Με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου για τέσσερα ή και παραπάνω χρόνια θα ταλαιπωρηθεί ένας στους δύο με γαστρεντερίτιδα, σύμφωνα με πρόσφατη ανασκόπηση στοιχείων που δημοσιεύεται online στο περιοδικό Gut. Τα ευρήματα ανέδειξαν ως κύριους ενόχους παθογόνα όπως τα Proteobacteria και Enterobacteriaceae, βακτήρια με γνωστή προφλεγμονώδη δράση, και ο κορωνοϊός SARS-CoV-2, συμφωνα με το 

Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και η λειτουργική δυσπεψία -υποτροπιάζουσα δυσπεψία χωρίς σαφή αίτια- είναι διαταραχές του άξονα εντέρου-εγκεφάλου. Σύμφωνα με τους ερευνητές, παρότι συχνές σε όλο τον κόσμο, δεν είναι ξεκάθαρο τι τις πυροδοτεί. Μια οξεία γαστρεντερίτιδα, που συνήθως προκαλείται από κάποιον ιό (ιογενής) ή βακτήριο σε αλλοιωμένα τρόφιμα (τροφιμογενής), θεωρείται πιθανότατο αίτιο. Κάθε χρόνο, περίπου 179 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως θα περάσουν γαστρεντερίτιδα.

Από 6 μήνες έως πάνω από 5 χρόνια

Διατροφή: Τα 3 τρόφιμα που θα πρέπει να περιορίσουμε για την καλή υγεία του εντέρου

Η ερευνητική ομάδα ανέτρεξε σε μελέτες που εξέτασαν την εμφάνιση συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου ή λειτουργικής δυσπεψίας -για τουλάχιστον 3 μήνες- μετά από γαστρεντερίτιδα, και κατέληξε σε 45 με συνολικό πληθυσμιακό δείγμα 21.870 άτομα, από την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική κυρίως. Ο επιπολασμός των δύο διαταραχών μετά από γαστρεντερίτιδα ήταν 14,5% για το σύνδρομο και 13% για τη δυσπεψία.

Η γαστρεντερίτιδα συνδέθηκε με υπερτετραπλάσιες πιθανότητες εμφάνισης συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου και τριπλάσιες πιθανότητες λειτουργικής δυσπεψίας. Ιδιαίτερα για το σύνδρομο, διαπιστώθηκε ότι τα συμπτώματα παρέμειναν για:

• 6 έως 11 μήνες σε 100 από τα 201 άτομα (50%) σε 5 μελέτες,
• 1-4 χρόνια σε 125 από τα 239 άτομα (52%) σε 3 μελέτες
• περισσότερο από 5 χρόνια σε 187 από τα 471 άτοµα (40%) σε 4 µελέτες.

Η εξαγωγή αντίστοιχων σχέσεων για τη λειτουργική δυσπεψία δεν ήταν δυνατή λόγω ανεπαρκών δεδομένων.

Το άγχος στο ευερέθιστο έντερο

Η συγκεντρωτική ανάλυση των δεδομένων κατέδειξε μια σειρά από παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση ευερέθιστου εντέρου μετά από οξεία γαστρεντερίτιδα, με σημαντικότερο το , το οποίο σχετίστηκε με τριπλάσιο κίνδυνο.

Η διάρροια για περισσότερο από 3 εβδομάδες σχετιζόταν με υπερδιπλάσιο κίνδυνο, ενώ η εισαγωγή στο νοσοκομείο και το γυναικείο φύλο σχετίζονταν με 65% και 59% αυξημένο κίνδυνο, αντίστοιχα.

Κορωνοϊός και άλλα παθογόνα

Αναφορικά με τους λοιμογόνους παράγοντες, για το 11% των περιπτώσεων ευθύνονταν ιοί, για περισσότερο από 18% βακτήρια και παράσιτα για το 30%.

Η λοίμωξη από Campylobacter κρυβόταν πίσω από το μεγαλύτερο ποσοστό συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου μετά από γαστρεντερίτιδα (21%). Σχετικά με τον κίνδυνο ευερέθιστου εντέρου από άλλα παθογόνα, βρέθηκε ότι ήταν:

• πενταπλάσιος μετά από λοίμωξη με είδη Proteobacteria, SARS-CoV-2 ή παράσιτα
• τετραπλάσιος μετά από λοίμωξη με είδη Enterobacteriaceae.

Ο επιπολασμός της λειτουργικής δυσπεψίας μετά από γαστρεντερίτιδα ήταν σχεδόν 14% για τις βακτηριακές λοιμώξεις και 10% για λοίμωξη από SARS-CoV-2, με το είδος Enterobacteriaceae πιο κοινή αιτία λοίμωξης.

Περιορισμοί μελέτης

Αν και πρόκειται για τη μεγαλύτερη ανασκόπηση στοιχείων για τη σχέση γαστρεντερίτιδας και των επίμονων γαστρεντερικών διαταραχών, δεν έλειψαν οι περιορισμοί, όπως η συλλογή δεδομένων από δυτικές χώρες κατά το πλείστον και η απουσία μικροβιολογικών δεδομένων επί γαστρεντερίτιδας σε πολλές μελέτες.

Ωστόσο, οι ερευνητές επεσήμαναν ότι «η παθοφυσιολογία [των διαταραχών της αλληλεπίδρασης εντέρου-εγκεφάλου] είναι ελάχιστα κατανοητή, με τις διαταραχές αυτές να θεωρούνται κατά παράδοση ψυχογενείς από τους επαγγελματίες υγείας παρά ασθένειες με την πλήρη σημασία, με μεγάλο κίνδυνο να παραμεριστούν οι ανάγκες και οι διαμαρτυρίες του ασθενούς». Επί τούτω συστήνουν στους επαγγελματίες υγείας μεγαλύτερη προσοχή σε περιστατικά οξείας γαστρεντερίτιδας.