Είναι γεγονός ότι από την πτώση του καθεστώτος Άσαντ στα μέσα Δεκεμβρίου, πολλοί αναλυτές και δημοσιογράφοι που ασχολούνται με θέματα εξωτερικής πολιτικής έχουν ανακηρύξει την Τουρκία «νικητή» στη Συρία.
Είναι μια αφήγηση την οποία Τούρκοι αξιωματούχοι και υποστηρικτές τους έχουν υιοθετήσει με εμφατικό τρόπο. Είναι όμως αλήθεια, διερωτάται , δίνοντας την δική του εκδοχή.
Έχουν πάρει φόρα οι Τούρκοι! Απειλούν ξανά ότι θα έρθουν ξαφνικά ένα βράδυ με πύραυλο Tayfun
Η Τουρκία δεν έχει κερδίσει τίποτα ακόμα στη Συρία
Είναι αλήθεια ότι η Τουρκία βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση στη Συρία. Οι προστατευόμενοι της Άγκυρας, η Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ (HTS) και το κράμα πολιτοφυλακών που ονομάζεται Συριακός Εθνικός Στρατός, ήταν υπεύθυνοι για το τέλος του καθεστώτος Άσαντ.
Η εγγύτητα της Τουρκίας με τη Συρία και η γνωστή τουρκική τεχνογνωσία στην ανάπτυξη υποδομών θα βοηθήσουν επίσης τις εταιρείες που είναι καλά συνδεδεμένες στην Άγκυρα να κερδίσουν συμβόλαια ανοικοδόμησης.
Ωστόσο, ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αντιμετωπίζει μεγάλα εμπόδια για να καθιερωθεί ως ο εξωτερικός ισχυρός άνδρας στη Δαμασκό.
Μεγάλο μέρος του ισχυρισμού ότι η Τουρκία κέρδισε τη Συρία εξαρτάται από το γεγονός ότι το HTS και οι πολιτοφυλακές του Εθνικού Στρατού της Συρίας πρωτοστάτησαν στην πτώση του Χαλεπίου που οδήγησε στη φυγή του Άσαντ από τη χώρα στην οποία κυριαρχούσε η οικογένειά του για μισό αιώνα.
Όμως τα πράγματα δεν είναι πάντα όπως φαίνονται.
Στόχος της Άγκυρας δεν ήταν η πτώση του Άσαντ
Η εγκεκριμένη από την Τουρκία επίθεση στο Χαλέπι που ξεκίνησε στα τέλη Νοεμβρίου, είχε σκοπό να πιέσει τον Άσαντ να διαπραγματευτεί την εξομάλυνση των σχέσεων Τουρκίας-Συρίας, στόχο που η τουρκική κυβέρνηση είχε επιδιώξει τα δύο προηγούμενα χρόνια.
Μόνο όταν κατέρρευσε ο συριακός στρατός, οι Τούρκοι αναθεώρησαν την πολιτική τους, ισχυριζόμενοι ότι η πτώση του ήταν το σχέδιό τους.
Λίγο μετά την απελευθέρωση του HTS στη Δαμασκό, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Φιντάν εμφανίστηκε στη συριακή πρωτεύουσα, όπου αγκάλιασε μεταφορικά και κυριολεκτικά τον HTS.
Επιπλέον, η ειρωνεία του δημόσιου ισχυρισμού της Τουρκίας για την προστασία του HTS ήταν υπερβολική για όποιον θυμάται την φαύλο δίωξη ατρόμητων Τούρκων δημοσιογράφων που αποκάλυψαν το συντονισμό της Άγκυρας με αυτό το παρακλάδι της Αλ Κάιντα - μια συνεργασία που διευθυνόταν από τον τότε αρχηγό των υπηρεσιών πληροφοριών Χακάν Φιντάν.
Από Φεβρουάριο ξεκινά το «κυνήγι» των οχημάτων! Έλεγχοι για ΚΤΕΟ, ασφάλιση και τέλη κυκλοφορίας
Είναι πολλοί οι "παίκτες" για τη Συρία στην μετά Άσαντ εποχή
Η συνεργασία Τουρκίας-HTS ήταν προφανώς παραγωγική, αλλά η ιδέα ότι η Άγκυρα είναι νικητής στη Συρία προϋποθέτει ότι η τουρκική κυβέρνηση έχει όλη τη δύναμη σε αυτή τη σχέση.
