Ο άγιος Βαλεντίνος είναι ένας άγιος ιερέας της Ρώμης, που θανατώθηκε από τους Ρωμαίους τον 3ο αιώνα μ.Χ. Είναι λοιπόν ένας ορθόδοξος άγιος, αφού η αρχαία Εκκλησία της Δυτικής Ευρώπης (των πρώτων χιλίων χρόνων μετά Χριστόν) είναι κι αυτή ορθόδοξη.

Ο άγιος Βαλεντίνος όμως δεν έχει σχέση με κάποια «ημέρα των ερωτευμένων». Απ’ ό,τι καταλαβαίνω, διαβάζοντας το παρακάτω post, απλά έτυχε η ημέρα του μαρτυρίου του (δηλ. η εορτή της μνήμης του) να συμπίπτει με την αρχαία ειδωλολατρική γιορτή Lupercalia (λουπερκάλια – γιορτή του «θεού Λύκου», Lupercus, που μετά ταυτίστηκε με τον Πάνα και το Φαύνο), μια γιορτή γονιμότητας των αρχαίων Ρωμαίων για την καινούργια άνοιξη (στοιχεία γι’ αυτήν εδώ). Σε πολλές περιπτώσεις, π.χ. τις Απόκριες, τα έθιμα των αρχαίων εορτών παρέμειναν στο λαό και μετά την αποδοχή του χριστιανισμού, παίρνοντας όμως χριστιανικό περιεχόμενο. Έτσι ο άγιος Βαλεντίνος «μετατράπηκε» σε «άγιο των ερωτευμένων» ή -πιο σωστά- η μέρα της μνήμης του παρέμεινε ως «ημέρα των ερωτευμένων».

Κατά τον ίδιο τρόπο π.χ. στη δυτική Ευρώπη η εορτή της αγίας Βαλπούργκας (ορθόδοξης αγίας της Γερμανίας του 8ου αιώνα – δες εδώ), 1 Μαΐου, συνέπεσε με τη μεγάλη ετήσια συνάντηση των μάγων στο όρος Μπλόκσμπεργκ (Blocksberg), κι έτσι αυτή η συνάντηση ονομάστηκε «βαλπούργεια νύχτα». Ομοίως η εορτή των αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης συνδέθηκε με τα προχριστιανικά πυρολατρικά έθιμα της Βόρειας Ελλάδας και προέκυψαν τα Αναστενάρια. Η λαϊκή εθιμολογία του Κλήδονα (με τις μαντείες και το πήδημα πάνω απ’ τη φωτιά) κ.π.ά. ανήκει σ’ αυτή την κατηγορία.

Οι ιστορίες που προσπαθούν να εμφανίσουν τον άγ. Βαλεντίνο ως προστάτη ερωτευμένων μπορεί να είναι αληθινές, αλλά μάλλον ερμηνεύτηκαν αργότερα ως εξήγηση στον παράδοξο χαρακτήρα του «εορτασμού» του.

Τώρα, κακό είναι να θεωρείται «άγιος του έρωτα» ένας ορθόδοξος άγιος; Η σκέψη μου είναι η εξής:

Η αγιότητα είναι ένωση με το Θεό και η ένωση αυτή ονομάζεται «θείος έρως» (θεϊκός έρωτας). Συνεπώς, κάθε ορθόδοξος άγιος είναι ΚΑΙ ερωτικός άγιος. Ιδιαίτερα ερωτικός είναι π.χ. ο άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος, που έγραψε και πάρα πολλά ερωτικά ποιήματα για το θέμα αυτό, στα οποία περιγράφει την ενότητά του με το Θεό, το θεϊκό έρωτά του.

