Κύματα ακόμα και μεγαλύτερα των 11 μέτρων προβλέπεται να προκαλέσει ο κυκλώνας «Ζορμπάς» αύριο Σάββατο, μεταξύ Πελοποννήσου και Κρήτης. Ποιο ήταν όμως το μεγαλύτερο κύμα που έχει καταγραφεί στην Ελλάδα;

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή... Η δημιουργία μεγάλων κυμάτων στις ελληνικές θάλασσες δεν είναι σπάνιο φαινόμενο. Και μπορεί το Αιγαίο να μην είναι... Ειρηνικός ή Ατλαντικός Ωκεανός, ωστόσο στο παρελθόν τούς έχει «συναγωνιστεί» σε κάποιες περιπτώσεις.

Πιο συγκεκριμένα, τα κύματα-τέρατα, τα «freak waves» όπως τα αποκαλούν οι επιστήμονες, στον Ειρηνικό και τον Ατλαντικό Ωκεανό έχουν προκαλέσει δεκάδες ναυάγια, ωστόσο αποτελούν σχεδόν καθημερινό φαινόμενο στο Αιγαίο Πέλαγος, όπου έχει καταγραφεί και το μεγαλύτερο σε ύψος κύμα από τους ερευνητές του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ).

Ο Τακβόρ Σουκισιάν, δρ Ναυπηγός-Μηχανολόγος, συνεργάτης του ΕΛΚΕΘΕ και ειδικός στην Κυματική, είχε μιλήσει στην Espresso για τα κύματα-τέρατα. «Τα freak waves είναι τόσο επικίνδυνα που αν ένα πλοίο πέσει πάνω τους, το πλήρωμα δεν έχει ούτε μερικά δευτερόλεπτα για να αντιδράσει. Στον Ειρηνικό και τον Ατλαντικό όσα πλοία ήρθαν αντιμέτωπα με αυτό το φαινόμενο, δεν τα κατάφεραν» ανέφερε.

Δεν είναι σπάνιο φαινόμενο τα «freak waves»

Και συνέχισε: «Στην Ελλάδα, ευτυχώς, μέχρι στιγμής δεν έχουμε ανθρώπινες απώλειες, χάρη στα απαγορευτικά απόπλου που ισχύουν, αλλά και στο πρόγραμμα “Ποσειδών”, το οποίο αναπτύχθηκε τα τελευταία χρόνια έπειτα από συνεργασία του ΕΛΚΕΘΕ με τον τομέα Ναυπηγικής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και μπορεί να κάνει πρόγνωση των κυματισμών στις παράκτιες περιοχές».

Και όπως σημείωσε, «η εμφάνιση γιγαντιαίων κυμάτων δεν είναι σπάνιο φαινόμενο για την Ελλάδα, απλώς δεν έχει γίνει γνωστό επειδή δεν έχει υπάρξει κάποιο σοβαρό ατύχημα. Είναι αρκετά συνηθισμένο στις ελληνικές θάλασσες, όπου έχουμε μετρήσει -ή πιο σωστά εκτιμήσει- κύματα ύψους 8 μ., 10 μ. και 12 μ.».

Πάντως, το μεγαλύτερο κύμα μέχρι στιγμής έχει καταγραφεί στα στενά ανάμεσα στην Κάρπαθο και τη Ρόδο, και είχε ύψος 15 μέτρα. Σύμφωνα επίσης με τα καταγεγραμμένα στοιχεία του επιστημονικού οργανισμού «Ποσειδών», τον Ιανουάριο του 2004, όταν είχε εμφανιστεί μια λεγόμενη «μετεωρολογική βόμβα», είχε καταγραφεί στο Αιγαίο και κύμα ύψους 12-13 μέτρων.

Να θυμίσουμε, φυσικά, ότι η έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης, που τοποθετείται περί το 1650 π.Χ., είχε προκαλέσει τεράστιο παλιρροιακό κύμα που έφθασε στις ακτές της Αιγύπτου, όμως δεν υπάρχουν στοιχεία για το ακριβές ύψος του.

Αγαπούν τα «στενά»

Γενικώς στην Ελλάδα, πάντως, οι περιοχές στις οποίες εμφανίζονται μεγάλα ύψη κύματος είναι τα στενά, οι δίαυλοι. Ένας τέτοιος δίαυλος είναι αυτός ανάμεσα στα Κύθηρα και στην Κρήτη, εκεί που αναμένεται να δημιουργηθούν τα κύματα ύψους άνω των 11 μέτρων από τον κυκλώνα «Ζορμπά». 

Επίσης, στα στενά μεταξύ Καρπάθου-Κρήτης-Ρόδου, αλλά και στα στενά ανάμεσα στη Μύκονο και την Ικαρία (κάτι που το ξέρουν όσοι ταξιδεύουν στις Κυκλάδες, καθώς με το που θα βγεις από τη Μύκονο συναντάς σαφώς μεγάλα κύματα). 

Τέλος, πολύ υψηλά κύματα δημιουργούνται και στο Κάβο Ντόρο, ανάμεσα στην Ανδρο και την Εύβοια.