Πιθανότατα το είχε κάποτε, αλλά μετά το τέλος του καθεστώτος Άσαντ, ο HTS χρειάζεται λιγότερο τον Ερντογάν και την παρέα του.
Αν και ο Φιντάν κέρδισε τις εντυπώσεις από όλους τους άλλους στη Δαμασκό, εντούτοις άνοιξε μια παρέλαση αντιπροσωπειών στο κατώφλι του ηγέτη του HTS, Ahmed al-Sharaa, συμπεριλαμβανομένων διπλωματών από τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία και τη Γερμανία που εκπροσωπούν συλλογικά την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο αρχηγός πληροφοριών του Ιράκ έκανε επίσης ταξίδι στη Συρία.
Εκπρόσωποι της συριακής ηγεσίας έχουν επίσης προσεγγίσει τους γείτονές της. Ο μεταβατικός υπουργός Εξωτερικών, Asaad Hassan al-Shaybani, επισκέφθηκε το Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας. το Άμπου Ντάμπι, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την Ντόχα στο Κατάρ και το Αμμάν της Ιορδανία;.
Σαφώς, ο al-Sharaa έχει περισσότερες επιλογές για εξωτερικούς συνεργάτες από ότι είχε ο ίδιος και ο HTS μόλις πριν από δύο μήνες.
Η Τουρκία, φυσικά, δεν είναι έξω από αυτό, αλλά οι προσπάθειες των μεγάλων αραβικών κρατών να δημιουργήσουν επαφή και μια εργασιακή σχέση με τους νέους ηγέτες της Συρίας υπογραμμίζουν την τουρκική αδυναμία στην περιοχή.
Η τουρκική "καραμέλα" για τάχα πολιτιστική συγγένεια με τους Άραβες
Οι ηγέτες στην Άγκυρα ισχυρίζονται ότι έχουν πολιτιστική συγγένεια με αραβικές χώρες κάτι που είναι ως επί το πλείστον κενός ισχυρισμός που βασίζεται στην παρερμηνεία της οθωμανικής ιστορίας.
Σίγουρα, όλα αυτά τα χρόνια οι δημοσκοπήσεις έχουν δείξει σταθερά ότι ο Ερντογάν είναι δημοφιλής κυρίως λόγω της υποστήριξής του προς τους Παλαιστίνιους, υπάρχει αρκετός αριθμός Αράβων τουριστών στην Κωνσταντινούπολη και οι κάτοικοι της Μέσης Ανατολής που έχουν αποδεδειγμένη αγάπη για τις τουρκικές τηλεοπτικές σαπουνόπερες ,αλλά αυτό δεν συνιστά πολιτιστική συγγένεια.
Άγιος Παΐσιος: Hχητικό ντοκουμέντο από το 1982 αποκαλύπτει όσα θα πάθει η Ελλάδα
Ανεξάρτητα από την όποια συγγένεια μπορεί να αντιλαμβάνονται οι Τούρκοι πως έχουν με τους Σύριους, αυτή ωχριά σε σύγκριση με αυτή των Σύριων με τους Άραβες συναδέλφους τους.
Αυτό δίνει στη Σαουδική Αραβία, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, στο Ιράκ, στην Ιορδανία και σε άλλους ένα πλεονέκτημα έναντι της Τουρκίας στη Δαμασκό.
Έπειτα, υπάρχει το ακανθώδες ζήτημα του κουρδικού εθνικισμού και των Κουρδικών μαχόμενων δυνάμεων της Συρίας που ονομάζονται Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG), οι οποίες έχουν αποτελέσει τον πυρήνα του εταίρου της Ουάσιγκτον κατά του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία, των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF).
Η τουρκική κυβέρνηση πιστεύει ότι με το τέλος του καθεστώτος Άσαντ και τον HTS στην εξουσία στη Συρία, βασιζόμενη και στην προηγούμενη βούληση του εκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να αποσύρει τις αμερικανικές δυνάμεις, ότι έχει την ευκαιρία να καταστρέψει το YPG, το οποίο ταυτίζει με το PKK που είναι χαρακτηρισμένο ως τρομοκρατική ομάδα.
Αυτό από την οπτική γωνία της Άγκυρας, θα την απαλλάξει τελικά από μια απειλή για την ασφάλεια της.
