Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) εξέδωσε μια αποτρόπαια προειδοποίηση που κραυγάζει σαν σειρήνα κινδύνου: το παγκόσμιο δημόσιο χρέος, σαν ένα αδηφάγο τέρας, διογκώνεται με ιλιγγιώδη ταχύτητα, έτοιμο να συντρίψει οικονομίες και να βυθίσει τον κόσμο σε πρωτοφανές χάος.

Οι λόγοι; Οι απειλητικοί δασμοί που επιβάλλουν οι ΗΠΑ, τα αντίποινα από άλλες χώρες και η ασταμάτητη ανάγκη για δαπάνες, ιδιαίτερα στην άμυνα, που στραγγίζουν τα κρατικά ταμεία σαν βαμπίρ. Η ανθρωπότητα, σύμφωνα με το ΔΝΤ, βαδίζει σε έναν σκοτεινό δρόμο όπου το χρέος απειλεί να γίνει ο απόλυτος εφιάλτης του 21ου αιώνα.

Χωρίς σκανάρισμα καμία συναλλαγή! Η ΑΑΔΕ εξαπολύει τον «Μεγάλο Αδελφό»- Το ψηφιακό πελατολόγιο επεκτείνεται και σε άλλους κλάδους

Ένα Χρέος που Αψηφά κάθε Φαντασία

Σύμφωνα με τις νέες, ζοφερές προβλέψεις του ΔΝΤ, το παγκόσμιο δημόσιο χρέος θα εκτοξευθεί κατά 2,8 ποσοστιαίες μονάδες φέτος – ποσοστό υπερδιπλάσιο από τις ήδη ανησυχητικές προβλέψεις για το 2024. Αυτό θα ωθήσει το χρέος πάνω από το 95% του παγκόσμιου ΑΕΠ, ένα επίπεδο που προκαλεί τρόμο στους οικονομολόγους. Και το χειρότερο; Αυτή η ανοδική πορεία δεν δείχνει σημάδια επιβράδυνσης. Το ΔΝΤ προειδοποιεί ότι μέχρι το τέλος της δεκαετίας, το χρέος θα αγγίξει το 100% του ΑΕΠ, ξεπερνώντας ακόμα και τα δραματικά επίπεδα της εποχής της πανδημίας του Covid-19, όταν ο κόσμος έτρεμε υπό το βάρος της υγειονομικής κρίσης.

Αλλά ο πραγματικός τρόμος κρύβεται σε ένα ακόμα πιο δυστοπικό σενάριο που περιγράφει το Ταμείο. Εάν τα πράγματα πάρουν την χειρότερη δυνατή τροπή, το παγκόσμιο χρέος θα μπορούσε να εκτοξευθεί στο 117% του ΑΕΠ έως το 2027 – ένα επίπεδο που δεν έχει καταγραφεί από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν ο κόσμος βρισκόταν στα πρόθυρα της καταστροφής. «Αυτό το νούμερο δεν είναι απλώς αριθμός», αναφέρει το ΔΝΤ στην έκθεσή του για τις Δημοσιονομικές Προοπτικές (Fiscal Monitor). «Είναι μια απειλή που υπερβαίνει κάθε προηγούμενη κρίση, με την ικανότητα να γονατίσει ακόμα και τις ισχυρότερες οικονομίες».

Σωρηδόν οι κατασχέσεις από Εφορία-Ταμεία-Δήμους! Ακόμα και για τέλη κοιμητηρίου-7 στους 10 κινδυνεύουν να χάσουν τα πάντα

Οι Δασμοί και η Αβεβαιότητα ως Καταλύτες της Καταστροφής

Η έκθεση του ΔΝΤ ρίχνει φως στους σκοτεινούς παράγοντες που τροφοδοτούν αυτό το τέρας του χρέους. Οι πρόσφατες ανακοινώσεις των ΗΠΑ για μαζικούς δασμούς, που έγιναν μεταξύ 1ης Φεβρουαρίου και 4 Απριλίου, έχουν πυροδοτήσει έναν οικονομικό σεισμό. Οι αγορές κλυδωνίζονται, οι προοπτικές ανάπτυξης συρρικνώνονται και οι χώρες που ανταποδίδουν με αντίμετρα βυθίζονται σε έναν φαύλο κύκλο αστάθειας. «Οι δασμοί δεν είναι απλώς εμπορικοί περιορισμοί», προειδοποιεί το ΔΝΤ. «Είναι βόμβες που απειλούν να τινάξουν στον αέρα την παγκόσμια οικονομία».

Παράλληλα, οι κυβερνήσεις αναγκάζονται να ανοίγουν τα ταμεία τους για να καλύψουν επείγουσες ανάγκες, όπως η αύξηση των αμυντικών δαπανών εν μέσω γεωπολιτικών εντάσεων. Οι αποδόσεις δανεισμού εκτοξεύονται, τα επιτόκια σφίγγουν σαν μέγγενη τις οικονομίες και οι αναδυόμενες αγορές βλέπουν τα περιθώρια δανεισμού τους να συρρικνώνονται επικίνδυνα. «Οι χώρες δεν δανείζονται πια για να επενδύσουν», σημειώνει το ΔΝΤ. «Δανείζονται για να επιβιώσουν. Και αυτός ο δρόμος οδηγεί σε αδιέξοδο».

Ελλάδα: Μια Αναπάντεχη Εξαίρεση ή Ψευδαίσθηση;

Μέσα σε αυτό το ζοφερό τοπίο, το ΔΝΤ επισημαίνει μια σπάνια αχτίδα ελπίδας για την Ελλάδα, την Κύπρο και την Πορτογαλία. Σε αντίθεση με χώρες όπως το Βέλγιο, η Γαλλία και η Σλοβακία, όπου το χρέος αναμένεται να διογκωθεί κατά περισσότερο από 10 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ την επόμενη πενταετία, η Ελλάδα προβλέπεται να δει το χρέος της να συρρικνώνεται κατά περισσότερο από 15%. «Η Ελλάδα δείχνει σημάδια ανάκαμψης», αναφέρει το Ταμείο, «αλλά η μάχη δεν έχει κερδηθεί. Η παγκόσμια αναταραχή μπορεί να παρασύρει ακόμα και τις πιο προσεκτικές οικονομίες».

Αυτές οι προβλέψεις αντανακλούν τις ανακοινώσεις για δασμούς που έγιναν μεταξύ 1ης Φεβρουαρίου και 4 Απριλίου. Εν μέσω ουσιαστικής αβεβαιότητας πολιτικής και μεταβαλλόμενου οικονομικού τοπίου, τα επίπεδα χρέους θα μπορούσαν να αυξηθούν ακόμη περισσότερο, προειδοποιεί το ΔΝΤ στην έκθεσή του για τις Δημοσιονομικές Προοπτικές (Fiscal Monitor). Το Fiscal Monitor εκτιμά επίσης ότι μια σημαντική αύξηση της γεωοικονομικής αβεβαιότητας θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση του δημόσιου χρέους κατά περίπου 4,5% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα.

Για τον λόγο αυτό οι συντάκτες της έκθεσης καλούν τις κυβερνήσεις να αναλάβουν από τώρα μέτρα ώστε να θέσουν υπό έλεγχο τα δημοσιονομικά τους, ώστε σε μια ενδεχόμενη διεθνή αναταραχή ή επίθεση των αγορών να μην κινδυνεύσουν με απρόβλεπτες συνέπειες.

Ένας Κόσμος στα Πρόθυρα της Κατάρρευσης

Το ΔΝΤ δεν κρύβει την ανησυχία του για το μέλλον. Η γεωοικονομική αβεβαιότητα, που τροφοδοτείται από δασμούς, γεωπολιτικές συγκρούσεις και την κλιμακούμενη ανάγκη για δαπάνες, θα μπορούσε να προσθέσει άλλο ένα 4,5% του ΑΕΠ στο παγκόσμιο χρέος μεσοπρόθεσμα. Οι κυβερνήσεις, σύμφωνα με το Ταμείο, στέκονται σε τεντωμένο σχοινί. Από τη μια, πρέπει να μειώσουν το χρέος και να δημιουργήσουν αποθέματα για να αντιμετωπίσουν μελλοντικές κρίσεις. Από την άλλη, πρέπει να καλύψουν επείγουσες ανάγκες, όπως η κοινωνική πρόνοια, οι υποδομές και η άμυνα, ενώ τα υψηλά επιτόκια απειλούν να πνίξουν κάθε ελπίδα για ανάπτυξη.

Οι προηγμένες οικονομίες αντιμετωπίζουν το φάσμα της γήρανσης του πληθυσμού, που απαιτεί δαπανηρές μεταρρυθμίσεις σε συντάξεις και υγεία. Οι αναδυόμενες αγορές, από την άλλη, παλεύουν με ανεπαρκή φορολογικά συστήματα και μειωμένη εξωτερική βοήθεια, που τις αφήνει εκτεθειμένες σε επιθέσεις των αγορών. Οι χώρες χαμηλού εισοδήματος, τέλος, βρίσκονται σε ακόμα πιο δεινή θέση, με το ΔΝΤ να καλεί για άμεση αναδιάρθρωση χρέους και δημοσιονομικές προσαρμογές για να αποφευχθεί η κατάρρευση.

Η Τελική Κλήση για Δράση

Με φωνή που μοιάζει να αντηχεί από τα βάθη μιας επερχόμενης καταιγίδας, το ΔΝΤ καλεί τις κυβερνήσεις να δράσουν τώρα. «Ο χρόνος τελειώνει», προειδοποιεί η έκθεση. «Οι κυβερνήσεις πρέπει να θέσουν τα δημοσιονομικά τους υπό έλεγχο, να χτίσουν εμπιστοσύνη στους πολίτες και να εξασφαλίσουν δίκαιη φορολογία. Μόνο έτσι θα μπορέσουν να σταθούν όρθιες όταν οι αγορές επιτεθούν ή όταν η επόμενη κρίση χτυπήσει την πόρτα».

Η έκθεση καταλήγει με μια παγερή διαπίστωση: «Η παγκόσμια οικονομία δεν είναι απλώς ευάλωτη – είναι ένα κάστρο από τραπουλόχαρτα που περιμένει τον πρώτο άνεμο για να καταρρεύσει. Η ανθρωπότητα πρέπει να αποφασίσει: θα δράσει τώρα ή θα παραδοθεί στο χάος;»