Η Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ προχωρά σε εκτεταμένη αναβάθμιση του πειραματικού, αυτόνομου αεροσκάφους X‑62 VISTA, ενσωματώνοντας νέο ραντάρ και προηγμένα συστήματα αποστολής, με στόχο τη διεύρυνση των δυνατοτήτων του σε σύνθετες δοκιμές τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης.

Σύμφωνα με ανακοίνωση της Αεροπορικής Βάσης Edwards στην Καλιφόρνια, το X‑62 βρίσκεται ήδη σε φάση ολικής αναβάθμισης των συστημάτων αποστολής, γεγονός που σηματοδοτεί την επόμενη φάση αξιοποίησής του ως πλατφόρμας δοκιμών αιχμής.

Ένα τροποποιημένο F‑16 στην υπηρεσία της αυτονομίας

Το X‑62 VISTA (Variable Stability In‑flight Simulator Test Aircraft) βασίζεται σε ένα βαθιά τροποποιημένο F‑16D, εξοπλισμένο με αναβαθμισμένα ηλεκτρονικά πτήσης. Το αεροσκάφος έχει μετατραπεί σε εργαστήριο εν πτήσει, σχεδιασμένο για τη δοκιμή προηγμένων αεροδιαστημικών τεχνολογιών και, τα τελευταία χρόνια, για την πειραματική ανάπτυξη αυτόνομων δυνατοτήτων πτήσης.

Την υλοποίηση των αναβαθμίσεων αναλαμβάνει η Σχολή Δοκιμαστών Πιλότων της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ, η οποία υπάγεται στην 412η Πτέρυγα Δοκιμών της Edwards.

Προηγμένα ραντάρ και αισθητήρες για σύνθετα σενάρια

Οι νέες προσθήκες θα επιτρέψουν στο X‑62 να ενσωματώσει προηγμένα ραντάρ και συστήματα αισθητήρων, διευρύνοντας το φάσμα των σεναρίων δοκιμών. Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της Πολεμικής Αεροπορίας, το αεροσκάφος θα μπορεί πλέον να αξιολογεί την ενσωμάτωση συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης, τη συνεργασία μεταξύ τους και τη λήψη αποφάσεων σε πραγματικό χρόνο.

Η διοικητής της Σχολής Δοκιμαστών Πιλότων, συνταγματάρχης Maryann Karlen, χαρακτήρισε το X‑62 ως «γέφυρα» μεταξύ της παραδοσιακής, ανθρωποκεντρικής αεροπορίας και της μελλοντικής ενσωμάτωσης μη επανδρωμένων μαχητικών συστημάτων. Όπως τόνισε, η αναβάθμιση επιτρέπει στο πρόγραμμα να συνεχίσει την ανάπτυξη καινοτομιών στην τεχνητή νοημοσύνη και την αυτονομία.

Χρηματοδότηση και ραντάρ PhantomStrike

Η υλοποίηση του προγράμματος κατέστη δυνατή χάρη σε επένδυση του Κέντρου Διαχείρισης Πόρων Δοκιμών του Πενταγώνου, το οποίο στηρίζει κρίσιμες υποδομές δοκιμών για τις Ένοπλες Δυνάμεις.

Κεντρικό στοιχείο της αναβάθμισης αποτελεί η ενσωμάτωση του προηγμένου ραντάρ PhantomStrike της Raytheon. Η εταιρεία, θυγατρική της RTX, ανακοίνωσε ότι το PhantomStrike είναι ένα συμπαγές, αερόψυκτο ραντάρ ελέγχου πυρός, μικρότερο και ελαφρύτερο από τα σύγχρονα ραντάρ AESA, με σημαντικά μειωμένες ενεργειακές απαιτήσεις.

Ευρύτερες εφαρμογές και χαμηλότερο κόστος

Σύμφωνα με τη Raytheon, το PhantomStrike μπορεί να ενσωματωθεί σε μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα, ελαφρά επιθετικά αεροσκάφη, ελικόπτερα και άλλες πλατφόρμες, προσφέροντας ανώτερες ρανταρικές δυνατότητες με σχεδόν το μισό κόστος σε σύγκριση με τα τυπικά ραντάρ ελέγχου πυρός.

Οι αυτόνομες δυνατότητες του X‑62 εντάσσονται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο επενδύσεων της Πολεμικής Αεροπορίας στον τομέα της αυτονομίας, όπως το πρόγραμμα VENOM (Viper Experimentation and Next‑Generation Operations Model).

Ιστορικές αερομαχίες ανθρώπου – τεχνητής νοημοσύνης

Τον Σεπτέμβριο του 2023, η Πολεμική Αεροπορία και η DARPA πραγματοποίησαν τις πρώτες αερομαχίες στην ιστορία μεταξύ ανθρώπινου πιλότου και μαχητικού αεροσκάφους που ελεγχόταν από τεχνητή νοημοσύνη — με το X‑62 να βρίσκεται στο επίκεντρο των δοκιμών.

Τον Απρίλιο του 2024, αξιωματούχοι των δύο οργανισμών δήλωσαν ότι τα δεδομένα από το επιτυχημένο πείραμα μπορούν να συμβάλουν στη βελτίωση των σχεδίων για τα συνεργατικά μαχητικά αεροσκάφη, δηλαδή μη επανδρωμένα «συνοδευτικά» drones που επιχειρούν δίπλα σε επανδρωμένα μαχητικά, αναλαμβάνοντας αποστολές όπως η αερομαχία.

Εμπιστοσύνη στις δυνατότητες του X‑62

Την ίδια περίοδο, ο πρώην υπουργός της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ, Frank Kendall, εξέφρασε δημόσια την εμπιστοσύνη του στις αυτόνομες δυνατότητες του X‑62. Λίγο αργότερα, επισκέφθηκε την Αεροπορική Βάση Edwards και επιβιβάστηκε ως επιβάτης στο αεροσκάφος, το οποίο πετούσε υπό τον έλεγχο τεχνητής νοημοσύνης.