Από την σκοπιά της Τουρκίας, φαίνεται ότι είναι μια ευνοϊκή στιγμή για να επιφέρει ένα καταστροφικό πλήγμα στον κουρδικό εθνικισμό και η φαινομενική νίκη της Άγκυρας στη Συρία φαίνεται να δίνει στην Τουρκία τη δυνατότητα να επιτύχει αυτόν τον στόχο.
Προβληματική η "νέα τάξη πραγμάτων" στη Συρία
Παρά την περιεκτική ρητορική της, η νέα ισλαμιστική κυβέρνηση θέτει ήδη παραμέτρους για το πώς θα κυβερνηθεί η χώρα.
Υπάρχουν μερικά ζητήματα που περιπλέκουν αυτό το ξεκάθαρο σενάριο, όπως:
Πρώτον, ότι οι Κούρδοι δεν πρόκειται να αποδεχτούν πρόθυμα τη δική τους καταστροφή. Έχουν την ικανότητα να αντεπιτεθούν, γεγονός που δίνει στην Τουρκία την προοπτική ότι θα πρέπει να πολεμήσει κατά των ανταρτών σε δύο μέτωπα, τη Συρία και το Ιράκ, όπου βρίσκεται το PKK.
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι ακόμη και οι ισχυρές Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις δεν μπόρεσαν να τερματίσουν το PKK για περισσότερα από 40 χρόνια. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να πιστεύουμε ότι οι Τούρκοι και οι Σύριοι σύμμαχοί τους θα μπορούσαν να το πετύχουνι.
Δεύτερον, ο HTS δεν είναι απαραίτητα εταίρος στις προσπάθειες της Τουρκίας να εκκαθαρίσει τους Κούρδους.
Σε ένα απτό σημάδι ότι η τουρκική ισχύς στη Δαμασκό μετά τον Άσαντ δεν είναι αυτό που θέλει η Άγκυρα να πιστεύουν όλοι ότι είναι, ο Ερντογάν δήλωσε ότι περιμένει από τη νέα κυβέρνηση να τον βοηθήσει στην προσπάθειά της να καταστρέψει το YPG.
Αυτή ήταν μια σιωπηρή παραδοχή των ορίων της τουρκικής ισχύος στη συριακή πρωτεύουσα.
Η πρόωρη θριαμβολογία γύρω από την ιδέα ότι «η Τουρκία κέρδισε τη Συρία» δημιουργεί ένα σύνολο υποθέσεων και προσδοκιών που δεν είναι απαραίτητα θεμελιωμένες στην πραγματικότητα, θέτοντας τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής έμπροσθεν δυσάρεστων εκπλήξεων.
Εάν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής λάβουν αυτή την αφήγηση στην ονομαστική τους αξία, θα τους λείψει η λεπτή αναδρομή που βρίσκεται σε εξέλιξη μεταξύ των περιφερειακών δυνάμεων για τη θέση στη Δαμασκό.
Αυτή είναι μόνο η επόμενη πράξη στο παρατεταμένο δράμα για το ποιος ελέγχει τη Συρία.
Αναμφίβολα, η Τουρκία είναι ένας μεγάλος πρωταγωνιστής , αλλά η Άγκυρα έχει επίσης αρκετό αριθμό υποχρεώσεων.
Και είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι σε κάθε βήμα από τον Μάρτιο του 2011, όταν ξεκίνησε η συριακή εξέγερση, οι Τούρκοι υπολόγισαν λάθος, πιστεύοντας εναλλακτικά ότι θα μπορούσαν να πείσουν τον Άσαντ να προβεί σε μεταρρυθμίσεις, να παρακινήσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες να ανατρέψουν τον Σύριο ηγέτη και στη συνέχεια να χρησιμοποιήσουν εξτρεμιστές για αυτό.
Άποψή μας είναι ότι τα παραπάνω δεν σημαίνουν ότι η Τουρκία δεν έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στην μετά Άσαντ εποχή στη Συρία, αλλά λόγω του γεγονότος ότι υπάρχουν πολλοί μεγάλοι παίκτες που εμπλέκονται ήδη, είναι νωρίς για να ανακηρύξουμε τον Ερντογάν νικητή που έχει πάρει "λευκή επιταγή" για να μετατρέψει την πολύπαθη χώρα σε τουρκικό προτεκτοράτο, κάτι το οποίο σαφώς είναι στα σχέδιά του.
