Η έλλειψη ύπνου είναι παράγοντας κινδύνου για πολλά και σοβαρά προβλήματα, από τον αυξημένο κίνδυνο τροχαίων έως καρδιαγγειακές παθήσεις. Πόσο εφικτή είναι η αναπλήρωση του χαμένου ύπνου και ποιες παγίδες κρύβει.

Η έλλειψη ύπνου είναι πολύ συνηθισμένη. Υπολογίζεται ότι το τουλάχιστον 35% των ενηλίκων δεν κοιμάται επαρκώς, δηλαδή 7-8 ώρες κάθε βράδυ. Επιπλέον, δύο στους δέκα εφήβους δεν κοιμούνται καν 5 ώρες κάθε βράδυ και πολλοί άλλοι περιορίζονται στις 6-6,5. Μπορεί άραγε να αναπληρωθεί το έλλειμμα ύπνου που συγκεντρώνουμε κάθε εβδομάδα;

«Κατά το παρελθόν, οι ειδικοί στον ύπνο πίστευαν ότι είναι αδύνατον να αναπληρώσει κάποιος τον ύπνο που χάνει», απαντά η καθηγήτρια Dr. Nancy Foldvary-Schaefer, διευθύντρια στο Κέντρο Διαταραχών Ύπνου της Cleveland Clinic, στο Οχάιο. «Η πεποίθηση ήταν πως η έλλειψη ύπνου είναι ένα «χρέος» που μας ακολουθεί μια ζωή».

Η ιατρική γνώση, όμως, εξελίσσεται διαρκώς, προσθέτει. Υπάρχουν πλέον μελέτες που δείχνουν πως όσοι φροντίζουν να κοιμούνται λίγο περισσότερο το Σαββατοκύριακο, μπορεί να ζήσουν περισσότερο απ’ ό,τι όσοι κοιμούνται ανεπαρκώς και τις επτά ημέρες της εβδομάδας.

Ωστόσο η λέξη-κλειδί είναι το «λίγο», τονίζει η Dr. Foldvary-Schaefer. Η αναπλήρωση πρέπει να είναι λελογισμένη, ίσως έως δύο ώρες περισσότερες απ’ όσες τις καθημερινές. Ειδάλλως, υπάρχει κίνδυνος να φτάσετε από την έλλειψη ύπνου στον υπερβολικό ύπνο!

«Ο υπερβολικός ύπνος δεν είναι ωφέλιμος για την υγεία», εξηγεί. «Αντιθέτως, μπορεί να έχει παρόμοιες συνέπειες με την έλλειψη ύπνου». Όντως, έχει βρεθεί ότι ο υπερβολικός ύπνος τα Σαββατοκύριακα:

• Σχετίζεται με την κατάθλιψη, η οποία με τη σειρά της ανοίγει το δρόμο σε πολλά προβλήματα υγείας
• Προκαλεί γκρίνια και διαταραχή των νοητικών δεξιοτήτων
• Αυξάνει όσο και η έλλειψη ύπνου τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου, σακχαρώδη διαβήτη και παχυσαρκίας

Τι μπορείτε να κάνετε

Το ιδεώδες, κατά την Dr. Foldvary-Schaefer, είναι να έχουμε όλες τις ημέρες της εβδομάδες μία σταθερή ρουτίνα στον ύπνο. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να μπαίνουμε για ύπνο και να ξυπνάμε την ίδια ώρα. Ωστόσο μεταξύ των δύο πρέπει να μεσολαβούν 7-8 ώρες ήσυχου ύπνου, για να αναπαύεται ο οργανισμός μας.

Επειδή, όμως, αυτό δεν είναι πάντοτε εφικτό, δοκιμάστε τα εξής:

• Να κοιμάστε για λίγα λεπτά νωρίς το απόγευμα (20-30 λεπτά είναι αρκετά)
• Να κοιμάστε λίγο περισσότερο τα Σαββατοκύριακα. Μην υπερβαίνετε όμως τις δύο ώρες, από την συνηθισμένη ώρα που ξυπνάτε τις καθημερινές μέρες
• Να κοιμάστε επαρκώς τουλάχιστον 1-2 νύχτες κάθε εβδομάδα
• Αν ένα βράδυ κοιμηθείτε λίγο, να μπείτε για ύπνο λίγο νωρίτερα το επόμενο