Σε αναφορά στον ανθρώπινο έρωτα (μεταξύ ανθρώπων), το λογικό θα ήταν να γιορτάζει ένα ζευγάρι αγίων ως «προστάτες των ερωτευμένων», όπως αυτοί που αναφέρονται εδώ. Ένας μόνο άγιος, ως «άγιος των ερωτευμένων», μάλλον τραγική μοναξιά θυμίζει, παρά αληθινή ερωτική σχέση, δηλ. σχέση αγάπης.

Και ας μην ξεχνάμε ότι ο έρωτας, στην Ορθοδοξία, είναι ο δρόμος που περνάει μέσα απ’ το γάμο και οδηγεί στην αγιότητα. Όχι μια σχέση για «να περνάμε καλά», που κρατάει όσο περνάμε καλά και μετά τη διαλύουμε και πάμε γι’ άλλα. Αυτή η μοναχική ΔΗΘΕΝ ΕΡΩΤΙΚΗ ζωή του σύγχρονου ανθρώπου, που έχει χάσει τη μπάλα προ πολλού, είναι μάλλον αυτό που ταιριάζει γάντι σ’ ένα «μοναχικό» άγιο ως άγιο των ερωτευμένων, αντί για ένα ζευγάρι ΠΑΝΤΡΕΜΕΝΩΝ αγίων, που θα ταίριαζε κανονικά, αν είχαμε αγάπη κι όχι (εγωιστική ή πονεμένη) μοναξιά.

Παρομοίως, ο άγιος Υάκινθος, που εδώ και κάποια χρόνια μυθολογήθηκε ως δήθεν «δικός μας» άγιος των ερωτευμένων, δεν έχει καμία σχέση με το θέμα, εκτός από το ότι τυχαίνει να έχει όνομα λουλουδιού. Όχι πως είναι κακό να τον τιμάμε, ίσα ίσα (βέβαια πρέπει να μην ξεχνάμε πως είναι ένας ορθόδοξος άγιος κι όχι αφορμή για πολιτιστικές εκδηλώσεις χωρίς καμία αναφορά στο Χριστό).

Το πρόβλημα, κατά τη γνώμη μου, με την ημέρα του αγίου Βαλεντίνου, είναι ότι πάρα πολλές φορές διαφημίζεται σαν ημέρα σεξουαλικών απολαύσεων. Αυτό είναι και το πραγματικό αρχαίο και ειδωλολατρικό πρόσωπό της, εντελώς αντίθετο από τον ορθόδοξο εορτασμό ενός αγίου, που οδηγεί τον άνθρωπο στο αιώνιο Φως (και στην ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ αγάπη), όχι στο κρεβάτι!… Αλλά για τους εκμεταλλευτές των ερωτικών απωθημένων του λαού, σκασίλα τους για την ορθοδοξία και τους αγίους και το Φως.
Παιδιά, διαλέξτε τον άγιο, όχι το «ελεύθερο σεξ». Αυτό έχω να πω μόνο. Το σώμα σας δεν είναι μόνο εργαλείο πόθου και ηδονής, αλλά ιερός ναός του Χριστού και του Αγίου Πνεύματος. Εσείς τώρα δεν ξέρετε τίποτα για τους αγίους, τον παράδεισο, το Χριστό κ.τ.λ. Ή μάλλον ξέρετε μερικά πράγματα στραβά, όπως σας τα έχουν μάθει με λάθος τρόπο. Κι όμως μάθετε από αύριο (αν δε θέλετε από σήμερα) τι είναι το Φως του Θεού, τι είναι και πώς έζησαν οι άγιοι, πόσο αληθινός είναι ο παράδεισος και πώς ο άνθρωπος έρχεται σ’ αυτόν. Και μετά διαλέξτε – τότε θα διαλέξετε στ’ αλήθεια ελεύθερα, γιατί χωρίς να ξέρετε τίποτα δε μπορείτε να διαλέγετε ελεύθερα. Και μετά μαζί, αγαπημένοι, ζευγάρι, προχωρήστε -αν θέλετε- προς αυτό το άγιο και ζωντανό Φως. Εύχομαι ο άγιος Βαλεντίνος να σας ευλογεί και να σας προστατεύει, και να έχετε ΑΓΑΠΗ κι όχι σαρκικό πόθο, που μόνος του σύντομα θα σας ανοίξει πληγές.

