Ο καθηγητής Φυσικών Καταστροφών Κώστας Συνολάκης μίλησε στο ERTNews για την καταστροφική πραγματικότητα που αντιμετωπίζει και φέτος η Ελλάδα εξαιτίας των πυρκαγιών.

Την ώρα που οι πυροσβεστικές δυνάμεις συνεχίζουν να μάχονται σε πολλά πύρινα μέτωπα, ο ίδιος επισήμανε την ανάγκη να προσαρμοστούμε στις δυσμενείς συνθήκες που φέρνει η επιταχυνόμενη κλιματική κρίση.

Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά:

«Πρέπει πραγματικά να μάθουμε να ζούμε με τις πυρκαγιές». Επεσήμανε ότι οι πυρκαγιές τύπου “wildland-urban interface”, δηλαδή εκείνες που ξεσπούν στις περιοχές όπου το αστικό περιβάλλον συναντά το δάσος, γίνονται πλέον συχνότερες λόγω της επέκτασης των πόλεων μέσα σε φυσικά οικοσυστήματα. Με την άνοδο της θερμοκρασίας και την αλλαγή του κλίματος, «τα πράγματα δεν πρόκειται να γίνουν καλύτερα».

Μιλώντας στην εκπομπή «Σαββατοκύριακο από τις 5», εξήγησε πως οι ακραίες θερμοκρασίες και η παρατεταμένη ξηρασία αποτελούν ένα εκρηκτικό μείγμα που διευκολύνει την εξάπλωση της φωτιάς. «Ένας καύσωνας που ξεραίνει το έδαφος, σε συνδυασμό με υψηλές θερμοκρασίες, κάνει τη διαθέσιμη καύσιμη ύλη πολύ πιο εύφλεκτη», τόνισε.

Ο καθηγητής προειδοποίησε για τις επιπτώσεις των συχνών πυρκαγιών στο ίδιο οικοσύστημα. Όπως είπε, όταν οι φωτιές ξεσπούν κάθε 50 χρόνια, το δάσος έχει χρόνο να ανακάμψει φυσικά. Όμως, «όταν έχεις πυρκαγιά κάθε τέσσερα ή πέντε χρόνια, όπως στο Κρυονέρι, δεν επανέρχεται. Χρειάζεται ανθρώπινη παρέμβαση». Ανακαλώντας την προσωπική του εμπειρία από πεζοπορίες και ποδηλασίες στην περιοχή, ανέφερε: «Ήξερα πώς ήταν πριν το 2021 και πώς έγινε μετά. Η φυσική αναδάσωση είχε ξεκινήσει, αλλά η νέα πυρκαγιά μας πάει πάλι πίσω. Και είναι αυτός ο φαύλος κύκλος που δεν αφήνει το δάσος να ανακάμψει».

Στρέφοντας την προσοχή στον επόμενο μεγάλο κίνδυνο, υπογράμμισε ότι οι πλημμύρες αποτελούν τη νέα απειλή που πρέπει να μας απασχολεί άμεσα. «Τα πλημμυρικά φαινόμενα θα εξαρτηθούν από το αν και ποια έργα θα γίνουν», εξήγησε, τονίζοντας ότι το πρόβλημα δεν είναι μεμονωμένο αλλά πανελλαδικό.

Κρίσιμη η άμεση επέμβαση

Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στην τοπική κινητοποίηση και ετοιμότητα. «Αν δεν αποκτήσουμε έναν διαφορετικό τρόπο αντιμετώπισης των πυρκαγιών, με τοπικούς εθελοντές πυροσβέστες σε κάθε χωριό και πόλη, δεν θα προλαβαίνουμε», είπε, προσθέτοντας ότι «πρέπει να γνωρίζουν την περιοχή καλά και να μπορούν να συνδράμουν άμεσα τις κρατικές δυνάμεις». Έφερε ως παράδειγμα την Κρήτη, λέγοντας: «Δεν γίνεται να περιμένουμε ώρες να έρθει ένα ελικόπτερο, όπως συνέβη στην Κρήτη».

Συγκεκριμένα, ανέφερε πως «υπήρχε μόνο ένα ελικόπτερο στα Χανιά και ένα στο Ηράκλειο για όλη την Κρήτη. Αυτό δεν επαρκεί. Αν δεν φτάσουμε έγκαιρα, χάνεται πολύτιμος χρόνος». Παρότι, όπως είπε, «έχουμε αναβαθμίσει εθνικά την Πυροσβεστική», είναι επιτακτική ανάγκη πλέον να «αναβαθμίσουμε και τις τοπικές υποδομές, κυρίως τους εθελοντές πυροσβέστες». Αυτοί μπορούν να βοηθήσουν όχι μόνο στην καταστολή των πυρκαγιών αλλά και στην εκκένωση των περιοχών, διασώζοντας ανθρώπινες ζωές.

Σχολιάζοντας τη γενικότερη εικόνα από τα μέτωπα της φωτιάς, στάθηκε στη σημασία της τεχνολογίας για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση. «Πρέπει να χρησιμοποιούμε δορυφορικές θερμικές εικόνες και μηχανική μάθηση για να προβλέπουμε την εξέλιξη των πυρκαγιών και να κατανέμουμε σωστά τα εναέρια μέσα. Από φέτος μπορούμε να έχουμε έως και πέντε δορυφορικές εικόνες την ημέρα από την ίδια περιοχή».

Το κεφάλαιο «αναδάσωση»

Σχετικά με τη διαδικασία αναδάσωσης, σημείωσε την ανάγκη αλλαγής προσέγγισης, λέγοντας ότι πρέπει να προτιμώνται πιο ανθεκτικά δέντρα. «Πρέπει να ξεφύγουμε από τη λογική της αναδάσωσης μόνο με πεύκα. Στο Κρυονέρι, για παράδειγμα, μπορούν να φυτευτούν και έλατα ή πλατάνια. Το πεύκο είναι εύκολο, αλλά όχι πάντα το καλύτερο».

Καταλήγοντας, επανέλαβε ότι «αν έχεις μία πυρκαγιά κάθε 50 χρόνια, το δάσος επανέρχεται. Αν όμως έχεις πυρκαγιά κάθε 4-5 χρόνια, δεν μπορεί να επανέλθει χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση», επισημαίνοντας τον επείγοντα χαρακτήρα που πρέπει να έχει πλέον κάθε απόφαση και δράση για την πρόληψη και αποκατάσταση των φυσικών καταστροφών.