Η Τουρκία είναι γνωστό ότι μετά την επικράτηση των  ανδρεικέλων της Τζιχαντιστών στη Συρία και την πτώση του καθεστώτος Άσαντ, έχει βάλλει ως στόχο την  οριστική διάλυση των Κούρδων YPG της Συρίας και του PKK στο Β. Ιράκ, σβήνοντας το όνειρο των Κούρδων για την δημιουργία του δικού τους ανεξάρτητου κράτους.

Ωστόσο η αλλαγή καθεστώτος στη Συρία είχε μεγάλο χαμένο το Ιράν, το οποίο διατηρούσε αυξημένη επιρροή στη χώρα μέσω του Άσαντ, με αποτέλεσμα η Τεχεράνη να βρίσκεται πλέον σε ολομέτωπη σύγκρουση με την Τουρκία.

βλέπει τώρα συνεργασία  YPG-Ιράν ως αποτέλεσμα των παραπάνω, αναφέροντας: 

Οι σχέσεις Ιράν-PKK χρονολογούνται από τα τέλη της δεκαετίας του 1980

Η Τουρκία έχει εκφράσει σοβαρές ανησυχίες για αυτές τις σχέσεις, οι οποίες εντάθηκαν ιδιαίτερα τη δεκαετία του 1990 και έχει προειδοποιήσει πολλές φορές το Ιράν, ενώ κατά τη διάρκεια αυτών των ετών, δημοσιεύθηκαν πολλαπλές αναλύσεις σχετικά με την υποστήριξη του Ιράν στο PKK.

Οι τουρκικές αρχές παρουσίασαν σε Ιρανούς αξιωματούχους εκτενή στοιχεία για την υποστήριξη του Ιράν στο PKK, αλλά οι Ιρανοί αρνήθηκαν όλα τα έγγραφα.

Το 1997, η Tουρκία ξεκίνησε μια ολοκληρωμένη διασυνοριακή επιχείρηση κατά της οργάνωσης, κατά την οποία καταρρίφθηκε ένα τουρκικό ελικόπτερο.

Ο τότε Γενικός Γραμματέας του Γενικού Επιτελείου, Erol Özkasnak, ανακοίνωσε ότι το ελικόπτερο χτυπήθηκε από πυραύλους SA-7B ρωσικής κατασκευής που εκτοξεύτηκαν από το PKK, με τους πυραύλους να προέρχονται από την Αρμενία και να μεταφέρονται στην περιοχή μέσω του Ιράν.

Την επομένη αυτής της ανακοίνωσης, οι εφημερίδες επικαλέστηκαν έκθεση τουρκικών υπηρεσιών πληροφοριών που ισχυριζόταν: "Το PKK έχει δημιουργήσει βάσεις κατά μήκος των συνόρων Τουρκίας-Ιράν εδώ και πέντε χρόνια, ενώ  Ιρανικά ελικόπτερα μεταφέρουν τραυματίες μαχητές του PKK σε νοσοκομεία στο Ιράν.

Όταν η Τουρκία άρχισε να εκπέμπει απειλές πολέμου, ο Ιρανός Υφυπουργός Εξωτερικών Alaeddin Boroujerdi επισκέφθηκε την Άγκυρα στις 9-10 Ιουλίου 1997, για να μεταδώσει το μήνυμα του Προέδρου Akbar Hashemi Rafsanjani, με στόχο να καθησυχάσει την Άγκυρα και να εξηγήσει ότι το Ιράν δεν υποστηρίζει το PKK.

Μπαίνοντας στη δεκαετία του 2000, οι σχέσεις Τουρκίας-Ιράν ξεπάγωσαν και οι σχέσεις PKK-Ιράν τέθηκαν  εκτός ημερήσιας διάταξης.

Ωστόσο, με τον συριακό εμφύλιο, αυτή η κατάσταση άρχισε να αλλάζει και το Ιράν άρχισε να ενισχύει ξανά τους δεσμούς του με τη συριακή πτέρυγα του PKK του YPG.

