Μόνο τα έγγαμα ζευγάρια θα μπορούν να προχωρούν σε υιοθεσία, δυνατότητα που δεν δίδεται σε ζευγάρια με σύμφωνο συμβίωσης, διευκρινίζουν πηγές του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, μετά τις αντιδράσεις που προκάλεσε η συζήτηση για τη δυνατότητα υιοθεσίας από ομόφυλα ζευγάρια.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η υιοθεσία διέπεται από τον Αστικό Κώδικα και αφορά μόνον σε έγγαμα ζευγάρια.
Αντίθετα, τα ζευγάρια με σύμφωνο συμβίωσης θα έχουν το δικαίωμα αναδοχής, που όπως επισημαίνουν οι ίδιες πηγές είναι διαφορετική πράξη από την υιοθεσία. Κατά την υιοθεσία, ο θετός γονιός αντικαθιστά το φυσικό γονέα πλήρως, δηλαδή στις υποχρεώσεις και στα δικαιώματα. Στην αναδοχή, ο ανάδοχος γονιός συνυπάρχει με το φυσικό γονιό και, μάλιστα, έχει υποχρέωση να συνεργάζεται μαζί του. Το παιδί δεν ξεκόβεται από το φυσικό γονιό.
Το νομοθέτημα θα καθιερώνει και την επαγγελματική αναδοχή, με στόχο τα παιδιά με αναπηρία να βρουν πιο γρήγορα μια οικογένεια και να μην εισάγονται στα ιδρύματα τα παιδιά που εγκαταλείπονται στα μαιευτήρια».
Επιτάχυνση των διαδικασιών
Στόχος του νομοθετήματος για την υιοθεσία και την αναδοχή είναι η επιτάχυνση των διαδικασιών και η δραστική μείωση του χρόνου αναμονής, που έφτανε μέχρι και έξι χρόνια, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου, με το νέο νόμο θα χρειάζονται 8-12 μήνες, ενώ το συμφέρον του παιδιού θα ισχυροποιείται.
Συγκεκριμένα, οι πηγές του υπουργείου αποσαφηνίζουν τα εξής:
«Ο πρώτος στόχος αφορά τη μείωση του χρόνου αναμονής.
Το πρόβλημα είναι χρόνιο και προκύπτει από την ελλιπή στελέχωση των κοινωνικών υπηρεσιών και τη μεγάλη καθυστέρηση στη διενέργεια και ολοκλήρωση δύο κοινωνικών ερευνών: Της 1ης σχετικά με την καταλληλότητα του υποψήφιου ζεύγους, για να γίνουν ανάδοχοι ή θετοί γονείς και της 2ης σχετικά με την κοινωνική έρευνα, εάν το συγκεκριμένο ζευγάρι είναι κατάλληλο για το συγκεκριμένο παιδί που έχει επιλέξει.
Αυτές οι δύο έρευνες του νόμου μπορούν να ανατίθενται και σε άλλες κοινωνικές υπηρεσίες π.χ. στους δήμους, αλλά και σε πιστοποιημένους κοινωνικούς λειτουργούς, που θα πιστοποιεί ο Σύνδεσμος Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδος (ΣΚΛΕ).
Η Βουλή με νόμο της κατέστησε το ΣΚΛΕ ΝΠΔΔ, δηλαδή ανώτατη αρχή απόδοσης άδειας άσκησης επαγγέλματος και πειθαρχικού ελέγχου (Νόμος 4357/16). Ο ΣΚΛΕ, επίσης, με αδιάβλητες εξετάσεις, θα δημιουργήσει σώμα πιστοποιημένων κοινωνικών λειτουργών, που θα αναλαμβάνουν το έργο των κοινωνικών ερευνών-εκθέσεων που απαιτούνται για τη διαδικασία της αναδοχής-υιοθεσίας, όταν οι υφιστάμενοι στα ιδρύματα ή στις Περιφέρειες δεν επαρκούν. Οι χρόνοι εκπόνησης των εκθέσεων ορίζονται με σαφήνεια σε τρεις μήνες.
Ο δεύτερος στόχος: Θεσμική και επιστημονική κατοχύρωση της ψηφιοποιημένης διαδικασίας.
Η διαδικασία που απαιτείται πλέον είναι σαφής και ψηφιακή και καταλήγει σε τρία ηλεκτρονικά μητρώα που τηρούνται στην Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης (ΗΔΙΚΑ) και τα διαχειρίζεται το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΕΚΚΑ): Μητρώο ανηλίκων, μητρώο υποψήφιων αναδόχων και θετών γονέων, μητρώο εγκεκριμένων αναδόχων και υιοθεσιών.
Με αυτόν τον τρόπο, το κράτος γνωρίζει τον ακριβή αριθμό παιδιών που υπάρχουν στα ιδρύματα ή δίδεται για αναδοχή και υιοθεσία και τον ακριβή αριθμό υποψήφιων γονέων.
Η διαδικασία για την ολοκλήρωσή της απαιτεί τρεις δικλείδες ασφαλείας, δύο κοινωνικούς ελέγχους και την επιτυχή παρακολούθηση ενός επιμορφωτικού προγράμματος.
Συστήνεται, επίσης, κεντρικό όργανο για την παιδική προστασία: Το Εθνικό Συμβούλιο Αναδοχής και Υιοθεσίας (ΕΣΑΝΥ), το οποίο θα παρέχει συμβουλευτική υποστήριξη στους φορείς παιδικής προστασίας, θα επιλύσει τα όποια προβλήματα ερμηνείας του νόμου και θα επιβλέπει πανελλαδικά την εφαρμογή των θεσμών της αναδοχής και υιοθεσίας.
