Σε συχνή τηλεφωνική επικοινωνία βρίσκονται Τραμπ, Πούτιν, Ερντογάν και Μακρόν. Ποιος είναι ο ρόλος τους στον κόσμο της Μέσης Ανατολής; 

Δεν πρόλαβαν να περάσουν 48 ώρες από τη στιγμή που η σουνιτική Σαουδική Αραβία κατηγόρησε το σουνιτικό Κατάρ για τη σχέση του με το σιιτικό Ιράν και ακραίες ισλαμιστικές οργανώσεις και το... σουνιτικό (αιρετικό) Ισλαμικό Κράτος χτύπησε στην Τεχεράνη! Με τους Ιρανούς να μάχονται τον ISIS στο Ιράκ και τη Συρία θα μπορούσε κανείς να πει ότι η μεταφορά του πολέμου στην πρωτεύουσά του ήταν θέμα χρόνου.

Όμως, στη ζωή το τάιμινγκ παίζει σημαντικό ρόλο και οι Φρουροί της Επανάστασης δεν μπορούν να παραβλέψουν το γεγονός ότι η επίθεση στη Βουλή της χώρας τους και το Μαυσωλείο του Χομεϊνί έγινε ελάχιστες ημέρες μετά την αποχώρηση του Αμερικανού Προέδρου από το Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας. Όπως και η διπλωματική επίθεση της τελευταίας και των συμμάχων της στην κυβέρνηση της Ντόχα, η οποία αποτελεί συνομιλητή της Τεχεράνης στην περιοχή.

Μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις το Ιράν μπήκε στην κόντρα και απειλεί ανοιχτά τη Σαουδική Αραβία με αντίποινα ενώ το Ισλαμικό Κράτος καλεί τη σουνιτική μειοψηφία στο Ιράν να εξεγερθεί. 

Νέα παρέμβαση Τραμπ...

Σε αυτό το πλαίσιο ο Αμερικανός πρόεδρος σήκωσε και πάλι το τηλέφωνο και μίλησε με τον εμίρη του Κατάρ σεΐχη Ταμίμ μπιν Χάμαντ αλ Θάνι. Αν και οι περισσότεροι πολιτικοί παρατηρητές τον κατηγορούν ότι βρίκεται πίαω από την ένταση ο Ντόναλντ Τραμπ προσέφερε στον εμίρη του Κατάρ τη βοήθειά του για την αποκλιμάκωση της έντασης μεταξύ των χωρών του Κόλπου. Πρότεινε, μάλιστα, και τον Λευκό Οίκο ως τόπο διεξαγωγής της διπλωματικής συνάντησης. 

«Θρηνούμε και προσευχόμαστε για τα αθώα θύματα των τρομοκρατικών επιθέσεων στο Ιράν και για τον ιρανικό λαό, ο οποίος διέρχεται τόσο δύσκολους καιρούς», ανέφερε ο Τραμπ σε ανακοίνωσή του. «Υπογραμμίζουμε ότι τα κράτη τα οποία υποστηρίζουν την τρομοκρατία διακινδυνεύουν να πέσουν θύματα του κακού που προωθούν», συμπλήρωσε. 

Στο «κάδρο» και ο Μακρόν... 

Ο πρόεδρος του Ιράν Χασάν Ροχανί και ο ομόλογός του της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν συνομίλησαν τηλεφωνικά χθες σχετικά με τις επιθέσεις οι οποίες στοίχισαν τη ζωή σε 12 ανθρώπους και τραυμάτισαν δεκάδες άλλους νωρίτερα στην Τεχεράνη, την ευθύνη για τις οποίες ανέλαβε η τζιχαντιστική οργάνωση Ισλαμικό Κράτος, όπως ανέφερε ο προσωπάρχης του Ροχανί στο κρατικό ιρανικό τηλεοπτικό δίκτυο IRIB. Ο Χαμίντ Αμπουταλεμπί δήλωσε στη δημόσια ιρανική τηλεόραση ότι οι δύο πρόεδροι συμφώνησαν να «επεκτείνουν τη (σ.σ. διμερή) συνεργασία στον αγώνα εναντίον της τρομοκρατίας».

Ρωσία και Τουρκία

Τα πράγματα περιέπλεξαν ο Βλαντιμίρ Πούτιν που επικοινώνησε με τον Αλ Θάνι και συζήτησε μαζί του την οικονομική συνεργασία Ρωσίας- Κατάρ και ο Ταγίπ Ερτνογάν ο οποίος στέλνει στρατό στο εμιράτο, όπου ήδη η Τουρκία συντηρεί στρατιωτική βάση. Χθες το FBI «είδε» Ρώσους χάκερ πίσω από την παραχάραξη των δηλώσεων του Αλ Θάνι ενώ εφημερίδες στο Ισραήλ δημοσιεύουν ρεπορτάζ για τις οικονομικές σχέσεις Κατάρ- Ιράν. Όλων αυτών είχαν προηγηθεί οι αποκαλύψεις των Financial Times για τα λύτρα ενός δισ. δολαρίων από την κυβέρνηση του Κατάρ σε τρομοκράτες για την απελευθέρωση ομήρων. 