Πηγή του παρακάτω post είναι το υπέροχο Ζωντανό Ιστολόγιο.

Ο άγιος ιερομάρτυρας Βαλεντίνος και, κάτω δεξιά, το Κολοσσαίο, τόπος μαρτυρίου χιλιάδων χριστιανών αγίων των αρχαίων χρόνων

Τα αρχαία μαρτυρολόγια της Εκκλησίας της Ρώμης σημειώνουν τη 14η Φεβρουαρίου ως ημέρα μνήμης του «μάρτυρος Βαλεντίνου, πρεσβυτέρου Ρώμης» (Valentinus = σθεναρός στα λατινικά). Δυστυχώς τα ιστορικά στοιχεία που έχουμε για τον άγιο είναι ελλιπή.

Το μαρτύριο του αγίου στη Ρώμη

Ο άγιος Βαλεντίνος έζησε στη Ρώμη τον 3ο αιώνα και ήταν ιερέας ο οποίος βοηθούσε τους μάρτυρες κατά τη διάρκεια των διωγμών από τον αυτοκράτορα Κλαύδιο Β’ το Γότθο. Η μεγάλη αρετή και η κατηχητική δράση του αγίου είχαν γίνει γνωστές. Έτσι συνελήφθηκε και παρουσιάστηκε ενώπιον του αυτοκρατορικού δικαστηρίου…

«Γιατί, Βαλεντίνε, θέλεις να είσαι ο φίλος των εχθρών μας και απορρίπτεις τη φιλία μας;» ρώτησε ο αυτοκράτορας, τότε ο άγιος απάντησε, «Άρχοντα μου, αν ήξερες το δώρο του Θεού, θα ήσουν ευτυχής και μαζί σου η αυτοκρατορία σου, θα απορρίπτατε τη λατρεία των ειδώλων και θα λατρεύατε τον αληθινό Θεό και τον Υιό του Ιησού Χριστό». Ένας από τους παρόντες δικαστές διέκοψε τον άγιο ρωτώντας τον τι πιστεύει για το Δία και τον Ερμή, τότε ο άγιος Βαλεντίνος θαρραλέα απάντησε «Είναι άθλιοι, και πέρασαν τη ζωή τους μέσα στη διαφθορά και το έγκλημα!» Ο δικαστής, εξαγριωμένος, φώναξε, «βλασφήμησε ενάντια στους Θεούς και ενάντια στην αυτοκρατορία!».

Ο αυτοκράτορας εν τούτοις συνέχισε τις ερωτήσεις του με περιέργεια, ικανοποιημένος μιας και βρήκε την ευκαιρία να μάθει ποια ήταν επιτέλους η πίστη των Χριστιανών. Ο Βαλεντίνος βρήκε λοιπόν το θάρρος να τον προτρέψει να μετανοήσει για το αίμα των Χριστιανών που είχε χύσει. «Πίστεψε στον Ιησού Χριστό, βαφτίσου και θα σωθείς, και ήδη από αυτή τη στιγμή θα διασφαλίσεις τη δόξα της αυτοκρατορίας σου και το θρίαμβο των όπλων σου» Ο Κλαύδιος άρχισε να πείθεται, και να λέει σε εκείνους που ήταν παρόντες: «ακούστε τι όμορφη διδασκαλία που μας κηρύττει αυτός ο άνθρωπος». Αλλά ο έπαρχος της Ρώμης, δυσαρεστημένος, άρχισε να φωνάζει «Δείτε πώς αυτός ο Χριστιανός παραπλανεί τον Πρίγκιπά μας».

