Το όνομα Haluza αναφέρεται σε πολλές ιστορικές πηγές, αλλά αυτό είναι το πρώτο αρχαιολογικό τεκμήριο για το όνομα της πόλης που βρίσκεται στην ίδια την περιοχή.

Είναι μια από τις δύο κύριες δυνατές τοποθεσίες για τη βιβλική πόλη Ziklag, που αναφέρεται στη Γένεσις και στον Σαμουήλ.

«Η Haluza ήταν ένας σημαντικός σταθμός για χριστιανούς προσκυνητές στο δρόμο τους προς τη Μονή της Αγίας Αικατερίνης στο νότιο Σινά», δήλωσε ο Δρ. Tali Erickson-Gini, αρχαιολόγος που εργάστηκε στο έργο.

Η ανασκαφή συνεχίζεται τα τελευταία τρία χρόνια, με επικεφαλής αντιπροσωπεία του Γερμανικού Πανεπιστημίου της Κολωνίας υπό την καθοδήγηση του καθηγητή Michael Heisenelmann και μιας ομάδας φοιτητών από το Πανεπιστήμιο της Κολωνίας και το Πανεπιστήμιο της Βόννης σε συνεργασία με την Αρχή Αρχαιοτήτων του Ισραήλ.

Το κείμενο, με την ένδειξη «Elusa» στα ελληνικά, μελετάται σήμερα από τον καθηγητή Leah Di Segni του Εβραϊκού Πανεπιστημίου της Ιερουσαλήμ.
Επιπλέον, στην περιοχή βρέθηκαν εκκλησία και λουτρό. Ο χώρος προσευχής που βλέπει ανατολικά φάνηκε στην εκκλησία και μια αίθουσα δίπλα της ήταν στρωμένη με πέτρινες πλάκες. Το δωμάτιο θερμαινόταν από ένα υπόγειο σύστημα μεταφοράς θερμότητας, το οποίο θερμαίνει το δάπεδο και τα τοιχώματα μέσω κεραμικών σωλήνων.

Οι ερευνητές πέτυχαν την ανακατασκευή του πολεοδομικού σχεδίου, προσδιορίζοντας τους κύριους, μεγάλους δρόμους καθώς και το κτίριο της πόλης.

Η Haluza ιδρύθηκε στα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ. ως ένας σημαντικός σταθμός στην οδό που οδηγούσε από την Πέτρα, στη σημερινή Ιορδανία, στη Γάζα, η οποία είχε τότε μια εβραϊκή κοινότητα. Συνέχισε να αναπτύσσεται και έφτασε στο αποκορύφωμά της στη βυζαντινή περίοδο (6ος-4ος αι. μ.Χ.), όταν ζούσαν δεκάδες χιλιάδες κάτοικοι. Η Haluza ήταν η μόνη σημαντική πόλη στην περιοχή Negev κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

«Η εξαγωγή οίνου που παράγεται στα Highlands του Negev κατά τη βυζαντινή περίοδο οδήγησε στην οικονομική ευημερία που επηρέασε ολόκληρη την περιοχή», δήλωσε ο Δρ Erickson-Gini.

Η περιοχή έπαψε να υπάρχει στα τέλη του 7ου αιώνα μ.Χ., αλλά το όνομα του τόπου διατηρήθηκε από τους Άραβες που μετανάστευσαν στην περιοχή και ονόμασαν τα ερείπια «Al-Khalisa». Ο διάσημος Αμερικανός αρχαιολόγος Edward Robinson ταυτοποίησε την Al-Khalisa ως Elusa το 1841.

Κατά τη διάρκεια της οθωμανικής περιόδου, πήραν πέτρες από το χώρο που χρησιμοποιήθηκαν ως υλικά κατασκευής για κτίρια στη Γάζα και τη Μπερσέμπα. Σήμερα, ο χώρος είναι σχεδόν απαλλαγμένος από δομές επιφάνειας, με τους αρχαιολογικούς θησαυρούς να κρύβονται κάτω από την άμμο.