Το χταπόδι θεωρείται ως ένα από τα πιο ευφυή ζώα που υπάρχουν στο ζωικό βασίλειο- και συνάμα ένα από τα πιο περίεργα, κάτι που σημαίνει πως αποτελεί σύνηθες αντικείμενο ερευνών και μελετών στην υδροβιολογία.

Είναι γνωστό πως είναι αρκετά έξυπνο για να κατανοεί πώς να ανοίγει μπουκάλια και βάζα για να επιτύχει τον σκοπό του (πχ να αποδράσει, να αποκτήσει πρόσβαση σε τροφή κλπ), ενώ η αποκωδικοποίηση του γονιδιώματός του έχει δείξει πολλά παράξενα χαρακτηριστικά, όπως το ότι έχει 10.000 περισσότερα γονίδια από τον άνθρωπο και το ότι έχει σημαντικές διαφορές με άλλα «συγγενικά» ασπόνδυλα. Σε συνδυασμό με τη μακρά του εξελικτική πορεία (εμφανίστηκε πολλά εκατομμύρια χρόνια πριν τα θηλαστικά), το γεγονός ότι διαθέτει τρεις καρδιές, τα «έξυπνα» πλοκάμια του, τις δυνατότητες αναγέννησης των άκρων του, την ιδιότητα του καμουφλάζ κ.α. αποτελεί ένα ιδιαίτερα ιδιαίτερο πλάσμα για τα δεδομένα του πλανήτη μας- και δεν είναι τυχαίο που χταπόδια ή μυθικά πλάσματα που θεωρείται ότι είχαν ως έμπνευση το χταπόδι συναντώνται σε πολλές αρχαίες κουλτούρες του πλανήτη μας.

Γενικότερα μιλώντας, τα χταπόδια θεωρούνται μοναχικά όντα- ωστόσο, σε χώρο στα ανοιχτά των ανατολικών ακτών της Αυστραλίας βρέθηκε «οικισμός»/ «πόλη», μέχρι και 15 χταποδιών του είδους Octopus tetricus, τα οποία παρατηρήθηκαν να επικοινωνούν μεταξύ τους- είτε άμεσα, όπως σε «εξώσεις» από φωλιές, είτε έμμεσα, μέσω αλλαγών χρώματος, επιδείξεων, κυνηγιών και άλλων δραστηριοτήτων, όπως αναφέρεται σε έρευνα επιστημόνων του Πανεπιστημίου του Ιλινόι στο Σικάγο (University of Illinois At Chicago- UIC) και άλλων πανεπιστημιακών ιδρυμάτων από τις ΗΠΑ, τον Καναδά και την Αυστραλία, που δημοσιεύτηκε στο Marine and Freshwater Behaviour and Physiology. Ο οικισμός αυτός είναι ο δεύτερος του είδους του που εντοπίζεται στην περιοχή, ενισχύοντας την άποψη ότι τα χταπόδια δεν είναι φύσει μοναχικά- αλλά υπό συνθήκες μπορούν να έχουν κοινωνική συμπεριφορά.

Κανονικά, το ζευγάρωμα είναι η μόνη αλληλεπίδραση που λαμβάνει χώρα ανάμεσα στα αρσενικά και τα θηλυκά: Όταν λάβει τέλος, το καθένα ακολουθεί τον δρόμο του. Αν και δεν είναι πολλά γνωστά για τον τρόπο ζωής τους, τα τελευταία χρόνια έχουν βρεθεί αρκετές «πόλεις»: Χώροι όπου χταπόδια συνυπάρχουν και επικοινωνούν μεταξύ τους. Η νεοανακαλυφθείσα αποικία ενισχύει τη θεωρία ότι, υπό κάποιες συνθήκες, μπορούν να συνγκεντρώνονται, να συμβιώνουν και να έχουν κοινωνική συμπεριφορά και συναναστροφές με «συμπολίτες» τους.

