Ήταν το 2010, όταν ανάμεσα σε όλα τα επίχειρα της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008 πολλά καταστήματα και εμπορικά κέντρ α στις Ηνωμένες Πολιτείες άρχισαν σωρηδόν να κατεβάζουν ρολά – τότε πολλοί επενδυτές αλλά και επιχειρηματίες του κλάδου κουνούσαν τους ώμους, λέγοντας πως είναι ένα φαινόμενο περαστικό και πως θα θεραπευόταν με την ανάπτυξη της οικονομίας. Έκτοτε πέρασαν σχεδόν δέκα χρόνια.

Οι αριθμοί είναι καταιγιστικοί. Το 2017, ειδικότερα, όταν φαινόταν πως τα πράγματα είχαν φθάσει στο μη περαιτέρω, είχαν κλείσει μαγαζιά με έκταση 9,5 εκατομμυρίων τετραγωνικών μέτρων. Τελικά, το 2018 η «αιματοχυσία» ήταν σοβαρότερη και έκλεισαν καταστήματα με έκταση 14,4 εκατομμυρίων τετραγωνικών μέτρων. H Payless, μία μεγάλη αλυσίδα σούπερ μάρκετ, φέτος κήρυξε πτώχευση δεύτερη φορά και εφόσον δεν βρίσκει αγοραστή θα κλείσει όλα τα καταστήματά της, 2.500 τον αριθμό.

Στη δεύτερη θέση εμφανίζεται η Gymboree, μία αλυσίδα καταστημάτων με παιδική ένδυση υπό το ομώνυμο εμπορικό σήμα, η οποία θα κλείσει πάνω από 800 καταστήματα. Ήδη αρχικά είχε ζητήσει προστασία έναντι των πιστωτών της το 2017 και τότε είχε διακόψει τη λειτουργία 400 καταστημάτων της. Το εμπορικό σήμα Dress Barn συνδέεται με τη γυναικεία ένδυση στις ΗΠA και διαθέτει αντίστοιχα καταστήματα – τελικώς η ιδιοκτήτρια εταιρεία Ascena Retail Group αποφάσισε να τα κλείσει στο σύνολό τους, 650 τον αριθμό. «Πενήντα και πλέον χρόνια, η Dress Barn, η οποία ξεκίνησε με ευκολοφόρετα ρούχα για τις γυναίκες, που εισέρχονταν στην αγορά εργασίας, εξυπηρετεί τις ανάγκες τους, παρατηρεί ο γενικός οικονομικός διευθυντής της Dress Barn, Στίβεν Τέιλορ. «Ευχαριστούμε όλες τις πελάτισσές μας που μας στήριξαν, καθώς και τους αφοσιωμένους συνεργάτες μας. Πήραμε μία πολύ δύσκολη αλλά αναγκαία απόφαση, επειδή η αλυσίδα Dress Barn δεν λειτουργούσε σε ικανοποιητικό βαθμό, ώστε να αποφέρει και τα αναμενόμενα έσοδα στις σημερινές συνθήκες, που ισχύουν για το λιανεμπόριο». Μία άλλη αλυσίδα με κοσμήματα και αξεσουάρ, η Charming Charlie, κήρυξε πτώχευση προ ημερών και δηλώνει πως έως τα τέλη Αυγούστου φέτος θα κλείσει το σύνολο των 261 καταστημάτων της σε 38 αμερικανικές πολιτείες, όπως αναφέρει ο ιστότοπος του Business Insider. Η δε γνωστή και στην Ελλάδα και αγαπητή στη νεολαία για τα ρούχα της, Gap, πρόκειται να διακόψει τη λειτουργία 230 καταστημάτων της στις ΗΠΑ, και η Victoria Secret με τα ομώνυμα εσώρουχα θα κλείσει 53 μαγαζιά της στη χώρα.

Τι φταίει

Για το τι φταίει, ορισμένοι σπεύδουν να δώσουν μία απάντηση που είναι ισοδύναμη με ένα όνομα, εκείνο της Amazon. Και αυτό είναι αλήθεια έως ένα βαθμό, αρκεί να σκεφθεί κανείς ότι σε κάθε 17,5 δολάρια που δαπανώνται στις ΗΠΑ στο λιανεμπόριο, το ένα δολάριο κατευθύνεται στην Amazοn. Πάντως, οι ψηφιακές αγορές δεν έχουν κατακλύσει το σύμπαν, όπως αναφέρει σε άρθρο της η ιστοσελίδα ww.nasdaq.com, μια και το 85% των συνολικών διεκπεραιώνεται ακόμα σε φυσικά καταστήματα. Επίσης, υπάρχει και η επιθετική επέκταση των λιανεμπόρων τη δεκαετία του 1990, η οποία κατέληξε σε πλεονάζοντα αποθηκευτικό χώρο. Με το ξέσπασμα της ύφεσης τα μαγαζιά είχαν άπλετο χώρο και λίγη πελατεία. Ακόμα ένας παράγοντας είναι η μεταβολή στις αγοραστικές συνήθειες και τάσεις, δεδομένου ότι προ του Διαδικτύου οι άνθρωποι ξόδευαν ένα ολόκληρο απόγευμα να ψωνίσουν, ενώ τώρα μπορούν και να μη μετακινηθούν εκατοστό από το σπίτι. Συν τοις άλλοις, έχουν τη δυνατότητα να κάνουν εύκολα σύγκριση τιμών. Τέλος, ένα ακόμα στοιχείο είναι ότι αλυσίδες εκπτωτικών σούπερ μάρκετ, όπως η Costco με τις δραστικά χαμηλές τιμές, κατορθώνουν και ακμάζουν: η Costco προσφέρει μία εμπειρία αγορών που συνδυάζει μεθόδους τύπου Amazon με την προνομιακή συνδρομή πελατών, αλλά και τη φυσική παρουσία στο κατάστημα.