Το Αιγαίο πέλαγος, αυτό που κατά τον Οδυσσέα Ελύτη, τον ποιητή του Αιγαίου, «Η Παναγιά… κρατούσε στην ποδιά της…», με τα περίπου 8.500 ελληνικά νησιά, νησίδες και βραχονησίδες του, είναι για μια ακόμη φορά στο προσκήνιο…

Ποια όμως είναι τα όριά του;

Από πού αρχίζει και που τελειώνει; Αρχίζει από τη Σαμοθράκη και από την «Παναγία Κρημνιώτισσα» και φτάνει μέχρι το Καστελλόριζο, στην «Παναγία του Κάστρου»;

Πως το βλέπουν και πως το εννοούν οι διάφοροι Διεθνείς Οργανισμοί;

Διεθνής Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας (Food and Agriculture Organization – FAO)

Ο Διεθνής Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ, γνωστός με τα αρχικά FAO (Food and Agriculture Organization) έχει κωδικοποιήσει όλες τις θαλάσσιες περιοχές στις οποίες ασκούνται αλιευτικές δραστηριότητες. Η Μεσόγειος μαζί με τη Μαύρη Θάλασσα έχουν τον κωδικό 37.

Η Γενική Επιτροπή Αλιείας για τη Μεσόγειο (ΓΕΑΜ), General Fisheries Commission for the Mediterranean (GFCM), Περιφερειακή Οργάνωση Διαχείρισης της Αλιείας του Διεθνή Οργανισμού Τροφίμων έχει χαρακτηρίσει όλο το Αιγαίο ως υποπεριοχή (Geographical Sub-Area, GSA) με τον κωδικό 22: 19 Δυτικό Ιόνιο, 20 Ανατολικό Ιόνιο, 21 Νότιο Ιόνιο, 22 Αιγαίο, 23 Κρήτη.

Διεθνής Υδρογραφικός Οργανισμός (International Hydrographic Organization – ΙΗΟ)

Ο Διεθνής Υδρογραφικός Οργανισμός, ο οποίος ασχολείται με θέματα που διευκολύνουν τη ναυσιπλοΐα, όπως είναι οι υδρογραφικές έρευνες, η έκδοση ναυτικών χαρτών, η έκδοση NAVTEX κλπ. Το NAVTEX είναι μία διεθνώς προσφερόμενη Υπηρεσία στα πλοία, η οποία έχει συμφωνηθεί από κοινού, από τον Διεθνή Υδρογραφικό Οργανισμό και τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό.

Με το NAVTEX, ναυτιλιακές, μετεωρολογικές και κατεπειγούσης φύσεως πληροφορίες, δίδονται και λαμβάνονται στα πλοία απευθείας με τηλετυπικό τρόπο. Η Ελλάδα, για την υπηρεσία NAVTEX, ανήκει στην περιοχή της Μεσογείου και Μαύρης Θάλασσας (NAVAREA III) και οι εκπομπές NAVTEX, μετά από έγκριση του I.M.O, γίνονται από τρεις παράκτιους σταθμούς: Λήμνος για το Β. Αιγαίο, Ηράκλειο για το Ν. Αιγαίο και Κέρκυρα για το Ιόνιο.

Στην Ελλάδα, επίσημος υδρογραφικός φορέας είναι η Υδρογραφική Υπηρεσία (Υ.Υ.) η οποία αποτελεί ανεξάρτητη Υπηρεσία του Πολεμικού Ναυτικού.

Για το Διεθνή Υδρογραφικό Οργανισμό (βλέπε «Limits of Oceans and Seas» 3rd edition, 1953, σελ 18) τα όρια του Αιγαίου, το οποίο μάλιστα το ονοματίζει μέσα σε παρένθεση (The Archipelago – Αρχιπέλαγος), ως υποπεριοχή της Μεσογείου, προσδιορίζονται από τη γραμμή που ενώνει τα Κύθηρα (ακρωτήριο Τραχήλι) με τη Δυτική Κρήτη (ακρωτήριο Γραμβούσα) και την Ανατολική Κρήτη (ακρωτήριο Πλάκα) με την Κάσο, Κάρπαθο, Ρόδο και το ακρωτήριο Άσπρο (Τουρκικές ακτές).

Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός (World Meteorological Organization – WMO)

Ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός, συνεργάζεται με όλες τις χώρες για να παρέχει πληρέστερες πληροφορίες στους ενδιαφερομένους και κυρίως στη ναυσιπλοΐα, την αεροπλοΐα και τη γεωργία. Η υδρόγειος έχει χωριστεί σε περιοχές. Η Μεσόγειος μαζί με τη Μαύρη Θάλασσα αποτελούν την περιοχή METAREA III, η οποία και χωρίζεται σε 53 υποπεριοχές, με κωδικούς. Οι περισσότερες αφορούν την Ελλάδα: 25 Βόρειο Ιόνιο, 26 Νότιο Ιόνιο, 27 Πατραϊκός, 28 Κορινθιακός, 29 Θάλασσα Κυθήρων, 30 Νοτιοδυτικό Κρητικό, 31 Νοτιοανατολικό Κρητικό Ιεράπετρα, 35 Θάλασσα Καστελόριζου, 36 Θάλασσα Ρόδου, 37 Καρπάθιο, 38 Δυτικό Κρητικό, 39 Ανατολικό Κρητικό, 40 Νοτιοδυτικό Αιγαίο, 41 Νοτιοανατολικό Αιγαίο Ικάριο, 42 Θάλασσα Σάμου, 43 Σαρωνικός, 44 Νότιος Ευβοϊκός, 45 Στενό Καφηρέα, 46 Κεντρικό Αιγαίο, 47 Βορειοδυτικό Αιγαίο, 48 Βορειοανατολικό Αιγαίο και 49 Θρακικό.

Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός (International Maritime Organization – ΙΜΟ) και
Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας (International Civil Aviation Organization – ICAO)

Η διεθνής πρακτική και οι συστάσεις του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (International Maritime Organization – ΙΜΟ) και του Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας (International Civil Aviation Organization – ICAO) που περιλαμβάνονται στο κοινό και για τους δυο Οργανισμούς Διεθνές Εγχειρίδιο Αεροναυτιλιακής και Θαλάσσιας Έρευνας και Διάσωσης IAMSAR Manual (International Aeronautical and Maritime Search and Rescue Manual), προκρίνουν την υιοθέτηση ταυτόσημων περιοχών για τη ναυτική και αεροπορική έρευνα και διάσωση (Search and Rescue – SAR), κατά τρόπο που να συμπίπτουν με τα όρια των (Flight Information Region – FIR).

Η ελληνική περιοχή ευθύνης για έρευνα και διάσωση έχει καθορισθεί με συμφωνία στο πλαίσιο Συνδιάσκεψης του ICAO το 1952 και συμπίπτει με την περιοχή του FIR (Flight Information Region) Αθηνών, η οποία περιλαμβάνει και όλο το Αιγαίο.

Η Τουρκία, από τον Αύγουστο του 1974, με ΝΟΤΑΜ και στη συνέχεια με το νόμο 24611/12-12-2001, ορίζει μονομερώς το μισό Αιγαίο και το βόρειο τμήμα του FIR Λευκωσίας ως περιοχή της για τη θαλάσσια Έρευνα και Διάσωση.

Οι Διεθνείς Οργανισμοί, για τη διευκόλυνσή τους, βλέπουν το Αιγαίο όπως και κάθε θάλασσα, ο καθένας από τη δική του οπτική γωνία καθώς, σκοπός τους είναι η επεξεργασία και η παρουσίαση του γνωστικού τους αντικείμενου και μόνο. Αυτό όμως, δεν έχει καμία νομική και πολιτική αξία.

Αξία νομική και πολιτική έχει και σίγουρο είναι μόνο αυτό που προκύπτει ξεκάθαρα μέσα από τη «Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας – UNCLOS 1982»: Με τα 6 ν.μ. που έχουμε σήμερα ως χωρικά ύδατα, έχουμε εθνική κυριαρχία στο 43,5% του Αιγαίου, έναντι 7,5% της Τουρκίας.

Αυτό το 43,5% του Αιγαίου μας, μπορούμε να το διαφυλάξουμε στο 100%;

ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
Υποναύαρχος Λ.Σ. (ε.α)

Πηγή: