Η Nina Kulagina, νοικοκυρά και πρώην μέλος του Κόκκινου Στρατού ισχυρίστηκε ότι στις 10 Μαρτίου 1970 σταμάτησε την καρδιά ενός…βατράχου μόνο με τη σκέψη. Η Kulagina, που έλεγε ότι διαθέτει ιδιαίτερες ψυχικές δυνάμεις, βρισκόταν στο Στρατιωτικό Ινστιτούτο Ukhtomskii στο Λένινγκραντ της Ρωσίας. Κι όμως, στην καρδιά του Ψυχρού Πολέμου, στο αποκορύφωμα της τρελής κούρσας των εξοπλισμών, ΗΠΑ και Ρωσία επένδυσαν μέχρι και στο παραφυσικό…

Όταν η καρδιά του βατράχου σταμάτησε, αφαιρέθηκε και τοποθετήθηκε σε διάλυμα προκειμένου να διατηρηθεί ζωντανή επί μία ώρα. Οι επιστήμονες μετρούσαν τους παλμούς μέσω ηλεκτροδίων που είχαν συνδέσει στο αμφίβιο.

Σύμφωνα με τους σοβιετικούς γιατρούς που την παρακολούθησαν, ο καρδιακός ρυθμός της Kulagina αυξήθηκε δραματικά τα επτά λεπτά που χρειάστηκε για να… σταματήσει -με τη σκέψη της πάντα- την καρδιά του βατράχου. Σημειώνεται ότι προηγουμένως είχε χρειαστεί 20 λεπτά «άσκησης».

Στη συνέχεια, προσπάθησε να ανεβάσει τους καρδιακούς παλμούς ενός εκ των γιατρών οι οποίοι βρίσκονταν στο δωμάτιο. Η επιλογή δεν ήταν τυχαία. Ο άνθρωπος που διάλεξε είχε δηλώσει επιφυλακτικός. Αμφότεροι είχαν συνδεθεί με ηλεκτροκαρδιογράφους.

Όπως γράφει το timeline.com, μέσα σε λίγα λεπτά, διαπιστώθηκε ότι «η καρδιά του γιατρού χτυπούσε ‘επικίνδυνα γρήγορα’» και το πείραμα τερματίστηκε. Αλλά, το οπτικό υλικό από το «πείραμα» αυτό έφτασε σε χρόνο ρεκόρ στο Αμερικανικό Πεντάγωνο.

Είχε η Kulagina «ψυχικές δυνάμεις»; Ή μήπως οι Σοβιετικοί προσπαθούσαν να ξεγελάσουν τον εχθρό υπαινισσόμενοι κάποιο εξωαισθητηριακό (σα να λέμε, παραφυσικό) οπλοστάσιο; Οι Αμερικανοί ήταν διχασμένοι, αλλά ένα ήταν σίγουρο: Η Ρωσίδα και ο νεκρός βάτραχος είχαν την προσοχή τους.

Υπάρχουν κάποιες πτυχές του Ψυχρού Πολέμου, που κοιτάζοντας πίσω στον χρόνο, έχουν αν μη τι άλλο, μια δόση χιούμορ -έστω, και σκοτεινού.

Στο αποκορύφωμα του Ψυχρού Πολέμου, ενώ η κούρσα των εξοπλισμών ήταν σε πλήρη εξέλιξη και οι σχέσεις των δύο τότε υπερδυνάμεων κινούνταν σε κλίμα βαθιάς, αμοιβαίας καχυποψίας, οι ΗΠΑ και η Σοβιετική Ένωση δαπανούσαν τεράστιους πόρους στο όνομα της καινοτομίας και των όλο και πιο περίεργων -και εξελιγμένων- τρόπων κατασκοπείας. Ένας εξ αυτών ήταν και οι «ψυχικές δυνάμεις».

Οι δύο αντίπαλοι χρησιμοποιούσαν διπλούς πράκτορες, υποκλοπές και άλλες συνήθεις τακτικές, οι οποίες ήταν ακριβές και επικίνδυνες.

Ούτως ή άλλως, θα ήταν καλύτερο να ξέρουν όχι απλώς τι σχεδίαζε ο εχθρός αλλά… τι σκεφτόταν και να είναι σε θέση να… μεταστρέψουν τη σκέψη του, ή να καταστρέψουν εκ του μακρόθεν ακριβά όπλα. Παρόλο που ο ενθουσιασμός για τις ικανότητες αυτές δεν ήταν μεγάλος, οι δυνατότητες για έναν τέτοιου είδους «πόλεμο» έμοιαζαν τότε ατελείωτες.

Όπως γράφει το δημοσίευμα, ήταν μια περίεργη στροφή για τους Σοβιετικούς το γεγονός ότι αντιμετώπισαν τον μυστικισμό με τον ίδιο τρόπο που έβλεπαν τη θρησκεία.

Όπως γράφει η ιστορικός Annie Jacobsen στο βιβλίο της «Phenomena: The Secret History of the U.S. Government’s Investigations into Extrasensory Perception and Psychokinesis»
(«Φαινόμενα: Η μυστική ιστορία των ερευνών της αμερικανικής κυβέρνησης για την Εξωαισθητηριακή Αντίληψη και την Ψυχοκίνηση»), οι Σοβιετικοί είχαν απαγορεύσει ο,τιδήποτε κινούνταν στη σφαίρα του παραφυσικού. Μέχρι που «συνειδητοποίησαν» ότι θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τον μυστικισμό για κατασκοπεία.

Αλλά πρώτα έπρεπε να προσδώσουν στη δράση τους μία επιστημονική χροιά. Σε διάταγμα του 1963, «η σοβιετική ορολογία γύρω από την ESP (Extrasensory perception) ξαναγράφηκε με τεχνικούς όρους», γράφει η Jacobsen, «αποσυνδέοντας κάθε σχέση με το απόκρυφο παρελθόν της». Για παράδειγμα, η τηλεπάθεια έγινε «μεταδόσεις βιολογικών συστημάτων σε μεγάλες αποστάσεις». Η ψυχοκίνηση (όπου φυσικά αντικείμενα «κινούνται με το νου», με άλλα λόγια όταν «ο νους επηρεάζει την ύλη») έγιναν «μη ιονίζουσες, ιδιαιτέρως ηλεκτρομαγνητικές, εκπομπές από τον άνθρωπο».

Όλη τη δεκαετία του 1960, οι Σοβιετικοί κατηύθυναν μια μεγάλη ενέργεια προς την ίδια την ενέργεια, στο πλαίσιο έρευνας που αποσκοπούσε στην καλύτερη κατανόηση της ενεργειακής ροής γύρω από τον άνθρωπο. Στόχος ήταν να αξιοποιήσουν την ενέργεια αυτή για να επηρεάσουν φυσικά συστήματα. Ο επιστήμονας που τέθηκε επικεφαλής από το Πανεπιστήμιο του Λένινγκραντ (συγκεκριμένα, από το Special Laboratory for Biocommunications Phenomena) ισχυρίστηκε ότι «η ανακάλυψη της ενέργειας που βασίζεται στην ESP θα είναι τόσο σημαντική όσο η ανακάλυψη της ατομικής ενέργειας».

Το 1962, ενώ έκαναν σάρωση ασφαλείας στην πρεσβεία των ΗΠΑ στη Μόσχα (μια διαδικασία ρουτίνας), Αμερικανοί στρατιωτικοί μηχανικοί ανακάλυψαν περίεργα ηλεκτρομαγνητικά σήματα τα οποία προέρχονταν από διαμέρισμα του 10ου ορόφου το οποίο βρισκόταν στην άλλη πλευρά του δρόμου. Διαπίστωσαν ότι το σήμα, το οποίο κατευθυνόταν στους επάνω ορόφους του κτιρίου της πρεσβείας ήταν σε λειτουργία περισσότερο από έξι χρόνια. Τότε ήταν που το Πεντάγωνο ξεκίνησε το δικό του πρόγραμμα. Σύμφωνα με τη Jacobsen, ανέθεσαν στον Οργανισμό Προηγμένων Ερευνητικών Προγραμμάτων να θέσει σε λειτουργία απόρρητο πρόγραμμα «αντιγραφής των αποτελεσμάτων του σήματος της Μόσχας».