Τότε ο Κλαύδιος, παρέπεμψε τον άγιο σε άλλο δικαστή. Αυτός ονομάζονταν Αστέριος, είχε ένα μικρό κορίτσι που ήταν τυφλό δύο χρόνια. Ακούγοντας για τον Ιησού Χριστό, πως είναι το Φως του κόσμου, ρώτησε το Βαλεντίνο εάν θα μπορούσε να δώσει εκείνο το φως στο παιδί του. Ο άγιος Βαλεντίνος λοιπόν, έβαλε το χέρι του στα μάτια της και προσευχήθηκε: «Κύριε Ιησού Χριστέ, αληθινό Φως, φώτισε αυτό το τυφλό παιδί» Ω θαύμα μέγα! Το παιδί είδε! Έτσι ο δικαστής με όλη την οικογένειά του ομολόγησε Χριστό. Νήστεψαν για τρεις ημέρες, κατέστρεψαν τα είδωλα που είχαν στο σπίτι τους και τέλος έλαβαν το άγιο βάπτισμα. Μόλις ο αυτοκράτορας έμαθε για όλα αυτά τα γεγονότα, σκέφτηκε αρχικά να μην τους τιμωρήσει, όμως η σκέψη πως στα μάτια των υπηκόων του θα φανεί αδύναμος τον ανάγκασε να προδώσει το αίσθημα δικαίου που είχε. Έτσι λοιπόν ο άγιος Βαλεντίνος μαζί με άλλους Χριστιανούς αφού πρώτα τους βασάνισαν τους αποκεφάλισαν στις 14 Φεβρουαρίου του έτους 268 (ή 269).

Τα λείψανα του αγίου στην Αθήνα

Μετά το μαρτύριο κάποιοι χριστιανοί περιμάζεψαν το σώμα του αγίου και λίγο από το αίμα του σε κάποιο φιαλίδιο. Το σώμα του Μάρτυρα μεταφέρθηκε και θάφτηκε στις Κατακόμβες της αγίας Πρίσκιλλας, τόπο κατεξοχήν ενταφιασμού των μαρτύρων. Με την πάροδο του χρόνου, κατά κάποιο τρόπο «λησμονήθηκε» δεδομένου ότι σχεδόν καθημερινά ενταφιάζονταν σε αυτές τις κατακόμβες νέοι μάρτυρες για αρκετούς αιώνες. Η ανάμνηση όμως του μαρτυρίου του αγίου Βαλεντίνου παρέμεινε ζωηρή, ιδιαίτερα στην τοπική Εκκλησία της Ρώμης. Επίσημα η μνήμη του αγίου Βαλεντίνου θεσπίστηκε το 496 από τον Πάπα άγιο Γελάσιο.

Έτσι περνούν 15 αιώνες και φθάνουμε στα 1815 οπότε η θεία βούληση έμελλε να «ταράξει» την αιώνια ανάπαυση του αγίου. Τότε τα λείψανα δωρήθηκαν από τον Πάπα σε κάποιον ευγενή Ιταλό ιερέα (κατά την συνήθεια της εποχής). Ύστερα τα λείψανα «χάνονται» πάλι μέχρι το 1907 οπότε τα ξαναβρίσκουμε στη Μυτιλήνη! στο ρωμαιοκαθολικό ναό της Παναγίας. Φαίνεται πως μετά το θάνατο του κληρικού αυτού κάποιος απόγονος του ο οποίος είχε κληρονομήσει τα λείψανα πρέπει να μετανάστευσε στη Μυτιλήνη, στην οποία τότε υπήρχε ακμάζουσα κοινότητα δυτικό-ευρωπαίων ρωμαιοκαθολικών Χριστιανών. Εκεί λοιπόν παραμένουν μέχρι και το 1990 οπότε και μεταφέρονται στην Αθήνα στο ναό των αγίων Φραγκίσκου και Κλάρας της Ιταλικής παροικίας, όπου και βρίσκονται μέχρι σήμερα.

theomitoros.blogspot.com