Το απόγευμα της 4ης Ιανουαρίου του 1885 (16 Ιανουαρίου με το νέο ημερολόγιο) ο Άγγλος επιτετραμμένος στην Αθήνα, Άρθουρ Νίκολσον (1849-1928), μαζί με τη σύζυγό του πήγαν στις υπώρειες του Λυκαβηττού για να περπατήσουν και να θαυμάσουν τη θέα της πόλης. Ο Νίκολσον δεν ήταν ένας τυχαίος διπλωμάτης, αλλά μέλος της βρετανικής ελίτ, γυναικάδελφος του λόρδου Ντάφεριν, πρεσβευτή τής αυτού μεγαλειότητας στην Κωνσταντινούπολη. Εκείνη την περίοδο ο Δήμος Αθηναίων είχε προβεί σε εκτεταμένη πευκοφύτευση του Λυκαβηττού και απαγόρευε τη διέλευση σε ορισμένα σημεία του λόφου. Τη φύλαξη του Λυκαβηττού είχε αναλάβει η Χωροφυλακή.

Χαρίλαος Τρικούπης: Κορυφαία πολιτική προσωπικότητα του 19ου αιώνα

Την ημέρα εκείνη, υπηρεσία εκτελούσε ένας αψίκορος χωροφύλακας (και διανοητικά ανισόρροπος, σύμφωνα με κάποιες πηγές), ονόματι Λουκάς Καλπούζος. Μόλις είδε το διπλωματικό ζεύγος να κινείται κοντά στην απαγορευμένη ζώνη, το διέταξε να σταματήσει με σκαιό τρόπο. Όταν ο Νίκολσον του ανακοίνωσε την ιδιότητά του, το όργανο της τάξης τον τράβηξε από το μανίκι και τον χτύπησε στον ώμο με ένα μπαστούνι.

Το επεισόδιο αυτό προκάλεσε την έντονη διαμαρτυρία της βρετανικής πρεσβείας. Ο Νίκολσον, παρακάμπτοντας το πρωτόκολλο, επισκέφθηκε τον πρωθυπουργό Χαρίλαο Τρικούπη στο γραφείο του και απαίτησε την απόλυση του Καλπούζου. Ο Τρικούπης, αφού εξέφρασε τη λύπη του για το περιστατικό, έκανε δεκτό το αίτημά του και έδωσε εντολή να εκδοθεί ημερήσια διαταγή για την απόλυση του Καλπούζου, η οποία θα διαβαζόταν σε συγκέντρωση του προσωπικού της Χωροφυλακής και στη συνέχεια θα δημοσιευόταν στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Σπυρίδων Τρικούπης: Έλληνας πολιτικός, λόγιος και ιστορικός

Προς στιγμήν, το επεισόδιο φαινόταν ότι έβαινε προς εκτόνωση, αφού ο Νίκολσον με την απόλυση του χωροφύλακα θεωρούσε τον εαυτό του δικαιωμένο. Όμως, όταν διάβασε την ημερησία διαταγή εξεμάνη, αφού σε αυτήν αναφέρονταν και οι δικές του ευθύνες για το επεισόδιο του Λυκαβηττού. Με την παρότρυνση Γερμανών διπλωματών απαίτησε δημόσια συγγνώμη από το Σώμα της Χωροφυλακής.

Και αυτή η απαίτησή του έγινε δεκτή από τον αγγλόφιλο Τρικούπη. Έτσι, στις 11 π.μ. της 7ης Ιανουαρίου, δύναμη από εκατό άνδρες της Χωροφυλακής Αθηνών παρατάχθηκε στην Πλατεία Συντάγματος και παρουσίασε όπλα στον Βρετανό πρόξενο Μέρλιν, ενώ η μπάντα παιάνιζε τον εθνικό ύμνο της Μεγάλης Βρετανίας «God Save The Queen».

O δημόσιος εξευτελισμός της Ελλάδας προκάλεσε τη λαϊκή οργή και όξυνε τις επιθέσεις της Δηλιγιαννικής αντιπολίτευσης. Το επεισόδιο Νίκολσον επίσπευσε την πτώση της κυβέρνησης Τρικούπη, που έτσι κι αλλιώς βρισκόταν με την πλάτη στον τοίχο, εξαιτίας της φορομπηχτικής πολιτικής της.