Αυτές οι σχέσεις τελικά εξελίχθηκαν σε στρατηγική εταιρική σχέση.

Το καθεστώς του Μπασάρ Άσαντ άνοιξε χώρο για το YPG, το συριακό παρακλάδι του PKK που υποστηρίζεται από δυτικές δυνάμεις, και κινήθηκε για να μοιραστεί την εξουσία μαζί του.

Καθώς το PKK/YPG άρχισε να κυβερνά την ανατολική Συρία, οι σχέσεις Ιράν-PKK εξελίχθηκαν σε άλλο επίπεδο.

Διαφορετική οπτική Ιράν-Τουρκίας

Πέρυσι, ο υπουργός Άμυνας Yaşar Güler, σε συνέντευξη Τύπου στις 2 Μαΐου, επέκρινε τη στάση του Ιράν απέναντι στο PKK, δηλώνοντας: "Μιλάμε με τους Ιρανούς φίλους μας: "Κοίτα, αδελφέ, πέρασαν από αυτό το σημείο, πήγαν εκεί, εμείς" μπορούμε να τα δούμε από UAV και οπλισμένα UAV.'

Οι Ιρανοί φίλοι μας απαντούν: «Κοιτάξαμε εκεί και δεν υπάρχει κανείς». Αυτή δεν είναι μια ευχάριστη προσέγγιση, φυσικά, είμαστε ενοχλημένοι». Η δημόσια δήλωση του υπουργού μας θυμίζει τη δεκαετία του 1990.

Γιατί λοιπόν το Ιράν διατηρεί εκτεταμένες σχέσεις με το PKK παρά το γεγονός ότι αντιμετωπίζει τις δικές του αυτονομιστικές απειλές;

Θα περίμενε κανείς από μια χώρα που υποφέρει από την τρομοκρατία και αντιμετωπίζει αυτονομιστικά κινήματα, όπως η Τουρκία, να λάβει παρόμοια θέση και να προσεγγίσει ανάλογα τα γεγονότα.

Ωστόσο, υπάρχουν άλλοι λόγοι πίσω από τη στάση του Ιράν.

Πρώτον, οι προσεγγίσεις του Ιράν και της Τουρκίας απέναντι στις τρομοκρατικές οργανώσεις πηγάζουν από θεμελιώδεις διαφορές στις κρατικές δομές και τις προτεραιότητές τους.

Η Τουρκία, από τη φύση της, πρέπει να είναι προσανατολισμένη στο εμπόριο και να ακολουθεί μια πολιτική που εκτιμά την ενσωμάτωση στο διεθνές σύστημα. Ως εκ τούτου, η σταθερότητα στους γείτονές της είναι στρατηγικής σημασίας για την Άγκυρα.

Για τον ίδιο λόγο, η Τουρκία προτιμά να βλέπει ισχυρές κεντρικές κυβερνήσεις παρά μη κρατικούς φορείς.

Ακόμη και όταν ένας μη κρατικός παράγοντας έχει εδραιωθεί σε ένα κράτος, η Τουρκία θέλει να γνωρίζει ότι αυτός ο παράγοντας ενσωματώθηκε με κάποιο τρόπο στην κεντρική κυβέρνηση και ελαχιστοποίησε τον κατακερματισμό στη χώρα.

Το Ιράν υιοθετεί μια πιο απομονωμένη και εστιασμένη στην ασφάλεια προσέγγιση. Πάνω από όλα, βασίζεται στους ενεργειακούς πόρους και τη γεωπολιτική του σημασία.

Το Ιράν έχει νομιμοποιήσει τις σχέσεις με μη κρατικούς φορείς σε συνταγματικό επίπεδο και έχει προετοιμάσει νομικά ερείσματα για τέτοιες ομάδες σύμφωνα με την αρχή «να στέκονται δίπλα στους καταπιεσμένους».

Η σχέση του Ιράν με τους μη κρατικούς παράγοντες είναι μέρος μιας συστηματικής στρατηγικής που χρονολογείται από την επανάσταση.

Προσπαθεί να νομιμοποιήσει την παρουσία της στην περιοχή και τον κόσμο μέσω αυτής της στρατηγικής. 