Για μία ακόμη φορά ο Πύργος της Βαβέλ βρίσκει την απόλυτη έκφρασή του στην πολύπαθη περιοχή.

Την ώρα που η πρωτεύουσα του Ισλαμικού Κράτους Ράκα δέχεται επίθεση από τον συριακό στρατό στο βόρειο Ιράκ οι Κούρδοι προωθούν τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία τους τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, στις 25 του πρώτου φθινοπωρινού μήνα για την ακρίβεια. Αναλυτές εκτιμούν ότι πίσω από την πρωτοβουλία βρίσκονται οι ΗΠΑ και αναμένουν την αντίδραση του Ιράκ και της Τουρκίας, καθώς και τη θέση που θα πάρουν το Ιράν και η Συρία.  

Ο αραβικός κόσμος και η διαμάχη σιιτών - σουνιτών

Συρία: Η Συρία, με το μωσαϊκό σουνιτών, αλαουιτών, δρούζων και των πολλών της χριστιανών, επαίρετο ότι ήταν «η καρδιά του παναραβισμού». Όμως, ο αιματηρός εμφύλιος στη Συρία έχει ενισχύσει τα θρησκευτικά μίση, οδηγώντας στη συνολική ταύτιση των αλαουιτών με τον Μπασάρ αλ Ασαντ και των σουνιτών με την αντιπολίτευση στο πολίτευμά του. Η σιιτική Χεζμπολάχ στον Λίβανο ενισχύει τη στάση αυτή, καθώς υποστηρίζεται από το Ιράν και στηρίζει τον Άσαντ.

Ιράκ: Στο Ιράκ υπάρχει μία φτωχή αγροτική σιιτική πλειοψηφία, μία σουνιτική μειοψηφία και η κουρδική κοινότητα. Ο σουνίτης Σαντάμ Χουσεΐν εκμεταλλεύθηκε το κοινό τους χαρακτηριστικό, την καταπίεση, για να τους ενώσει. Την αλλαγή ευνόησε ως καταλύτης η ιρανική ισλαμική επανάσταση του 1979, που ενέπνευσε τους σιίτες.

Μπαχρέιν: Στο Μπαχρέιν, η σουνιτική δυναστεία Αλ Χαλίφα κυβερνά πάνω σε μια καταπιεσμένη σιιτική πλειοψηφία. Το καθεστώς της Μανάμα κατηγορεί το Ιράν ως υπαίτιο του κύματος διαμαρτυρίας, τακτική την οποία ακολουθεί και η Σαουδική Αραβία. 
 
Υεμένη: Τα θρησκευτική μίση, όμως, δεν αποτελούν το μοναδικό αίτιο διχασμού στη Μέση Ανατολή. Στην Υεμένη, οι αντάρτες Χούτι της φατρίας των Ζαϊντί σχετίζονται με τον σιιτισμό, αλλά προσεγγίζουν ιδεολογικά το σουνιτικό δόγμα της πλειοψηφίας των κατοίκων της χώρας. Η στήριξη την οποία εξασφαλίζουν από το Ιράν οφείλεται στην πρόθεση της Τεχεράνης να κερδίσει συμμάχους και να προβάλει την ισχύ της. Οι γεωπολιτικές συνθήκες είναι αυτές που δίνουν στην κρίση της Υεμένης τη θρησκευτική της διάσταση και όχι το αντίθετο.

Αίγυπτος: Παρότι οι Αιγύπτιοι είναι στη συντριπτική τους πλειονότητα σουνίτες, η επανάσταση του 2011 και η διχαστική και καταπιεστική της εξέλιξη οδήγησαν στην ταύτιση της μειονότητας των χριστιανών κοπτών με το καθεστώς Μουμπάρακ, καθιστώντας τους στόχους των ισλαμιστών. Στη Βόρεια Αφρική, όπου ξεκίνησε τόσο ελπιδοφόρα η Αραβική Ανοιξη με την εξέγερση στην Τυνησία, οι θρησκευτικές διενέξεις δεν αποτελούν καθοριστικό παράγοντα των εξελίξεων, παρά την εξάπλωση του εξτρεμισμού εξαιτίας του πολέμου στη Συρία και την ενίσχυση του «Ισλαμικού Κράτους».