Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ υιοθέτησε νέο ψήφισμα, το οποίο συντάχθηκε από κοινού από Γαλλία και Ελλάδα, για την εξαμηνιαία ανανέωση της εξουσιοδότησης προς τα κράτη-μέλη να επιθεωρούν πλοία στην ανοικτή θάλασσα ανοιχτά της Λιβύης, όταν υπάρχουν «εύλογες υποψίες» παραβίασης του εμπάργκο όπλων.
Ιστορικό πλαίσιο
Ο μηχανισμός αυτός θεσπίστηκε αρχικά με το Ψήφισμα 2292 (2016), ως μέσο ενίσχυσης της εφαρμογής του εμπάργκο που είχε επιβληθεί με το Ψήφισμα 1970 (2011). Η διαδικασία αποτέλεσε βασικό εργαλείο για την παρακολούθηση της τήρησης των περιορισμών στη μεταφορά οπλισμού προς τη Λιβύη.
Η επιχειρησιακή δράση της IRINI
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Γενικού Γραμματέα (27 Οκτωβρίου), η ευρωπαϊκή ναυτική επιχείρηση EUNAVFOR Med IRINI παραμένει η μοναδική περιφερειακή δύναμη που πραγματοποιεί επιθεωρήσεις.
Από 15 Απριλίου έως 14 Οκτωβρίου, η IRINI πραγματοποίησε 2.079 hailings (οπτική ή ασύρματη επικοινωνία με πλοία).
Καταγράφηκαν 52 φιλικές προσεγγίσεις, δηλαδή επισκέψεις σε πλοία κατόπιν συναίνεσης, χωρίς την ανάγκη έγκρισης του κράτους σημαίας.
Διενεργήθηκαν δύο επιθεωρήσεις πλοίων, χωρίς να αναφερθούν κατασχέσεις απαγορευμένων αντικειμένων.
Μεταβολές στη στάση του Συμβουλίου
Μέχρι το 2022, το Συμβούλιο ανανέωνε ομόφωνα τις σχετικές διατάξεις. Έκτοτε, η Ρωσία απέχει συστηματικά, αμφισβητώντας την αποτελεσματικότητα, τη διαφάνεια και την επιλεκτικότητα των ελέγχων της IRINI.
Η περσινή ετήσια ανανέωση (Ψήφισμα 2733) εγκρίθηκε με εννέα ψήφους υπέρ και έξι αποχές.
Η πρόσφατη ανανέωση του Μαΐου 2025 συγκέντρωσε 13 ψήφους υπέρ και δύο αποχές από Κίνα και Ρωσία.
Οι τελευταίες διαπραγματεύσεις
Στις 17 Νοεμβρίου, Γαλλία και Ελλάδα παρουσίασαν το σχέδιο εξαμηνιαίας ανανέωσης. Η Ρωσία επανέλαβε τις αντιρρήσεις της για τη βιωσιμότητα της εξουσιοδότησης, χωρίς να καταθέσει τροποποιήσεις. Η Κίνα εξέφρασε παρόμοιες ανησυχίες, επίσης χωρίς προτάσεις αλλαγών.
Στις 21 Νοεμβρίου, οι δύο χώρες έθεσαν το σχέδιο έτοιμο προς ψήφιση, ώστε να προχωρήσει η διαδικασία στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.
