Πρωτ. π. Γεωργίου Παπαβαρνάβα Ο όσιος Ισαάκ έζησε τόν 6ο αιώνα μ.Χ. Κατήγετο από τήν Συρία καί συγκεκριμένα από τήν Πόλη Νινευΐ. Γιά τούς γονείς του δέν έχουμε πληροφορίες. Αυτό πού γνωρίζουμε είναι ότι ο όσιος έλαβε ικανοποιητική μόρφωση καί σέ νεαρή ηλικία ανεχώρησε από τόν κόσμο καί εγκαταβίωσε σέ Κοινόβιο Μοναστήρι. Αργότερα, ανεχώρησε στήν έρημο, όπου έδρεψε τούς γλυκύτατους καρπούς τής ησυχίας καί στήν συνέχεια, κάνοντας υπακοή στήν Εκκλησία, χειροτονήθηκε Επίσκοπος Νινευΐ.
Τήν ημέρα τής χειροτονίας του, καί ενώ βρισκόταν στήν επισκοπική κατοικία παρουσιάσθηκαν στό Γραφείο του δύο άνθρωποι από τούς οποίους ο ένας απαιτούσε τά χρήματα πού δάνεισε καί ο άλλος δέν ηρνείτο νά πληρώση τά οφειλόμενα, αλλά ζητούσε άλλη μία ημέρα προθεσμία. Ο όσιος είπε στόν δανειστή ότι σύμφωνα μέ τήν διδασκαλία τού ιερού Ευαγγελίου δέν θά έπρεπε νά απαιτή πίσω τά δανεισθένα, πόσο μάλλον θά έπρεπε νά κάνη γιά άλλη μία ημέρα υπομονή. Τότε ο δανειστής είπε ότι δέν τόν ενδιαφέρει τί λέγει τό Ευαγγέλιο, καί πίεζε τόν οφειλέτη νά επιστρέψη τά δανεισθέντα χρήματα εκείνη τήν στιγμή, διαφορετικά θά τόν κατήγγελλε στόν δικαστή. Ο όσιος τότε στενοχωρέθηκε καί είπε: «Εάν αυτοί εδώ δέν υπακούουν στά εντάλματα τού Κυρίου, τότε εγώ τί ήλθα εδώ νά κάνω;». Τό παραπάνω περιστατικό, καθώς καί οι διάφοροι περισπασμοί πού αναπόφευκτα δημιουργούνταν από τήν διοίκηση τής Επισκοπής ανάγκασαν τόν όσιο νά επιστρέψη πίσω στήν φιλτάτη του έρημο. Οι ασκητοί λόγοι τούς οποίους συνέγραψε αποπνέουν τό άρωμα τής ερήμου, ήτοι τής νηπτικής ζωής καί τής ησυχαστικής Παραδόσεως. Προέρχονται δέ από αληθινό θεολόγο, δηλαδή θεόπτη, ο οποίος δέν μελέτησε απλώς, αλλά είδε καί βίωσε τά όσα γράφει. Άλλωστε, στόν εικοστόν τρίτο λόγο του λέγει, μεταξύ τών άλλων, ότι εκείνος ο οποίος δέν είδε μέ τά μάτια του τόν ήλιο, δέν μπορεί νά διηγηθή σέ κάποιον γιά τό πώς είναι τό φώς τού ηλίου, στηριζόμενος μόνον στήν ακοή του, επειδή δέν αισθάνθηκε αυτό τό φώς έτσι ακριβώς συμβαίνει καί μέ αυτόν πού δέν γεύθηκε μέσα στήν ψυχή του τήν γλυκύτητα τών πνευματικών έργων. Επομένως, τά όσα διδάσκει είναι καρπός πνευματικής γνώσεως καί εμπειρίας. Ο όσιος Ισαάκ ο Σύρος «ετελειώθη εν ειρήνη» σέ ηλικία 75 ετών. Στήν συνέχεια θά παρατεθούν αποσπάσματα από τούς λόγους του, οι οποίοι είναι πάντοτε επίκαιροι, διδακτικοί καί ωφέλιμοι. -«Αι τού Θεού εντολαί υπέρ πάντας τούς θησαυρούς τού κόσμου. Καί ο ταύτας κτησάμενος εντός αυτών ευρίσκει τόν Θεόν». Οι εντολές τού Θεού δέν είναι νομικές διατάξεις, αλλά πνευματικοί οδοδείκτες, πού υποδεικνύουν τήν βίωση ενός συγκεκριμένου τρόπου ζωής, ο οποίος οδηγεί στήν ένωση καί κοινωνία μέ τόν Θεό. Όταν κανείς υπακούη στίς θείες εντολές, τότε οδηγείται βαθμηδόν στήν γνώση τού Θεού, η οποία δέν είναι εγκεφαλική, αλλά εμπειρική-καρδιακή γνώση. Μέσα στίς εντολές τού Θεού υπάρχει η άκτιστη ενέργεια τού Θεού, καί γι’ αυτό ο όσιος Ισαάκ λέγει ότι μέσα σέ αυτές βρίσκει κανείς τόν Θεό. Καί τίς ονομάζει πολυτιμότερες από όλους τούς θησαυρούς τού κόσμου, επειδή δέν υπάρχει τίποτε πιό πολύτιμο από τόν Θεό. – «Επίμεινον αεί ευλογών τώ στόματι, καί ου μή λοιδορηθής. Η γάρ λοιδορία, λοιδορίαν γεννά καί η ευλογία, ευλογίαν». Ο Όσιος Ισαάκ μάς προτρέπει νά λέμε πάντοτε καλά λόγια γιά τούς άλλους καί ποτέ νά μήν κακολογούμε κανέναν. Επειδή όποιος κακολογεί, θά κακολογηθή καί αυτός μέ τήν σειρά του, αφού τό κάθε πράγμα γεννά τό όμοιό του, όπως άλλωστε συμβαίνει καί μέ τούς ζωντανούς οργανισμούς. Δηλαδή, η κακολογία γεννά κακολογία καί η ευλογία γεννά ευλογία. Βέβαια, πολλές φορές τά πάθη εμποδίζουν τόν άνθρωπο νά πή καλά λόγια γιά τούς άλλους, έστω καί άν κατά βάθος θέλη νά τό κάνη. Πρέπει, όμως, νά επιμένη κανείς καί νά αγνωνίζεται νά νικήση τά πάθη του. Αλλά έστω καί άν δυσκολεύεται νά πή καλό λόγο γιά τόν συνάνθρωπό του, τουλάχιστον άς μήν τόν κακολογή. -«Πρός τούς φίλους σου εν ευλαβεία πορεύθητι. Καί όταν ποιήσης τούτο, καί σαυτόν, καί αυτούς ωφελήσεις». Η επικοινωνία τού ανθρώπου μέ τούς φίλους του πρέπει νά γίνεται σέ κλίμα οικειότητος, αλλά καί ευγένειας καί σεβασμού, επειδή η οικειότητα δέν καταργεί τήν ευγένεια καί τόν σεβασμό. Όταν η φιλία στηρίζεται στόν σεβασμό τής προσωπικότητας καί τής ιδιαιτερότητας τού άλλου, τότε αποφεύγονται τυχόν παρεξηγήσεις καί προστριβές, καί έτσι οι φίλοι αποκομίζουν από τήν επικοινωνία τους μεγάλη ωφέλεια, αφού διατηρείται μεταξύ τους η αγάπη καί η ειρήνη. – «Ουδέν ούτω προσεγγίσαι τώ Θεώ τήν καρδίαν δύναται, ώσπερ η ελεημοσύνη. Καί ουδέν ούτω γαλήνην εμποιεί τώ νώ, ως η εκούσιος πτωχεία». Η ελεημοσύνη, πού συνδέεται μέ τήν αγάπη, φέρνει τόν άνθρωπο κοντά στόν Θεό ή μάλλον ο Θεός κατοικεί μέσα στήν καρδιά τού ελεήμονος καί τότε η καρδιά του μεταβάλλεται σέ Παράδεισο. Όταν αγαπά κανείς τήν πτώχεια καί μέ τήν ελεύθερη βούλησή του τήν κάνει κτήμα του, τότε ο νούς καί η καρδιά του γαληνεύουν, αφού γεμίζουν μέ τήν Χάρη τού Θεού. Καί σίγουρα δέν υπάρχει μεγαλύτερο αγαθό από τήν εσωτερική ηρεμία καί γαλήνη. Βλέπουμε, ιδιαίτερα στίς μέρες μας πού υπάρχει η λεγόμενη οικονομική κρίση, πολλούς από εκείνους πού διαθέτουν κοσμική δύναμη καί εξουσία, νά δείχνουν ότι ενδιαφέρονται καί φροντίζουν γιά τούς πτωχούς καί αδυνάτους, τήν στιγμή κατά τήν οποία οι ίδιοι διαθέτουν πολλά χρήματα καί κτήματα καί ζούν άνετα. Όποιος θέλει νά βοηθήση πραγματικά αυτούς πού έχουν ανάγκη, θά πρέπει καί αυτός νά ζή πτωχικά. Έτσι, θά βοηθά τούς πτωχούς καί μέ τό παράδειγμά του, αλλά καί ο ίδιος θά ωφελήται, αφού θά αισθάνεται εσωτερική πληρότητα καί γαλήνη. Η μελέτη τών λόγων τού οσίου Ισαάκ τού Σύρου δημιουργεί έμπνευση καί διάθεση γιά προσευχή. Επίσης, αναζωπυρεί τόν πόθο πρός τόν Θεό καί μαλακώνει τήν καρδιά, η οποία, όταν καθαίρεται από τά πάθη, γίνεται «τής Τριάδος καταγώγιον».–