Συγκλονιστική ανακάλυψη στην Πομπηία που θα αλλάξει την ιστορία
Στον τεράστιο ιστό των ιστορικών και επιστημονικών συζητήσεων, λίγα αινίγματα έχουν προκαλέσει τόση γοητεία όσο η ακριβής ημερομηνία της έκρηξης του Βεζούβιου που έθαψε τις πόλεις της Πομπηίας και του Ηρακλείου το 79 μ.Χ.
Αυτό το καταστροφικό γεγονός εξακολουθεί να αποτελεί αντικείμενο μελέτης και διαμάχης μεταξύ αρχαιολόγων, ιστορικών και εμπειρογνωμόνων.
Μια πρόσφατη έκθεση που δημοσιεύθηκε από το Αρχαιολογικό Πάρκο της Πομπηίας ανοίγει εκ νέου αυτή τη συζήτηση με μια κριτική και διεπιστημονική προσέγγιση, αμφισβητώντας τις μέχρι στιγμής βεβαιότητες.
Η παραδοσιακά αποδεκτή ημερομηνία για την τραγωδία, 24 Αυγούστου 79 μ.Χ., προέρχεται από την αλληλογραφία του Πλίνιου του Νεότερου, του μοναδικού σύγχρονου μάρτυρα που τεκμηριώνει την καταστροφή στις επιστολές του. Ωστόσο, πρόσφατες έρευνες αποκάλυψαν ασυνέπειες στη μετάδοση αυτών των δεδομένων.
Σύμφωνα με το έγγραφο, φιλολογικές μελέτες έχουν δείξει ότι τα πρωτότυπα χειρόγραφα παρουσιάζουν παραλλαγές και ορισμένες παρερμηνείες έχουν οδηγήσει σε εναλλακτικές ημερομηνίες, όπως η 24η Οκτωβρίου ή ακόμα και ο Νοέμβριος, όλες βασισμένες όμως σε αβάσιμες υποθέσεις.
Ο αρχαιολόγος Gabriel Zuchtriegel, μαζί με την ομάδα του, τονίζει ότι η αρχική χειρόγραφη παράδοση δείχνει κατηγορηματικά την 24η Αυγούστου. Ωστόσο, τα στοιχεία αυτά, αν και σταθερά στα κείμενα, δεν συμπίπτουν απαραίτητα με τα αρχαιολογικά στοιχεία. Από τον 18ο αιώνα, ευρήματα μέσα και γύρω από την Πομπηία έχουν προτείνει την πιθανότητα μιας φθινοπωρινής έκρηξης, δημιουργώντας γόνιμο έδαφος για ακαδημαϊκή συζήτηση.
Μεταξύ των στοιχείων που τροφοδοτούν αυτή τη διαμάχη είναι βοτανικές, νομισματικές και αρχιτεκτονικές ανακαλύψεις. Για παράδειγμα, το 2018, μια επιγραφή με κάρβουνο με ημερομηνία 17 Οκτωβρίου βρέθηκε στο Garden House στην Πομπηία, οδηγώντας ορισμένους ερευνητές να προτείνουν ότι η έκρηξη μπορεί να συνέβη μετά από αυτή την ημερομηνία. Ωστόσο, η πρόσφατη έκθεση παρουσιάζει ένα πείραμα αρχαιολογίας που δείχνει ότι αυτές οι επιγραφές θα μπορούσαν να διαρκέσουν έως και δέκα μήνες, αποκλείοντας τη χρήση τους ως πειστικά στοιχεία για φθινοπωρινή χρονολόγηση.
Ομοίως, η παρουσία τυπικών φθινοπωρινών φρούτων, στα αρχαιολογικά στρώματα του 79 μ.Χ., έχει χρησιμοποιηθεί για να υποστηρίξει την υπόθεση μιας όψιμης έκρηξης. Ωστόσο, οι ειδικοί στο Αρχαιολογικό Πάρκο υποστηρίζουν ότι αυτά τα ευρήματα πρέπει να ερμηνευτούν σε ευρύτερα πλαίσια, λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες όπως οι ρωμαϊκές γεωργικές πρακτικές και οι πρακτικές αποθήκευσης, οι οποίες επέτρεψαν τη διατήρηση των προϊόντων για μεγάλες χρονικές περιόδους. Ένα ενδιαφέρον παράδειγμα είναι η συνύπαρξη ροδάκινων, που συνδέονται με το καλοκαίρι, και κάστανων, χαρακτηριστικών του φθινοπώρου, στα ίδια στρώματα.
Ομοίως, η ανάλυση των εδαφών και των οργανικών υπολειμμάτων κατέστησε δυνατή την ανακατασκευή ρωμαϊκών γεωργικών πρακτικών που εμπλουτίζουν το ιστορικό πλαίσιο, αλλά δεν επιλύουν το δίλημμα της χρονολόγησης. Σύμφωνα με τους συγγραφείς, αυτή η έρευνα ανοίγει νέες προοπτικές, αλλά απαιτεί μια διεπιστημονική προσέγγιση που ενσωματώνει αρχαιολογικά, κλιματικά και πολιτιστικά δεδομένα.
Η έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η συζήτηση για την ακριβή ημερομηνία της έκρηξης δεν πρέπει να επικεντρωθεί στην επιλογή μεταξύ των διαφορετικών ημερομηνιών που προτείνονται από τη χειρόγραφη παράδοση ή τα αρχαιολογικά ευρήματα. Αντ 'αυτού, εγείρει ένα πιο θεμελιώδες ερώτημα: Υπάρχουν αρκετά στοιχεία για να διαψεύσουν την ημερομηνία 24 Αυγούστου που πέρασε ο Πλίνιος ο νεότερος; Μέχρι στιγμής, η απάντηση φαίνεται να είναι αρνητική.
Η έκθεση δεν έχει ως στόχο να διευθετήσει το ζήτημα, αλλά να θέσει τις βάσεις για μελλοντική έρευνα. Με την πρόοδο των αναλυτικών τεχνολογιών και μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση, η αρχαιολογία και οι συναφείς επιστήμες θα μπορούσαν να ρίξουν νέο φως σε αυτό το ιστορικό αίνιγμα.
