Η επικεφαλής της Γενικής Γραμματείας της κυβέρνησης για τα θέματα ισότητας φύλων Μαρλέν Σιαπά κατηγορείται από πολλούς ότι συντέλεσε στο να περάσει στο γαλλικό κοινοβούλιο ένας «επικίνδυνος» νόμος, που υπό προϋποθέσεις «μπορεί να αθωώνει βιαστές ανηλίκων»
πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, από την αρχή της θητείας του, έχει δηλώσει ότι ζητήματα που έχουν να κάνουν με την προστασία των γυναικείων δικαιωμάτων θα αποτελούν πρωταρχικό μέλημά του.
Το νομοσχέδιο όμως που επανεξετάζει περιπτώσεις σεξουαλικής βίας και συζητήθηκε αυτές τις ημέρες στο γαλλικό Κοινοβούλιο προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων. Κόκκινο πανί, το άρθρο 2 του νομοσχεδίου, που έχει να κάνει με το σεξ σε ηλικίες κάτω των 15. Υπάρχει τελικά μια ηλικία κάτω των 18 κατά την οποία ένα ανήλικο άτομο μπορεί πραγματικά να συναινέσει; Το ερώτημα αυτό ήρθε να συγκρουστεί με τη γαλλίδα επικεφαλής της Γραμματείας για την ισότητα των φύλων Μαρλέν Σιαπά, η οποία κατάφερε να περάσει στη Βουλή τις αμφιλεγόμενες ρυθμίσεις της.
Ηδη 250 σημαντικές προσωπικότητες της Γαλλίας, ανάμεσά τους ψυχολόγοι, δικηγόροι, επιστήμονες, ακαδημαϊκοί και ακτιβιστές έχουν συντάξει μια επιστολή στην οποία ζητούν από τον Μακρόν να επανεξετάσει τον νόμο. Περίπου 100.000 την έχουν ήδη υπογράψει. Τι πήγε όμως τόσο λάθος με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο;
Το αρχικό σχέδιο ήταν ότι ο νέος νόμος, στη σκιά του κινήματος #MeToo, θα αντιμετώπιζε με πιο δραστικό τρόπο φλέγοντα ζητήματα όπως σεξουαλική παρενόχληση και κακοποίηση, επίθεση και βιασμός. Υπάρχει μάλιστα και πρόβλεψη για την επιβολή προστίμων στο άσεμνο καμάκι στους δρόμους – παραμένει φυσικά άγνωστο πώς θα μπορεί να αποδεικνύεται η ανάρμοστη λεκτική συμπεριφορά κάποιου αν δεν υπάρχει μπροστά κάποιος αστυνομικός που θα το επιβεβαιώνει. Υποψιαζόμαστε ότι σε αυτή την περίπτωση, τα ερασιτεχνικά βίντεο από τους δρόμους της Γαλλίας θα πάρουν φωτιά.
Παραμένει όμως το αγκάθι του άρθρου 2: σύμφωνα με αυτό, η «σεξουαλική επαφή» με έναν ή μία ανήλικη κάτω των 15 θεωρείται παράνομη, αλλά δεν την καθιστά αυτομάτως «βιασμό». Ο νέος νόμος ουσιαστικά εισάγει μία νέα μορφή αδικήματος: «σεξουαλική παραβίαση ανηλίκου μέσω διείσδυσης». Θα τιμωρείται με δέκα χρόνια φυλάκισης, μικρότερη ποινή για την αντίστοιχη του βιασμού, που φτάνει τα 20 χρόνια.
Σύμφωνα με τον γαλλικό νόμο λοιπόν, ο βιασμός προσδιορίζεται ως «οποιαδήποτε πράξη και μορφή σεξουαλικής διείσδυσης, που επιβάλλεται σε κάποιον μέσω βίας, εξαναγκασμού, απειλής, ή αναπάντεχης-ξαφνικής επίθεσης».
Οι επικριτές του νόμου όμως, πιστεύουν ότι οποιοσδήποτε ανήλικος και ανήλικη από 15 ετών και κάτω πρέπει αυτομάτως να θεωρείται ότι δεν συναινεί. Και ότι αυτό το άρθρο δημιουργεί τεράστια ασάφεια γύρω από το τι είναι βιασμός ανηλίκου.
Οπως τονίζει και δημοσίευμα των TIMES, δεν έχουν άδικο όσοι είναι σκεπτικοί και αντίθετοι με τον νέο νόμο: ανοίγονται ξαφνικά πολλά παραθυράκια για περιπτώσεις μη-συναινετικού σεξ, που θα μπορούσαν να παραπλανήσουν ως συναινετικές σε μια αίθουσα δικαστηρίου. Αν το θύμα δεν μπορεί να αποδείξει ότι εξαναγκάστηκε να κάνει σεξ με τον θύτη, θα υπάρχουν ξαφνικά πολλοί βιαστές εκεί έξω που θα τιμωρούνται με πολύ μικρότερη ποινή, για ένα απλό αδίκημα και όχι για έγκλημα.
Η γαλλική κοινή γνώμη άλλωστε, έχει ακόμα νωπές τις μνήμες από μία ιστορία του 2017 που την είχε συγκλονίσει: ένας 28χρονος άνδρας καταδικάστηκε για «σεξουαλικό αδίκημα» και όχι για «βιασμό» ενός ανήλικου κοριτσιού. Το ενδεκάχρονο κορίτσι είχε ακολουθήσει τον άνδρα χωρίς να προβάλει αντίσταση -όπως απεφάνθη το δικαστήριο- κι έτσι κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «η σεξουαλική επαφή συντελέστηκε χωρίς χρήση βίας, εξαναγκασμού, ή απειλής».
Ο νέος νόμος, τονίζουν οι επικριτές του, δικαιώνει αυτή την ετυμηγορία, θέτοντας σε κίνδυνο την ασφάλεια των παιδιών. Με τις αντιδράσεις να κορυφώνονται, έρχεται να προστεθεί στα social media και το κίνημα #LeViolestonCrime (Ο βιασμός είναι έγκλημα).
Παρ’ όλα αυτά, η γαλλική κυβέρνηση δεν φαίνεται διατεθειμένη να επανεξετάσει το επίμαχο άρθρο. Η Μαρλέν Σιαπά υπερασπίστηκε τον νόμο που η ίδια έχει συντάξει, λέγοντας: «εννοείται πως ο βιασμός είναι έγκλημα. Το σκεπτικό του νόμου είναι να δημιουργήσει ένα κοινωνικό ταμπού γύρω από οποιαδήποτε μορφή σεξουαλικής επίθεσης». Η ίδια τόνισε ότι δεν θα υπάρχει αυτόματη καταδίκη όποιου και όποιας κάνει σεξ με ανήλικο άτομο, καθώς «ο νέος νόμος είναι αναλυτικός και δεν είναι όλες οι περιπτώσεις ίδιες».
Το σίγουρο είναι ότι τόσο ο νόμος της γαλλικής κυβέρνησης, όσο και οι πολέμιοί του, στην πραγματικότητα έχουν έναν κοινό στόχο: να μην μείνουν ατιμώρητοι οι βιαστές. Από δω και πέρα όμως, γίνεται ακόμα πιο δύσκολο το έργο των δικαστών, στο να έχουν τη διαύγεια και την κρίση να ξεχωρίσουν τί είναι σεξουαλικό έγκλημα, και τι όχι.
