Η πρόταση του προέδρου του ευρωπαϊκού συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ να αλλάξει η απόφαση για την ποσόστωση και τις μετεγκαταστάσεις προσφύγων αναλογικά σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, έχει ρίξει βαριά σκιά στη σύνοδο και έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, κυρίως από τις χώρες του νότου.
Στην τετραμερή συνάντηση ανάμεσα στην γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ, τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και τον Βούλγαρο ομόλογό του Μπόικο Μπορίσοφ, που θα γίνει το πρωί της Παρασκευής στο περιθώριο της συνόδου κορυφής της ΕΕ, στρέφεται το ενδιαφέρον για τις διεργασίες που συντελούνται στις Βρυξέλλες σχετικά με την ευρωπαϊκή πολιτική στο προσφυγικό.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι θα συζητηθεί και η απόφαση της Γερμανίας να αναστείλει από τις 12 Νοεμβρίου τη Συνθήκη Σένγκεν και να επιβάλει ελέγχους διαβατηρίων στους ταξιδιώτες που προέρχονται από την Ελλάδα, επικαλούμενη εισόδους προσφύγων με πλαστά έγγραφα. Ο κ. Τσίπρας αναμένεται να θέσει θέμα επιστροφών των μεταναστών των οποίων έχει απορριφθεί η αίτηση ασύλου. Παράλληλα προτίθεται να ζητήσει την παράταση της αναστολής αύξησης του ΦΠΑ στα νησιά αυτά, λόγω του βάρους που σηκώνουν για την προσφυγική κρίση.
Όσον αφορά στην πρόταση Τουσκ, η κυρία Μέρκελ και ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν διαχώρισαν τη θέση τους, ξεκαθαρίζοντας ότι η επιλεκτική αλληλεγγύη δεν είναι αποτελεσματική και πως πρέπει να υπάρχει μια κοινή αντιμετώπιση του ζητήματος. Ο κ. Τσίπρας από την πλευρά του ξεκαθάρισε ότι η Ελλάδα δεν δέχεται καμία αλλαγή στην πρόβλεψη της συμφωνίας για υποχρεωτική μετεγκατάσταση. Ο κ. Τουσκ υποστήριξε πάντως, προσερχόμενος στη σύνοδο, ότι όπως στο θέμα της ΟΝΕ υπάρχει διχασμός Βορείων και Νοτίων, έτσι και στο προσφυγικό υπάρχει διχασμός Δύσης και Ανατολής. Είναι χαρακτηριστικό ότι χρειάστηκε ο κ. Γιούνκερ να έχει χωριστή συνάντηση με τους ηγέτες της Τσεχίας, Ουγγαρίας, Σλοβακίας, Πολωνίας (χώρες του Βίσεγκραντ) που στηρίζουν τη θέση Τουσκ για κατάργηση των ποσοστώσεων.
Ως προς τα θέματα άμυνας και την κοινωνική διάσταση της ΕΕ, την εκπαίδευση και τον πολιτισμό, η σύνοδος υιοθέτησε κοινά συμπεράσματα. Σύμφωνα με το σχετικό κείμενο, η κοινωνική διάσκεψη κορυφής του Γκέτεμποργκ «υπενθύμισε την ανάγκη να δοθεί προτεραιότητα στον πολίτη, να αναπτυχθεί περαιτέρω η κοινωνική διάσταση της Ένωσης η οποία θα βασίζεται στην κοινή δέσμευση και σε καθιερωμένες αρμοδιότητες και να προωθηθεί η σύγκλιση μέσω προσπαθειών σε όλα τα επίπεδα, μεταξύ άλλων και από τους κοινωνικούς εταίρους».
