ξεκάθαρη παρενόχληση. Δεν εξυπηρετεί κανέναν σκοπό παρά μόνο να κάνει τη ζωή αυτών των ανθρώπων δύσκολη». Η οργάνωση Human Rights Observers κάνει αναφορά για 950 τέτοιες εκκενώσεις στο Καλαί μόνο κατά τη διάρκεια του 2020. Μέχρι το 2016 το Καλαί ήταν σύμβολο της προσφυγικής κρίσης στη Γαλλία. Μέχρι και σε 10.000 υπολογίζονταν οι άνθρωποι που ζούσαν στη λεγόμενη «ζούγκλα», μια αυτοσχέδια πόλη με αντίσκηνα. Για πολλούς πρόσφυγες και μετανάστες, το Καλαί ήταν μια ενδιάμεση στάση στο δρόμο για τη Μεγάλη Βρετανία. Και πέντε χρόνια μετά αυτό δεν έχει αλλάξει. Σύμφωνα με τη γαλλική ακτοφυλακή, 15.400 άτομα επιχείρησαν να διασχίσουν τη Μάγχη με βάρκες κατά τους πρώτους οκτώ μήνες του φετινού έτους – πρόκειται για μία αύξηση κατά 50% σε σχέση με πέρσι.

Η Μεγάλη Βρετανία στηρίζει οικονομικά τη Γαλλική Ακτοφυλακή για να αποτρέψει τη διέλευση προσφύγων και μεταναστών. Ταυτόχρονα, οι γαλλικές αρχές ακολουθούν μια στρατηγική που αποσκοπεί στο να αποτρέψει τους ανθρώπους να εισέλθουν ακόμη και στη βόρεια Γαλλία, σύμφωνα με οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων όπως η HRW. Η δημιουργία μίας νέας «ζούγκλας» πρέπει να αποφευχθεί.

Η HRW εκτιμά ότι περισσότεροι από 2.000 άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων των περίπου 300 ασυνόδευτων ανηλίκων, κατασκηνώνουν σε διάφορους μικρότερους καταυλισμούς μέσα και γύρω από το Καλαί. Η στρατηγική της αστυνομίας φαίνεται να λειτουργεί μόνο εν μέρει. Η οργάνωση περιγράφει την προσέγγιση των γαλλικών δυνάμεων ασφαλείας ως μια σαφή αλλαγή στη μέχρι τώρα στρατηγική: Ενώ μέσα όπως δακρυγόνα χρησιμοποιούνταν συχνότερα στο παρελθόν, τώρα εστιάζουν στο να εξαντλήσουν ψυχολογικά τους μετανάστες. Είναι δύσκολο να καταλάβουμε, λέει ο συντάκτης της έκθεσης Μίχαελ Μπόχενεκ, πώς οι άνθρωποι θα καταφέρουν να αντέξουν μια τέτοια ταπεινωτική και