Ως εκ τούτου, ενώ το Ιράν βλέπει το όφελος από τον κατακερματισμό ως στρατηγικό ζήτημα, η Τουρκία θέλει να δει σταθερές διοικήσεις με ισχυρές κεντρικές κυβερνήσεις. Αυτό αποκαλύπτει τη διαφορά στις προοπτικές τους.

Το PKK ως εργαλείο

Το Ιράν έχει παρόμοια άποψη σχετικά με τις σχέσεις με το PKK, καθώς δεν διαθέτει μηχανισμό που μπορεί να επηρεάσει άμεσα το τουρκικό έδαφος. Ορισμένες ενώσεις και ιδρύματα που συνδέονται με το Ιράν δεν μπορούν να υπερβούν τις δραστηριότητες προπαγάνδας και η διαχείρισή τους πραγματοποιείται από ταξιαρχίες που συνδέονται με το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (RGC).

Το PKK, ωστόσο, ως οργάνωση που βρίσκεται σε ενεργό ένοπλη σύγκρουση με την Τουρκία εδώ και πολλά χρόνια, έχει ιδιαίτερη σημασία για το Ιράν.

Το Ιράν προσπαθεί να πιέσει την Τουρκία δίνοντας στο PKK ελευθερία κινήσεων εντός των συνόρων του, στη Σουλεϊμανίγια, όπου η επιρροή του είναι υψηλή, και στην ιρανική πλευρά της οροσειράς του Καντίλ.

Μέσω αυτού, στοχεύει να στρέψει τις περιφερειακές ισορροπίες υπέρ της και να διατηρήσει ισχυρή μόχλευση έναντι της Τουρκίας και του Δημοκρατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (KDP) στο Ιράκ.

Ομοίως, εκτός από τα βαριά χτυπήματα που δέχθηκαν οι δυνάμεις πληρεξουσίου του Ιράν τον περασμένο χρόνο, η αλλαγή καθεστώτος στη Συρία έκανε το PKK/YPG πιο σημαντικό κατά την άποψη του Ιράν.

Το Ιράν επιδιώκει συνεργασία με το PKK/YPG για να αυξήσει την επιρροή του στη Συρία. Πράγματι, προέκυψαν πρόσφατες αναφορές για το Ιράν που προσπαθεί να προμηθεύσει όπλα και μη επανδρωμένα αεροσκάφη στο PKK/YPG.

Το Ιράν, προσπαθώντας να κάνει παραδόσεις στο PKK μέσω του Ταλ Ταμρ και του Τισρίν, απέτυχε πολλές φορές λόγω ακριβών χτυπημάτων από το τουρκικό πυροβολικό.

 Η Τουρκία από την άλλη , ως σημαντικός γείτονας του Ιράν, έχει στρατηγική σημασία σε πολλούς τομείς. Ως εκ τούτου, μπορεί να ειπωθεί ότι το Ιράν θα συνεχίσει τις σχέσεις του με το PKK/YPG σε ένα επίπεδο που δεν θα αντιμετωπίσει άμεσα την Τουρκία, αλλά χωρίς να τις αποκόψει εντελώς.

Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι, μέσω του PKK, το Ιράν προσπαθεί να πιέσει το KDP και να δημιουργήσει χώρο στον περιφερειακό ανταγωνισμό αποτρέποντας τις περιφερειακές στρατηγικές της Τουρκίας. Παραβλέποντας τις δραστηριότητές τους, στοχεύει να μετριάσει τον αντίκτυπο των κυρώσεων και να υποστηρίξει το PKK  επιτρέποντάς του να εξασφαλίσει τη δική του χρηματοδότηση.

Μετά την αλλαγή καθεστώτος στη Συρία, το Ιράν έχασε μια σημαντική περιοχή. Αυτό εξόργισε τόσο πολύ τις ιρανικές ελίτ και  αναλυτές στην τηλεόραση άρχισαν να υποστηρίζουν ανοιχτά μια συμμαχία με το PKK εναντίον της Τουρκίας.