«Και στους δύο χώρους υπήρχαν χαρακτηριστικά που νομίζουμε ότι έκαναν δυνατή τη συγκέντρωση- συγκεκριμένα κάποιες βραχώδεις προεξοχές στον πυθμένα, σε μια κατά τα άλλα επίπεδη και άνευ ιδιαίτερων χαρακτηριστικών περιοχή» λέει η Στέφανι Τσάνσελορ, διδακτορική φοιτήτρια βιολογικών επιστημών στο UIC και μία εκ των συντελεστών της έρευνας. «Πέρα από τις προεξοχές, χταπόδια που ζουν στην περιοχή έχουν δημιουργήσει στοίβες από κελύφη ζώων που έφαγαν…αυτές οι στοίβες λαξεύτηκαν περαιτέρω για τη δημιουργία φωλιών, κάτι που καθιστά αυτά τα χταπόδια πραγματικούς περιβαλλοντικούς μηχανικούς» προσθέτει η ίδια.

Η πρώτη «πόλη» είχε εντοπιστεί στον κόλπο Τζέρβις στα ανοιχτά της ανατολικής ακτής της Αυστραλίας και είχε περιγραφεί το 2009 από τον Μάθιου Λόρενς, ανεξάρτητο ερευνητή. Της είχε δοθεί το όνομα Οκτόπολη (Octopolis) και μέχρι και 16 χταπόδια είχαν θεαθεί να αλληλεπιδρούν εκεί. Περιελάμβανε αρκετές φωλιές, καθώς και ένα επίπεδο αντικείμενο ανθρώπινης κατασκευής, μήκους περίπου 30 εκατοστών. Τότε είχε θεωρηθεί πως ίσως τα χταπόδια αυτά να χρειάζονταν ένα τεχνητό αντικείμενο, για να φτιάξουν γύρω του τον οικισμό τους.

Το δεύτερο σημείο βρίσκεται σε απόσταση μερικών εκατοντάδων μέτρων από το πρώτο, και του έχει δοθεί το όνομα Οκτλαντίδα (Octlantis- από το «Ατλαντίδα»). Βρίσκεται περίπου 10-15 μέτρα κάτω από την επιφάνεια του νερού και έχει μήκος 18 μέτρα και πλάτος 4. Αποτελείται από κάποιες προεξοχές βράχων και κοίτες από κελύφη ζώων. Συνολικά στο σημεία βρέθηκαν 13 κατοικημένες και 10 ακατοίκητες φωλιές.

Οι ερευνητές εγκατέστησαν στην περιοχή τέσσερις κάμερες GoPro, οι οποίες κατέγραψαν βίντεο συνολικής διάρκειας 10 ωρών, όπου φαίνονταν διάφορες αλληλεπιδράσεις/ κοινωνικές δραστηριότητες μεταξύ των «κατοίκων». Τα χταπόδια που εθεάθησαν ήταν από 10 μέχρι 15.

«Βρίσκονταν συχνά πολύ κοντά το ένα στο άλλο, συχνά σχεδόν δίπλα» είπε η Τσάνσελορ. Παρατηρήθηκαν ενδείξεις επιθετικότητας, κυνηγητά και άλλα είδη συμπεριφορών. «Κάποια από τα χταπόδια εθεάθησαν να διώχνουν άλλα ζώα από τις φωλιές τους. Υπήρχαν κάποιες προφανείς απειλητικές επιδείξεις, όπου ένα ζώο τεντωνόταν “όρθιο” κατά μήκος και έκανε το χρώμα του πιο σκούρο. Συχνά το άλλο ζώο που έβλεπε αυτή τη συμπεριφορά κολυμπούσε γρήγορα μακριά». Η συμπεριφορά αυτή, σημείωσε η Τσάνσελορ, θα μπορούσε να έχει να κάνει με τον έλεγχο της περιοχής, αλλά «ακόμα δεν ξέρουμε πολλά για τη συμπεριφορά των χταποδιών. Χρειάζονται περαιτέρω έρευνες για να διαπιστωθεί τι μπορεί να σημαίνουν αυτές οι ενέργειες».

huffingtonpost.gr