Οκτώ χρόνια αργότερα, απαντώντας στα tapes της Kulagina (ένα μόνο παράδειγμα των ικανοτήτων της, καθώς είχαν καταγραφεί και άλλες επιδείξεις της), οι ΗΠΑ άρχισαν να αξιολογούν πληροφορίες πάνω σε αυτό που αποκαλούσαν «σοβιετική ψυχοεργειακή απειλή». Η έκθεση, που δημοσιεύθηκε μετά από διετή έρευνα, έδειξε ότι οι Σοβιετικοί ανέπτυσσαν «μεθόδους ελέγχου ή χειραγώγησης της ανθρώπινης συμπεριφοράς με ευφυή, μη αναγνωρίσιμα μέσα» και ότι το ενδιαφέρον τους για την «παραψυχολογία», την αμερικανική εκδοχή της ESP, ήταν τεράστιο.

Το 1978, η CIA ξεκίνησε το StarGate, ένα πρόγραμμα αφιερωμένο στην καλλιέργεια δυνατοτήτων «απομακρυσμένης προβολής» -χρησιμοποίηση της ψυχικής δύναμης για να «βλέπουμε» μακρινά μέρη.

Έδωσαν στους συμμετέχοντες (με τις ιδιαίτερες ικανότητες) τις συντεταγμένες μιας σοβιετικής στρατιωτικής βάσης και τους ζήτησαν να περιγράψουν αυτό που έβλεπαν.

Όπως οι Σοβιετικοί, που δημιούργησαν ένα ολόκληρο λεξιλόγιο τεχνικών όρων για τις έρευνες της εξωαισθητηριακής εμπειρίας, η CIA χρησιμοποίησε τον όρο «ανώμαλη διάγνωση» για να περιγράψει τις ασυνήθιστες πρακτικές συλλογής πληροφοριών που ακολουθούσε. (Ορισμένες από τις πραγματικά παράξενες δραστηριότητες του StarGate αναφέρονται στο βιβλίο του Jon Ronson «The Men Who Stare At Goats», που ενέπνευσε ταινία το 2009 -πρόκειται για την κωμωδία «Οι άντρες που κοιτούν επίμονα κατσίκες» με Τζορτζ Κλούνεϊ, Γιούαν ΜακΓκρέγκορ, Κέβιν Σπέισι, Τζεφ Μπρίτζες).

Τέτοιου τύπου προγράμματα είχαν πάντα απέναντι τους διαφωνούντες, αλλά συνεχίστηκαν στη δεκαετία του 1990, ενδεχομένως και κάποια χρόνια μετά.

Το 1984 η Washington Post έγραφε ότι η CIA συνεχίζει να αντιμετωπίζει με σοβαρότητα την έρευνα στο πεδίο αυτό, προσθέτοντας ότι «ο πρώην σκηνοθέτης της CIA, Stansfield Turner, είχε πει στους διαφωνούντες ότι ο σκεπτικισμός με τον οποίον αντιμετωπίζουν τα ‘psychic projects’ της CIA είναι υγιής και ότι η έρευνα πρέπει να συμβαδίζει με τον σκεπτικισμό τους».

Όσο για την Kulagina θεωρούνταν ύποπτη ακόμη και από τους «μάγους». Η ρωσική εφημερίδα Pravda την αποκαλούσε απατεώνισσα. Εκείνη απάντησε με μήνυση για συκοφαντική δυσφήμηση και εν μέρει δικαιώθηκε. Σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το δημοσίευμα, η Ρωσία είχε «στρατολογήσει» μέντιουμ στους πολέμους με την Τσετσενία.