Φτάνοντας στον Γιαλό, το λιμάνι της Σύμης, ο ταξιδιώτης αντικρίζει τον υπέροχο πολύχρωμο διατηρητέο νεοκλασικό οικισμό. Κομψότητα, καλαισθησία, στιλ, αρχοντιά, όλα αυτά αποτυπώνονται στην πρώτη εικόνα της κοσμοπολίτισσας Σύμης από το καράβι και τον συνοδεύουν κι όταν αφήνει πίσω του το πανέμορφο νησί των Δωδεκανήσων.
Σε απόσταση 12 μιλίων βορειοδυτικά της Ρόδου, η Σύμη αξίζει το ταξίδι για να φτάσει κανείς εκεί και να ζήσει την ξεχωριστή ατμόσφαιρά της, καθώς συνδυάζει με τρόπο μοναδικό το σήμερα και το χθες, ως ένα νησί αυθεντικό, που διατηρεί την παράδοσή του αλλά ταυτόχρονα εξελίσσεται και γίνεται ένας από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς παραθεριστών και επισκεπτών με γιοτ και ιστιοφόρα.
Ο Γιαλός είναι το φυσικό λιμάνι του νησιού και γύρω του είναι αμφιθεατρικά χτισμένη η πολύχρωμη και ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής πόλη. Σαν βγαλμένος από καρτ ποστάλ, ο νεοκλασικός Γιαλός διατηρεί το χρώμα του παρελθόντος και την αίγλη του.
Ανεβαίνοντας τα πεντακόσια μεγάλα σκαλοπάτια της Καλής Στράτας φτάνουμε στο Χωριό, στο πάνω τμήμα της πόλης, στην πλαγιά της Βίγλας. Αν είναι η ώρα του δειλινού, θα απολαύσετε το ηλιοβασίλεμα και τα μαγευτικά του χρώματα. Κάντε μια στάση στην οικία Φαρμακίδη που στεγάζει το Αρχαιολογικό-Λαογραφικό μουσείο του νησιού και συνεχίστε ανεβαίνοντας τα καλντερίμια ως το Κάστρο, για να νιώσετε όλο το Αιγαίο στα πόδια σας.
Σε πολλούς αρέσουν επίσης ο Νημποριός με τα «Δώδεκα Σπήλαια», το Πέδι με το απολιθωμένο δάσος και άλλοι οικισμοί της γοητευτικής Σύμης. Οι επισκέπτες δεν παραλείπουν μια επίσκεψη στην εντυπωσιακή Ιερά Μονή Αρχαγγέλου Μιχαήλ του Πανορμίτη που βρίσκεται στο νοτιότερο δυτικό άκρο του νησιού. Η αρχική εκκλησία του Αρχαγγέλου, χτίστηκε περίπου το 450μ.Χ. στη θέση αρχαίου ναού του Ποσειδώνα.
Η Σύμη έχει κηρυχθεί ολόκληρο αρχαιολογικός χώρος από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο χάρη σε 159 χώρους και μνημεία που αποτυπώνουν την ιστορία της περιοχής, με ρίζες στην προϊστορική εποχή.
