Αναταράξεις στις ελληνικές εξαγωγές προς ΗΠΑ από την επιβολή δασμών 30% στα ευρωπαϊκά προϊόντα

Σημαντικό πλήγμα για την ελληνική εξαγωγική δραστηριότητα στις Ηνωμένες Πολιτείες προκαλεί η απόφαση του Προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, να επιβάλει οριζόντιους δασμούς ύψους 30% σε όλα τα ευρωπαϊκά προϊόντα, με ισχύ από την 1η Αυγούστου. Η εξέλιξη αυτή έρχεται σε συνέχεια των άκαρπων διαπραγματεύσεων μεταξύ Βρυξελλών και Ουάσιγκτον, οι οποίες, σύμφωνα με πληροφορίες, χαρακτηρίστηκαν από έντονες διαφωνίες και αποκλίσεις.

Ο ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος φέρεται να υπαινίχθηκε τις δυσκολίες αυτές σε επιστολή του προς την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Ελληνικές εξαγωγές στις ΗΠΑ: Ένας κρίσιμος εμπορικός εταίρος

Η αξία των ελληνικών εξαγωγών προς τις ΗΠΑ ανήλθε στα 2,411 δισ. ευρώ, με τα αγροδιατροφικά προϊόντα να καταλαμβάνουν σημαντικό μερίδιο, ύψους 744 εκατ. ευρώ. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται ελιές, ελαιόλαδο, κρασί, γαλακτοκομικά προϊόντα και κομπόστα ροδάκινου.

Η επιβολή των νέων δασμών αναμένεται να επηρεάσει αρνητικά την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων, ιδιαίτερα εάν ανταγωνίστριες χώρες δεν επιβαρυνθούν με αντίστοιχους δασμούς. Σε περίπτωση που οι δασμοί για άλλες χώρες περιοριστούν στο 10%, αυτές θα αποκτήσουν σαφές πλεονέκτημα στην αμερικανική αγορά.

Πίεση από τρίτες χώρες και επιπτώσεις σε βασικούς εξαγωγικούς κλάδους

Η Κίνα, η οποία ήδη αντιμετωπίζει δασμούς 50% από τις ΗΠΑ, στρέφεται σε άλλες αγορές, προσφέροντας προϊόντα σε χαμηλότερες τιμές. Αυτό δημιουργεί πρόσθετες πιέσεις σε ελληνικά προϊόντα, όπως η κομπόστα ροδάκινου, που ανταγωνίζεται άμεσα τα κινεζικά εργοστάσια.

Αντίστοιχες πιέσεις αναμένονται και στον τομέα του ελαιολάδου και των βρώσιμων ελιών, από χώρες όπως η Τουρκία, η Αίγυπτος και η Τυνησία, εφόσον δεν επιβληθούν σε αυτές οι ίδιοι δασμοί.

Ανησυχία και αντιδράσεις από τον εξαγωγικό κόσμο

Ο πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων, Αλκιβιάδης Καλαμπόκης, χαρακτήρισε την επιβολή δασμών 30% ως «ιδιαιτέρως σκληρή και ανησυχητική», επισημαίνοντας τις άμεσες επιπτώσεις στις εξαγωγές και τον αυξημένο ανταγωνισμό από τρίτες χώρες. Τόνισε επίσης την ανάγκη για πιο σθεναρή στάση από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ο ίδιος σημείωσε ότι υπάρχει περιθώριο δύο εβδομάδων για στρατηγική επαναδιαπραγμάτευση, με στόχο τη μείωση του ποσοστού, όπως έχει συμβεί σε άλλες περιπτώσεις.

Σοβαρές επιπτώσεις στον κλάδο του κρασιού

Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ), Στέλλιος Μπουτάρης, χαρακτήρισε την αύξηση των δασμών ως «μη διαχειρίσιμη», επισημαίνοντας ότι θα πλήξει την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών κρασιών και θα δημιουργήσει προβλήματα ρευστότητας στους εισαγωγείς. Ήδη, όπως ανέφερε, αρκετοί ζητούν μειώσεις τιμών από τους Έλληνες παραγωγούς, ενώ δεν αποκλείεται η στροφή σε φθηνότερους προμηθευτές από τρίτες χώρες.

Η αμερικανική αγορά αποτελεί σημαντικό προορισμό για το ελληνικό κρασί, με το 15% των εξαγωγών – αξίας περίπου 15 εκατ. ευρώ – να κατευθύνεται στις ΗΠΑ.

Αβεβαιότητα και στον κλάδο της επιτραπέζιας ελιάς

Ανάλογη ανησυχία εκφράζει και ο πρόεδρος της ΠΕΜΕΤΕ, Κώστας Ζούκας, ο οποίος κάνει λόγο για «αρνητική εξέλιξη» που εντείνει την αβεβαιότητα στον κλάδο. Προβλέπει τροποποιήσεις ή και ακυρώσεις παραγγελιών από Αμερικανούς πελάτες, προς όφελος ανταγωνιστών όπως η Τουρκία και η Αίγυπτος.

Ο κ. Ζούκας εκτιμά ότι η απόφαση Τραμπ ενδέχεται να αποτελεί διαπραγματευτικό ελιγμό, με στόχο την επίτευξη ευνοϊκότερων όρων για τις ΗΠΑ. Τέλος, υπογραμμίζει ότι η Ελλάδα, παρότι διατηρεί ισοσκελισμένο εμπορικό ισοζύγιο με τις ΗΠΑ, φαίνεται να επηρεάζεται από το συνολικό έλλειμμα των ΗΠΑ με τις μεγάλες ευρωπαϊκές οικονομίες, όπως η Ιταλία και η Γερμανία.